Tien vragen over jongeren en alcohol
In West-Friesland is het project Jeugd en Alcohol aan de gang. De
gemeenten werken samen met alle partijen die met jongeren en/of
alcohol te maken hebben. Doel is het tegengaan van drinken bij de
jeugd en voorkomen dat jongeren onder de 16 jaar gaan drinken. Op
jonge leeftijd drinken brengt de hersenen onherstelbare schade toe.
1. Het drinken door de jeugd was vroeger geen probleem. Waarom nu wel?
Daarvoor zijn twee belangrijke redenen. Ten eerste blijkt
West-Friesland een van de vier regio's in Nederland te zijn met de
meeste overmatige drinkers. Dat geldt ook voor jongeren. Van onze
jongeren tussen de 12 en 16 jaar is 43 procent een zware
alcoholgebruiker. (Dat ben je als je de afgelopen vier weken vijf of
meer alcoholische drankjes tijdens één gelegenheid hebt gedronken.)
West-Friese jongeren drinken gemiddeld voor het eerst als ze nog maar
12,1 jaar zijn. Er is in de regio ook veel overlast, agressie en
vandalisme die met alcoholgebruik te maken hebben. Hoorn heeft het
bedenkelijke voorrecht dat het in de top tien staat van steden met het
meeste uitgaansvandalisme. In de tweede plaats is sinds kort
wetenschappelijk bewezen dat alcohol jonge hersenen schade toebrengt.
Dat wisten we voorheen niet. Ook weten we nu dat al jong overmatig
alcohol drinken in het latere leven leidt tot verhoogd risico op
alcoholverslaving.
2. Wat doet alcohol dan met jonge hersenen?
We weten sinds kort dat hersenen zich ook tot ver na de puberteit nog
ontwikkelen en pas rond het 24ste levensjaar volgroeid zijn. In de
puberjaren is er een groeispurt van de hersenen die met het denken te
maken hebben: redeneren, organiseren, plannen, strategisch denken en
beslissen. Ook worden in deze jaren de sociale vaardigheden
ontwikkeld. Alcohol kan de ontwikkeling van het denken en de sociale
vaardigheden blijvend verstoren. Drinken op jonge leeftijd vergroot de
kans op ongelukken, vandalisme, vechtpartijen en onveilig vrijen.
Overmatig en vaak drinken kan ertoe leiden dat je uiteindelijk twee
tot zelfs drie schoolniveaus lager eindigt. Zo verdrinken jongeren hun
eigen toekomst.
3. Wat is een alcoholvergiftiging?
De concentratie alcohol in het bloed (en de hersenen) kan zó hoog
zijn dat je bewusteloos of in coma kunt raken of raakt. Verdoving van
het zenuwstelsel kan ervoor zorgen dat ook de ademhalingscentra
verlamd raken. Dit is dodelijk. Jongeren lopen extra risico doordat
hun lichaam minder alcohol kan verwerken dan volwassenen. Ze drinken
dus al gauw te veel. Juist het drinken zelf zorgt ervoor dat ze het
zicht en de controle verliezen op de hoeveelheden die ze drinken; de
rem gaat eraf. Het aantal jongeren dat de afgelopen jaren met
alcoholproblemen in het Westfriesgasthuis is beland, steeg van 2005
tot en met 2007 met 500 procent.
4. Hoeveel kun je drinken zonder dat het schadelijk is?
Die vraag is niet aan de orde. Drinken ís altijd schadelijk als je
jong bent. Dit bewezen feit maakt het voor ouders makkelijker om
alcohol te verbieden en voor jongeren zelf om alcohol af te slaan.
5. Bevatten zoete drankjes minder alcohol?
Nee, zeker niet. Voorheen vonden met name meisjes alcohol vaak niet
lekker, omdat bier bitter smaakt. De laatste tijd wordt de drempel een
stuk lager door de zoete drankjes die in de handel zijn, waardoor je
de alcohol als limonade naar binnen krijgt. Het is dus extra
belangrijk om zéker voor je zestiende die drankjes te mijden.
6. In West-Friesland hoort drinken er toch gewoon bij?
Dat wordt vaak gezegd, maar er klinken steeds vaker tegengeluiden.
Veel ouders vinden het helemaal niet goed of gewoon dat overal maar
gedronken wordt. De mensen die zeggen dat zij vroeger toch óók dronken
en dat het toch goed gekomen is, hebben geen gelijk. Er werd vroeger
veel minder regelmatig gedronken en ook niet op al zeer jonge
leeftijd.
7. Ouders lusten dikwijls zelf ook wel een glaasje. Met welk gezag
kunnen zij hun kinderen dan aanspreken op alcoholgebruik?
Los van het eigen drinkgedrag hebben ouders steekhoudende argumenten
voor het tegengaan van het drinken door hun kind. Ouders denken soms
dat het weinig uithaalt wat zij zeggen tegen hun puberende dochter of
zoon, maar dat klopt niet. Duidelijke regels en verboden blijken wel
degelijk te werken. Wat níet werkt: discussiëren en thuis drinken
toestaan. Kinderen die geen alcohol mogen drinken, doen dat over het
algemeen ook niet. Het is wetenschappelijk aangetoond dat kinderen en
jongeren van wie de ouders drinken verbieden, minder alcohol
gebruiken, ook in hun latere leven.
8. Menige ouder staat toe dat zijn kind thuis drinkt, omdat dat dan in
een veilige omgeving en onder toezicht gebeurt. Is dat niet
verstandig?
Het is goedbedoeld, maar niet de goede weg. Drinken, waar je dat ook
doet, is schadelijk voor de hersenen. Bovendien verlaagt thuis
drinken de drempel naar alcoholgebruik. De meeste kinderen drinken
hun eerste glaasje thuis! Ouders kunnen beter afspraken maken over het
uitstellen van drinken tot na 16 jaar en liefst nog later. Zoals ze nu
dikwijls afspraken maken over niet roken.
9. Hoe weet je als ouder dat je kind drinkt?
Veel ouders weten wel dat hun kinderen drinken, maar niet hoeveel.
Niet alle kinderen scheppen op over hoeveel ze nu weer gedronken
hebben. Je kunt wel zien (en ruiken) dat er veel gedronken is:
veranderde stemming, een kleur, verminderde coördinatie of, een dag
later, een kater of zelfs een black-out. Die laatste twee kunnen een
goede aanleiding zijn om kort daarna over het drankgebruik te praten.
Daarbij kan het helpen om het drinken niet te veroordelen, maar te
erkennen dat drinken prettige kanten heeft.
10. Waar is goede informatie over alcohol en jeugd te vinden?
Het project Jeugd en Alcohol heeft een eigen website, met veel
algemene en West-Friese informatie: www.westfrisland.nl. Zie verder:
www.brijder.nl, www.alcoholinfo.nl, www.watdrinkjij.nl,
www.uwkindenalcohol.nl en www.trimbos.nl.
Gemeente Medemblik