Kamerbrief inzake de geannoteerde agenda van de Raad Algemene Zaken en
Externe Betrekkingen (RAZEB) van 26 en 27 januari 2009
19-01-2009 | Kamerstuk | Nederlands Ministerie van Buitenlandse Zaken
Graag bieden wij u hierbij de geannoteerde agenda aan van de Raad
Algemene Zaken en Externe Betrekkingen (RAZEB) van 26 en 27 januari
2009.
De Minister van Buitenlandse Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen
De Staatssecretaris voor Europese Zaken,
Drs. F.C.G.M. Timmermans
Geannoteerde agenda van de Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen
(RAZEB) van 26 en 27 januari 2009
Algemene Zaken
Presentatie voorzitterschaps prioriteiten
De Raad zal een openbare gedachtewisseling wijden aan het door het
Tsjechische voorzitterschap opgestelde programma "Europe without
barriers". Dit werkprogramma ging u toe per brief d.d. 9 januari jl.
Op 14 januari jl. presenteerde Raadsvoorzitter Topolanek dit programma
in het Europees Parlement, waarbij hij de drie "E's" langsliep
-Economie, Energie, Europa in de wereld- die het voorzitterschap bij
wijze van kapstok heeft gehanteerd om de diverse prioriteiten voor het
komende half jaar een logische plek te geven.
Het voorzitterschapsprogramma verdient lof voor zijn realistische
toonzetting en het stellen van de juiste prioriteiten, ook in het
licht van het huidige economische klimaat. Veel van de door het Franse
voorzitterschap en de Europese Commissie genomen initiatieven na het
uitbreken van de financiële crisis zullen een voortzetting danwel
uitwerking moeten krijgen in de komende maanden. De bespreking van de
Lissabon-strategie, traditiegetrouw op de Voorjaarsraad, zal daarbij
ook een extra dimensie krijgen, waarbij de uitdaging ligt in het
zoeken naar wegen voor Europa om sterker uit de crisis te komen. Dat
energie in al zijn aspecten een belangrijk thema is dat de EU moet
adresseren, is helaas in de eerste dagen van dit jaar al duidelijk
bewaarheid door het gasconflict tussen Oekraïne en de Russische
Federatie.
Nederland steunt het voornemen van het voorzitterschap om te
investeren in de transatlantische betrekkingen en de nieuwe
VS-administratie. Voor een oplossing van de politieke, economische en
veiligheidsvraagstukken van deze tijd is meer dan ooit de
transatlantische band van belang. De EU-VS relatie is gericht op een
relatie van complementariteit en medeverantwoordelijkheid.
Daarnaast wil het voorzitterschap veel aandacht besteden aan het
Oostelijk partnerschap. Nederland steunt deze prioriteit. Nederland en
de Europese Unie hebben immers grote politieke, economische en
energiebelangen in deze regio. Het is belangrijk om deze regio te
verbinden met de Europese waarden, zonder de landen een
lidmaatschapsperspectief te bieden.
Tot slot hecht het voorzitterschap aan voortvarendheid in het
uitbreidingsproces, vooral met de landen van de Westelijke Balkan.
Nederland zal blijven benadrukken dat de Kopenhagen-criteria,
inclusief ICTY conditionaliteit, leidend zijn voor het tempo waarmee
deze landen toenadering vinden tot de EU.
Energievoorzieningszekerheid
De Raad zal spreken over de follow-up van de informele ministeriële
bijeenkomst in Praag van 8 januari jl. en over de effecten van de
recente gascrisis op het Europese energiebeleid, met name op het
gebied van energievoorzieningszekerheid.
Externe betrekkingen
Midden-Oosten Vredesproces (MOVP)
Over de actuele ontwikkelingen ten aanzien van het MOVP gaat uw Kamer
nog voor dit Algemeen Overleg een separate brief toe.
Westelijke Balkan
Op moment van schrijven lijkt het waarschijnlijk dat het
voorzitterschap de Westelijke Balkan van de agenda zal verwijderen om
voldoende tijd in te kunnen ruimen voor de bespreking over het
Midden-Oosten. Het voorzitterschap heeft gesteld dat indien de
Westelijke Balkan wordt gehandhaafd op de agenda van de Raad, de
discussie toegespits zal worden op Kosovo.
De ministers zullen in dit geval de voortgang van de in december jl.
van start gegane missie EULEX Kosovo bespreken. Nederland verwelkomt
het feit dat de missie inmiddels in geheel Kosovo actief is. Recent
heeft een aantal etnisch-getinte incidenten plaatsgevonden in
Mitrovica. Naar mening van Nederland hebben de Kosovaarse politie,
EULEX en KFOR kordaat en in goed onderling overleg opgetreden en zijn
afspraken gemaakt ter voorkoming van dergelijke incidenten in de
toekomst.
Oekraïne/Rusland
De Raad zal naar aanleiding van de gascrisis spreken over de
buitenlands politieke en economische relaties met Oekraïne en Rusland.
De recente bilaterale gascrisis tussen Rusland en Oekraïne heeft
nogmaals aangetoond hoe sterk afhankelijk de Europese Unie, Rusland en
Oekraïne van elkaar zijn. Nederland is van mening dat energie door
beide landen niet misbruikt dient te worden om geo-strategische en
politieke doelstellingen te verwezenlijken. Nederland zal ervoor
pleiten dat de Europee Unie zich richting Rusland en Oekraïne
eensgezind op blijft stellen en dat in de betrekkingen duidelijk wordt
gemaakt dat de Europese Unie van Moskou en Kiev verwacht dat de
relaties gebaseerd blijven op verantwoordelijk en betrouwbaar
nabuurschap.
Tijdens deze discussie zullen ook de contractuele relaties aan de orde
komen. De Europese Unie voert onderhandelingen met Rusland over een
nieuwe strategische overeenkomst. Deze onderhandelingen zijn nog in
een beginstadium. Met Oekraïne onderhandelt de EU momenteel over een
associatieovereenkomst. Nederland zal in de Raad aangeven dat deze
akkoorden een weerspiegeling moeten zijn van de brede relatie van de
Europese Unie met Rusland en Oekraïne, waarin ook ruime aandacht is
voor politieke samenwerking (inclusief mensenrechten en
rechtstatelijke ontwikkeling), handel en economische samenwerking
alsmede samenwerking op het gebied van Justitie en Binnenlandse Zaken.
Zimbabwe
De humanitaire situatie in Zimbabwe blijft verslechteren. De
cholera-epidemie breidt zich steeds verder uit, ook naar de
buurlanden, en heeft inmiddels bijna 2000 levens geëist. Voorts is er
nog geen voortgang geboekt bij de vorming van een regering die recht
doet aan de verkiezingsuitslag van voorjaar 2008 en het akkoord dat
Mugabe en Tsvangirai sloten op 15 september jl. Op het moment van
schrijven van deze geannoteerde agenda was de uitkomst nog niet bekend
van het vervolggesprek tussen Mugabe en Tsvangirai, in het bijzijn van
de presidenten van Zuid-Afrika en Mozambique op 19 januari.
Ook de mensenrechtensituatie blijft uitermate zorgelijk. Eind december
jl. werden 31 mensenrechtenverdedigers van wie al weken geen teken van
leven was vernomen, waaronder Jestina Mukoko van het Zimbabwe Peace
Project, met zichtbare sporen van mishandeling voorgeleid voor de
rechter. Zij worden beschuldigd van het werven van mensen die in
Botswana getraind zouden worden om de regering van Mugabe omver te
werpen en zitten nog steeds in hechtenis. Ook zijn recentelijk zeven
leden van de oppositie aangeklaagd wegens het vermeend voorbereiden
van bomaanslagen.
Nederland blijft in bilateraal en EU-kader aandacht vragen voor deze
ontwikkelingen en is van mening dat de uiterst zorgelijke situatie in
Zimbabwe aanleiding geeft voor een verdere uitbreiding van de sancties
tegen bedrijven en individuen die gelieerd zijn aan het regime van
Mugabe. Wat betreft diamanthandel inventariseert de Europese Commissie
momenteel de mogelijkheden om te voorkomen dat de opbrengsten van de
handel gebruikt kunnen worden voor de financiering van de belangen van
Mugabe en zijn aanhangers.
Guantánamo
De Raad zal spreken over de stand van zaken van sluiting van de
detentiefaciliteit op Guantánamo Bay.
Inkomend president Obama heeft gezegd Guantánamo Bay in het begin van
zijn ambtstermijn te willen sluiten. Nederland heeft steeds gepleit
voor sluiting van deze detentiefaciliteit en is derhalve verheugd met
dit voornemen. Nederland ziet het als de verantwoordelijkheid van de
VS om zorg te dragen van een goede afwikkeling van de sluiting. Dat
geldt zowel voor eerlijke berechting van diegenen die na sluiting van
Guantánamo Bay strafrechtelijk zullen worden vervolgd, als voor de
repatriëring en opname van diegenen die zullen worden vrijgelaten,
inclusief de bescherming van hun mensenrechten.
Nederland is niet voornemens ex-gevangenen uit Guantánamo Bay op te
nemen. Nederland is evenwel graag bereid om, o.a. in EU-kader, met de
VS mee te denken over mogelijkheden om opname van ex-gedetineerden in
landen van herkomst of derde landen te faciliteren.
Daarnaast blijft Nederland actief betrokken bij de dialoog over
internationaal-juridische vraagstukken inzake de eerlijke berechting
van internationale terroristen en het belang van mensenrechten in de
bestrijding van terrorisme.
* Ministerie van Buitenlandse Zaken
* Bezuidenhoutseweg 67
* Postbus 20061
* 2500 EB Den Haag
* Tel.: 070-3 486 486
* Fax: 070-3 484 848
* Internet: www.minbuza.nl
Ministerie van Buitenlandse Zaken