Understanding how groups form and societies transform: communication,
identity and social reality
Datum: 27 januari 2009
Oratie: prof.dr. T.T. Postmes, 16.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat
5, Groningen
Titel: Understanding how groups form and societies transform:
communication, identity and social reality
Leeropdracht: Sociale psychologie
Faculteit: Gedrags- en Maatschappijwetenschappen
Er wordt vaak beweerd dat mensen veranderingen schuwen. Ten onrechte:
het succes van moderne communicatietechnologie illustreert het gemak
waarmee de mens een nieuwigheid omarmt. Groepen, organisaties en
samenlevingen maken eveneens periodes van stormachtige verandering
door. De ontwikkelingen in de Nederlandse samenleving sinds 2001
illustreren dit fenomeen goed: eeuwenlang was ons land een baken van
tolerantie, nu geeft het gehoor aan politici die een decennium geleden
zouden zijn weggezet als xenofobe dorpsgek. Wat zijn de
sociaal-psychologische processen die hierbij een rol spelen?
Postmes gaat in zijn inaugurele rede in op de rol van communicatie
tussen personen en in kleine groepen. De invloed van deze
micro-conversaties wordt vaak onderschat. Onderzoek laat zien dat
dergelijke communicatie een sterke invloed heeft op de vorming en
transformatie van enerzijds sociale identiteiten, en anderzijds de
waargenomen sociale realiteit. Onderzoek laat ook zien hoe deze
factoren gezamenlijk ons sociale gedrag kunnen beïnvloeden. Dit proces
wordt onder meer geïllustreerd aan de hand van een serie onderzoeken
naar xenofobie en discriminatie onder scholieren. De resultaten van
dit onderzoek vertonen overeenkomsten met de hierboven genoemde
veranderingen in Nederland.
Rijksuniversiteit Groningen