Stabiliserende grondprijzen, veel vraag naar courante melkveebedrijven

27/01/2009 10:44

NVM

PERSBERICHT EMBARGO TOT DINSDAG 27 januari 11.00 UUR

Aan : de financieel-economische redacties en vakpers

Van : de Nederlandse Vereniging van Makelaars o.g. en Vastgoeddeskundigen

Betreft : Bekendmaking jaarcijfers 2008 NVM Agrarisch, Landelijk & Vastgoed

Datum : Nieuwegein, 27 januari 2009

Stabiliserende grondprijzen, veel vraag naar courante melkveebedrijven

Groeiers en verplaatsers investeren liever in grond dan in (melk)quotum

De grondprijzen hebben zich het afgelopen halfjaar gestabiliseerd. Grote stijgingen zijn er niet meer, wel werden in sommige regio's bijvoorbeeld in West-Brabant nog lichte verhogingen genoteerd. Van prijsdalingen is echter geen sprake. Er blijft onveranderd vraag naar grond door vooral schaalvergroters en verplaatsers. De vraag naar melkquotum is beduidend minder, hoewel de handel in quota absoluut niet stil ligt. Regelgeving over afschaffing in 2015 heeft tot gevolg dat agrariërs heel voorzichtig zijn met kopen. Er wordt veel gerekend en de transacties die plaatsvinden zijn met kleine porties en een geringe prijsfluctuatie. Verder is er weinig belangstelling voor toeslagrechten, waardoor de NVM-makelaars hierin weinig of niet bemiddelen.

De vraag naar complete, goed verkavelde melkveebedrijven van voldoende grootte (40 - 60 ha) blijft onverminderd groot. Het aanbod is echter heel beperkt. De vraag naar akkerbouw- en intensieve varkens-, pluimvee- en kalverbedrijven is gering en het aanbod is over het hele land gezien ook klein. In het zuiden lijkt de vraag aan te trekken, komt er aanbod dan is dat gaat dat vlot van de hand.

Omzetten van bijvoorbeeld akkerbouwbedrijven naar melkveebedrijven, zoals in het Noorden wordt geprobeerd, is echter voorbehouden aan kandidaat-kopers met een zogeheten goedgevulde portemonnaie. Tevens moeten deze heel veel geduld hebben gelet op alle procedures die doorlopen moeten worden. Daarnaast blijken steeds meer overheden huiverig voor schaalvergroting.

Visie

Dat is ook de conclusie van recent onderzoek van de NVM naar de ontwikkelingen in het landelijke gebied. De NVM pleit in haar visie Van platteland naar publiek domein, die het op grond van dit onderzoek heeft opgesteld, voor een positievere houding ten aanzien van schaalvergroting. Dit is namelijk een noodzakelijk instrument voor de Nederlandse landbouw om te kunnen concurreren met de rest van de wereld. Worden de mogelijkheden hiervoor beperkt, dan zullen nog meer landbouwers op termijn moeten stoppen met alle gevolgen van dien: verpaupering en achteruitgang van de leefbaarheid van het platteland.

Om deze problematiek te ondervangen, vindt de NVM het een goed teken dat ten eerste agrariërs inzetten op verbrede landbouw. Dat wil zeggen dat zij neveninkomsten genereren uit verkoop van streekproducten, recreatie, toerisme en kleinschalige zorg, waarvoor zij voormalige agrarische gebouwen gebruiken.

Daarnaast pleit de NVM niet alleen voor medewerking van provinciale en lokale overheden aan herbestemming van bedrijven naar woondoeleinden. Momenteel is er wat minder vraag naar woonboerderijen, wellicht veroorzaakt door de kredietcrisis. De NVM verwacht echter dat de vraag weer zal toenemen, zeker als het mogelijk wordt het aantal vierkante meters van het bouwblok uit te breiden. Een agrarische bestemming blijft echter ook interessant als gemeenten aan de agrarische sector gelieerde bedrijvigheid, ICT-achtige bedrijfjes of lichte industrie zonder teveel verkeersintensiviteit in voormalige agrarische gebouwen toestaan.

Glastuinbouw

Er zijn maar weinig NVM-makelaars actief in de (glas)tuinbouwsector. In het Westland doen grote kavels tuinland 90 euro tot 100 euro per m2. Kleinere kavels zijn moeilijk verkoopbaar tenzij deze betrokken zijn bij verkaveling. De markt van glastuinbouw wordt gekenmerkt door grote voorzichtigheid en dalende prijzen van bedrijven. Het aantal transacties is in vergelijking met het eerste halfjaar van 2008 afgenomen. Het is thans onduidelijk waar de bodem in het aantal transacties zit. Er is ook weinig vraag. Als die er is, is het naar grote bedrijven met terugleveringsmogelijkheden van energie. Belangstellenden zijn te vinden bij bestaande ondernemers die aan schaalvergroting doen. Het aanbod is echter gering en heel divers. Banken zijn zonder meer voorzichtig met het verstrekken van kredieten.

Grote regionale verschillen

In de agrarische sector is net als op de woningmarkt sprake van grote, regionale verschillen. Sterker nog, de makelaars van NVM Agrarisch & Landelijk Vastgoed binnen één regio constateren zelfs verschillen tussen de ene streek en de andere.

Zo bedraagt de gemiddelde grondprijs in Hoogeveen en omgeving, dus het noorden van het land voor grasland 27.500 euro per ha. en de gemiddelde bouwlandprijs 35.000 euro per ha. Maar in het kleiweidegebied in Friesland worden prijzen genoteerd van 35.000 tot 40.000 euro per ha.

In het Oosten van het land variëren de transactieprijzen van 30.000 tot 55.000 euro per ha., in het westen van 40.000 tot 55.000 euro per ha. Met uitschieters naar 60.000 euro. Ook daar stabiliseren de prijzen maar wel op een hoog niveau. In Dronten en omgeving is ook nog steeds sprake van een hoog prijsniveau: tussen de 60.000 en 80.000 euro per ha. En tenslotte worden in het Zuiden grondprijzen gemaakt van 45.000 tot 55.000 euro per ha met uitschieters naar 65.000 euro, waarbij geen verschil zit tussen die voor bouwland of grasland.

De grondmarkt in Nederland is het laatste halfjaar vooral een regionale markt. Kopers, veehouders en ook akkerbouwers kopen gronden in de buurt van het bedrijf voor uitbreiding van hun areaal. Verkopers zijn meestal mensen op leeftijd die in veel gevallen toch ook wat eerder gaan stoppen omdat de grondprijzen goed zijn.

Gevolgen financiële crisis

Over het algemeen hebben agrariërs in eerste instantie geen last van de financiële crisis. Banken willen nog steeds graag agrariërs financieren omdat er veelal uitgebreid onroerendgoed mee gemoeid is. Aan de andere kant zijn beide partijen momenteel voorzichtiger omdat men zich zorgen maakt over de opbrengstprijzen in de landbouw. De melk- en graanprijs is in vergelijking tot vorig jaar behoorlijk gezakt. Dus de rente moet voor de boer wel op te brengen zijn en daar begint het nu te knijpen. Voor medio 2009 wordt dan ook een kleine correctie verwacht. Tevens zijn banken nu zeer kritisch en terughoudend met overbruggingsfinancieringen.





http://www.nvm.nl