Kwartaalbericht
4e kwartaal 2008
· Dekkingsgraad 92%
· Belegd vermogen daalt naar 71,5 miljard
· Geen indexering in 2009
In het vierde kwartaal heeft Pensioenfonds Zorg en Welzijn een verlies op beleggingen geleden van
13,1%. De wereldeconomie belandde in een recessie en financiële instellingen en de autosector
kampten met grote problemen. De vraag naar aandelen en andere risicovolle beleggingen nam sterk
af, waardoor de koersen ervan sterk daalden. Afwaarderingen in de illiquide beleggingscategorieën
drukten het fondsrendement verder in het rood.
Het belegd vermogen is in het vierde kwartaal teruggelopen naar 71,5 miljard. Doordat daarnaast de
lange rente bijna een procentpunt daalde, zakte de dekkingsgraad van Pensioenfonds Zorg en Welzijn
tot 92% per 31 december 2008.
Peter Borgdorff, directeur Pensioenfonds Zorg en Welzijn: "De wereldwijde economische recessie
en de lage lange rente werken door in de resultaten over het afgelopen kwartaal en de financiële
situatie van ons pensioenfonds. Als gevolg hiervan hebben wij helaas moeten besluiten om de
pensioenen dit jaar niet te indexeren. De premie voor 2009 blijft ongewijzigd. Wij werken aan herstel
van de financiële situatie en hebben aan De Nederlandsche Bank voorgelegd om hier meer tijd voor
uit te trekken dan de vereiste drie jaar, omdat het on wenselijk is voor de korte termijn maatregelen
te nemen die op lange termijn wellicht ongunstig zijn."
Kerncijfers*
Jaarlijks
gemiddeld Cumulatief
anaf1970
v 2008 Q42008 Q32008 Q22008 Q12008 Q42007
Dekkingsgraad
(kwartaalultimo) 92% 125% 143% 137% 148%
Totaalrendement 7,9% -20,2% -13,1% -5,5% 0,2% -2,9% -0,5%
* Decijfersoverhetvoorgaandekwartaalzijngeactualiseerd;hettotaalrendementisinclusiefhetresultaatopderentehedge.
Decijfersvoor2008zijnvoorlopig.
Kwartaalbericht vierde kwartaal 2008
Dekkingsgraad
De dekkingsgraad is in 2008 gedaald van 148% naar 92%. Deze daling is voor 29 procentpunten
toe te schrijven aan het gecombineerde effect van rendement, rentetoevoeging aan de voorziening
pensioenverplichtingen en afdekking van het renterisico; Pensioenfonds Zorg en Welzijn heeft als beleid
om een deel van het renterisico van de verplichtingen af te dekken. De daling van de dekkingsgraad is
voor 27 procentpunten toe te schrijven aan de daling van de rente in 2008 van 4,86% naar 3,55%.
Beleggingen en rendement Pensioenfonds Zorg en Welzijn
Beleggingen Rendement
31-12-2008 Cum.2008 Q42008
inmln in% in% in%
Aandelen 28.82 39,4% -37,5% -23,3%
Liquide aandelen 23.002 32,1% -40,2% -22,0%
Private Equity 4.137 5,8% -26,9% -28,5%
Structured Credit 992 1,4% -23,9% -28,9%
Obligaties .85 5,6% 0,7% 0,3%
Staatsobligaties en credits 8.983 12,5% 3,8% 2,6%
High income bonds 2.202 3,1% -13,6% -10,6%
Inflation linked bonds .796 6,5% 0,6% -2,3%
Grondstoffen 3.749 5,2% -50,4% -52,9%
Vastgoed & infrastructuur 0.746 5,0% -20,3% -7,8%
Vastgoed 9.899 13,8% -21,5% -18,8%
Infrastructuur 847 1,2% -2,3% -3,5%
Portfolio of Strategies 3.452 4,8% -32,4% -7,5%
Bijdrage rentehedge 5.444 4.30
Totaal 7.503 00,0% -20,2% -3,%
Inbovenstaandetabelwordendebelangrijkstebeleggingscategorieënweergegeven.Eenaantalkleinecategorieën,waaronderKas,
isnietindetabelzichtbaar.Daardoorzijntotalennietgeheelgelijkaandesomvandediversebeleggingscategorieën.
De wereldeconomie belandde in een recessie. De vooruitzichten werden daarbij steeds slechter.
Daardoor nam de onzekerheid over de kredietwaardigheid van financiële instellingen en bijvoorbeeld
de autosector toe. Overheden en centrale banken hebben er veel aan gedaan om de economie te
ondersteunen. Dit kon echter niet voorkomen dat aandelen (-22,0%), vastgoed (-18,8%), High Income
bonds (-10,6%) en de beleggingen in de Portfolio of Strategies (-17,5%) allemaal fors in waarde
2 Kwartaalbericht vierde kwartaal 2008
daalden. De minder liquide beleggingen waarvan waarderingen in de eerste drie kwartalen nauwelijks
werden bijgesteld, kregen nu te maken met aanzienlijke afwaarderingen. Structured Credit (-28,9%) en
Private Equity (-28,5%) verloren hierdoor meer dan een kwart van hun waarde.
Alleen staatsobligaties ontsprongen de dans. Door de sterke daling van de rente werd op deze
beleggingen een positief rendement behaald van 2,6%. Het positieve effect van de lagere rente
werd bij inflatie gerelateerde obligaties overschaduwd door gedaalde inflatieverwachtingen.
De ingezakte economie zorgde voor een lagere vraag naar olie. De olieprijs daalde in het vierde
kwartaal van ruim 100 dollar naar minder dan 50 dollar. Doordat ook de prijzen van industriële
metalen onder druk stonden, deden beleggingen in grondstoffen het heel slecht (-52,9%).
De rentehedge leverde een positief resultaat door de daling van de rente.
Langjarig perspectief
Gecumuleerd rendement Pensioenfonds Zorg en Welzijn vanaf 1999
300
tne )001 = 8991 reb 250
medner feitalu 200
muC meced 13 ;xedni( 150
100
50
31/12/9831/12/99 31/12/00 31/12/0131/12/02 31/12/03 31/12/0431/12/0531/12/0631/12/0731/12/08
Portefeuilleontwikkeling ALM prognose
Gemiddeld 4,7%/jr Gemiddeld 8,1%/jr.
In bovenstaande grafiek wordt het gecumuleerde rendement gedurende de laatste tien jaar afgezet
tegen de gecumuleerde prognose die wordt gehanteerd in het ALM beleid. De grafiek laat zien dat
het gerealiseerde rendement in de jaren 1998 en 1999 boven de ALM prognose lag. In de jaren
2000-2002 lag het gerealiseerde rendement lager, waarna herstel optrad tot en met 2006.
Met name het negatieve resultaat over 2008 heeft tot gevolg dat het gecumuleerde rendement over
de afgelopen tien jaar fors lager ligt dan de ALM prognose.
De ALM prognose wordt gebruikt om het beleggingsbeleid af te stemmen op het verloop van de
toekomstige pensioenuitkeringen. Het ALM-beleid wordt jaarlijks herzien. Daarbij wordt ook rekening
gehouden met gerealiseerde resultaten uit het verleden.
Het gemiddeld jaarlijks rendement vanaf 1970, het beginjaar van het pensioenfonds, bedraagt 7,9%.
3 Kwartaalbericht vierde kwartaal 2008
Rendement vanaf 1970
25%
20%
15%
10%
5%
0%
-5%
-10%
-15%
-20%
-25%
1791 2791 3791 4791 5791 6791 7791 8791 9791 0891 1891 2891 3891 4891 5891 6891 7891 8891 9891 0991 1991 2991 3991 4991 5991 6991 7991 8991 9991 0002 1002 2002 3002 4002 5002 6002 7002 8002
Rendement vanaf 970 Gemiddeld rendement sinds 970
Het gemiddeld jaarlijks rendement vanaf 1970, het beginjaar van het pensioenfonds, bedraagt 7,9%.
In bovenstaande grafiek wordt het rendement vanaf 1970 weergegeven. Duidelijk is dat een breed
gespreide portefeuille op lange termijn een hoog en relatief stabiel rendement kan opleveren, ook als
het jaarlijkse rendement sterk schommelt. Dit onderstreept de lange termijn visie die Pensioenfonds
Zorg en Welzijn heeft.
4 Kwartaalbericht vierde kwartaal 2008
Profiel Pensioenfonds Zorg en Welzijn
Pensioenfonds Zorg en Welzijn biedt een verplichtgestelde collectieve pensioenregeling voor de sector
zorg en welzijn. Het doel is om de deelnemers te voorzien van een goed pensioenpakket tegen een
zo laag mogelijke prijs. Solidariteit is het uitgangspunt van deze regeling. Deelnemers en werkgevers
kunnen met het product Extra Pensioen binnen de collectieve regeling aanvullend pensioen opbouwen.
Pensioenfonds Zorg en Welzijn belegt de premie die door werkgevers en werknemers is ingebracht
zodanig, dat een hoog, stabiel, en verantwoord rendement wordt nagestreefd over een lange termijn
tegen aanvaardbare risico's. Het fonds belegt wereldwijd in de beleggingscategorieën aandelen,
private equity, vastrentende waarden, vastgoed, commodities en portfolio of strategies.
Het Pensioenfonds Zorg en Welzijn is een stichting. Het bestuur van deze stichting is verantwoordelijk
voor beleid en uitvoering van de collectieve pensioenregeling. Het bestaat uit zes vertegenwoordigers
van werkgeversorganisaties uit de sector, zes vertegenwoordigers van werknemersorganisaties en een
onafhankelijke voorzitter.
Een belangrijk orgaan binnen onze organisatie is de Pensioenraad. Deze raad bestaat uit deelnemers,
gepensioneerden en werkgevers. Voor de implementatie van de zogeheten principes voor goed pensioen-
fondsbestuur is gekozen om de medezeggenschapfunctie en de nieuwe verantwoordingsfunctie te
integreren in de Pensioenraad.
Disclaimer
PGGM, handelend als uitvoeringsorganisatie in opdracht van Pensioenfonds Zorg en Welzijn, besteedt
de grootste zorg aan de samenstelling van dit kwartaalbericht. Desondanks is het mogelijk dat de
gepubliceerde informatie onvolledig of onjuist is. Noch Pensioenfonds Zorg en Welzijn, noch PGGM
aanvaardt hiervoor enige aansprakelijkheid.
Tevens sluiten Pensioenfonds Zorg en Welzijn en PGGM elke aansprakelijkheid uit voor schade die
voortvloeit uit, of verband houdt met, het gebruik van (of juist de onmogelijkheid van gebruik van),
het vertrouwen op of (het nalaten van) acties ondernomen naar aanleiding van, de gepubliceerde
informatie in dit kwartaalbericht.
Alle in dit kwartaalbericht genoemde cijfers betrekking hebbende op 2008 zijn voorlopige cijfers
waarop geen accountantscontrole is toegepast.