FNV


17-2-2009

Investeringsplan `Samen de crisis te lijf'

De economische crisis verdiept zich met de dag. Nederland verkeert officieel in een recessie. Het kabinet is snel tot actie overgegaan toen de banken het moeilijk hadden. Nu komen de Nederlandse werknemers in het gedrang. Maar het blijft wachten op actie. Investeren is nodig en wel nu. Daarom heeft de FNV samen met vakcentrales CNV en MHP het Sociaal en Groen Investeringsplan `Samen de crisis te lijf' opgesteld. Op basis van dit plan willen wij met werkgevers en kabinet harde afspraken maken.

Het Sociaal en Groen Investeringplan 'Samen de crisis te lijf' van de vakcentrales FNV, CNV en MHP is hier samengevat. Je kunt ook de complete tekst van het plan nalezen. Je vindt de tekst onderaan deze samenvatting.

Samen de crisis te lijf

De crisis vraagt om snel optreden. Tijdelijke maatregelen, maar ook actie gericht op de langere termijn. Anders zal de crisis zich verder verdiepen en verlengen, met waarschijnlijk honderdduizenden extra werklozen. Vooral outsiders op de arbeidsmarkt en jongeren zullen daarvan de dupe worden. Dat moeten we voorkomen.

Nederland heeft net als andere EU-landen beloofd 1,5 procent van het BBP (bruto binnenlands product) te investeren in de economie, zo'n 9,3 miljard euro. Hiervan is pas zo'n 2,5 miljard uitgegeven, dus zeven miljard moet nog worden ingezet. Verschillende landen hebben al forse stimuleringspakketten. Nederland blijft achter en is dus geen solidaire partner in Europa.

FNV, CNV en MHP presenteren een investeringsplan van zeven miljard euro gericht op arbeidsdeelname, de kenniseconomie en duurzaamheid. En wie dat gaat betalen? Het gaat om tijdelijke problemen die niet betaald hoeven en moeten worden door structurele bezuinigingen door te voeren. Dus handen af van de sociale uitkeringen en de pensioenen.

Arbeidsmarkt

Scholing De werkloosheid zal in 2009 en 2010 fors oplopen. Iedereen direct van werk naar werk bemiddelen is dus een illusie. Scholing helpt toekomstige tekorten op de arbeidsmarkt op te vangen. Sectoren moeten optimaal gebruik maken van hun scholingsfondsen, en de overheid kan daarnaast omscholing extra stimuleren.

Werktijdverkorting Er moet een nieuwe regeling voor werktijdverkorting komen voor bedrijven die op iets langere termijn wel weer een goed perspectief hebben. Dat kan een nieuwe, verlengde versie van de wtv zijn, of een vorm van deeltijd-WW.

Banenpools Om ontslagen vakmensen te behouden voor de sector/het vak zijn banenpools nodig. Hiervoor moet de overheid de WW-uitkering van de betrokkenen vrijmaken. Deelname aan een banenpool is gekoppeld aan het WW-recht, en duurt dus ook niet langer dan dat recht.

Mobiliteitscentra Voor de groep die ontslagen wordt staat een inzet van-werk-naar-werk voorop. Naast UWV/CWI moeten ook uitzendbureaus een rol spelen. Verder moet optimaal aansluiting worden gezocht bij de sectoren.

Omscholen voor toekomst Het onderwijs, de metaal en de zorg voorzien enorme tekorten aan personeel voor 2020, met alle gevolgen van dien. Daarom moeten we nu 'op voorraad' werknemers scholen voor die sectoren, met een collectieve baangarantie.

Verbeter positie flexwerkers Flexwerkers worden het eerst de laan uitgestuurd. Naar verhouding zijn er nu te weinig vaste en teveel flexibele werknemers bij bedrijven. Scholingsmogelijkheden moeten ook voor flexwerkers worden verbeterd.

Verbeter positie zzp'ers Zelfstandigen zonder personeel (zzp'ers) die de urennorm niet halen moeten ook in aanmerking komen voor fiscale zelfstandigenaftrek, startersaftrek en MKB-winstvrijstelling. De scholingsaftrek moet terug naar 80 procent.

Scholing voor jongeren Schooluitval moet actief bestreden worden. Schoolverlaters kunnen we iets langer onderwijs laten volgen zodat ze niet als werklozen de arbeidsmarkt op gaan.

Kinderopvang Versneld investeren in menskracht en gebouwen voor kinderopvang, naschoolse opvang en brede scholen levert veel extra banen op. Dat maakt het bovendien makkelijker om werk te combineren met de zorg voor kinderen, ouders of anderen.

Stimulering van de economie

Onderwijs moet beter Investeringen in het onderwijs zijn nodig om de kenniseconomie te laten draaien. Nederland loopt structureel achter bij andere landen. Dit is het moment voor een inhaalslag:
- Een deel van het vmbo op korte termijn omvormen naar praktijkgerichte vakscholen.
- Docenten bijscholen onder werktijd.
- Extra investeringen voor nieuwe leermiddelen en onderhoud van gebouwen; alle scholen voorzien van draadloze netwerken.

Stimuleer innovatie De Wet Bevordering Speur- en Ontwikkelingswerk is bedoeld om innovatie in bedrijven te stimuleren. De regeling moet worden uitgebreid en beter toegankelijk worden voor zelfstandigen en starters.

Investeer in duurzaamheid
- Stimulering schonere productie. Investeringen met subsidies versnellen.
- Stimuleringspremie energiebesparing 500.000 woningen.
- Windenergie op zee. Geplande investeringen naar voren te halen en verdubbelen tot 900 MW in deze kabinetsperiode.
- Groen btw-tarief voor energiezuinige producten en diensten.
- Sloopregeling oude CV-ketels en vervanging door zuinige ketels.

Verlaag btw op onderhoud woningen Om de bouwsector op gang te krijgen wordt voorgesteld om de btw op onderhoud van woningen in 2009 en 2010 tijdelijk te verlagen van 19 naar 6%.

Verbeter het openbaar vervoer
- Onderhoud spoor: binnen vier jaar een nieuw beveiligingssysteem op alle baanvakken.
- Stations op nieuwbouwlocaties betalen uit de opbrengst van energiebedrijven.

Verhoog de Nationale Hypotheek Garantie De landelijke grens voor de Nationale Hypotheek Garantie moet verhoogd van EUR 265.000,- naar EUR 350.000,-.

Behoud de koopkracht
- Geen lastenverzwaringen voor de lagere inkomens. Ook beperking van lokale lasten.
- De arbeidskorting voor lagere inkomens verhogen.
- De zorgpremie verlagen.
- AOW-toeslag verhogen.
- Ziektekostenpremies voor gepensioneerden beperken.

Geef pensioenfondsen meer tijd Veel fondsen hebben een probleem met de dekkingsgraad. Maatwerk is nodig met betrekking tot de herstelperiode: de officiële drie jaar is in veel gevallen te kort.

Deblokkeer het spaarloon Een deel van de spaargelden van veel werknemers staat geblokkeerd op een rekening voor spaarloon, in totaal 4 miljard euro. We stellen voor dat het kabinet alle tegoeden eenmalig vrijgeeft, wanneer de consumentenbestedingen dalen.

Pak de financiële sector aan

Op de korte termijn moeten banken onnodige barrières voor kredieten opheffen. De overheid kan via de deelnemingen in banken ander gedrag afdwingen, en garanties afgeven voor kredieten.

Op de langere termijn moeten de uitwassen die de kredietcrisis hebben veroorzaakt voor eens en voor altijd uit het systeem verdwijnen. Daarom:
- Beter risicobeheer.
- Aan banden leggen van topbeloningen en perverse bonussen.
- Zowel de EU als het IMF moeten een adequate vorm van toezicht optuigen, inclusief sancties.
- Huidige kredietbeoordelaars vervangen door onafhankelijke en niet-commerciële bureaus.
- Het verwerpelijke gedrag van sommige private equity-fondsen bestrijden door het beperken van de aftrekmogelijkheden voor vreemd vermogen.

Juist niet bezuinigen Bezuinigingen zullen het vertrouwen van huishoudens verder ondermijnen. Daarom is het ook onverstandig te bezuinigen op de sociale zekerheid. Het Algemeen Werkloosheidsfonds heeft een enorme overreserve, die een groter beroep op dat fonds makkelijk kan opvangen.

Niet afwentelen op huishoudens Het is onnodig en ongewenst om tijdelijke investeringen te financieren door structurele bezuinigingen. Voordelen voor het bedrijfsleven mogen niet worden afgewenteld op huishoudens. Het bedrijfsleven zal haar eigen bijdrage moeten leveren.

Andere geldbronnen Naast het rijk en bedrijfsleven zijn er meer geldpotten beschikbaar:
- Provincies en gemeenten kunnen een bijdrage leveren uit de miljardenopbrengsten van verkochte energiebedrijven.
- Het Fonds Economische Structuurversterking (FES), rijkelijk gevuld met de aardgasbaten, is juist bedoeld voor tijdelijke investeringen in de economie.

Afzien van onnodige maatregelen Er hoeft niet alleen maar meer geld te worden uitgegeven. De overheid kan voorlopig ook afzien van maatregelen die nu niet voor de hand liggen en daarmee geld besparen.

Actie nu!

Nederland reageert te zuinig en te traag op de economische crisis. Hierdoor zijn al waardevolle maanden verspeeld. Snel handelen is nu geboden om te voorkomen dat de recessie zich verdiept en verlengt.

Het roer moet om Om herhaling van deze crisis te voorkomen is een fundamentele herbezinning nodig op de inrichting van de economie. Het roer moet om, naar een echt duurzame, evenwichtige economische ordening.

Meer informatie

Lees hier de tekst van het volledige Sociaal en Groen Investeringsplan `Samen de crisis te lijf':

{icon_pdf.gif} sociaal_en_groen_investeringsplan