Ingezonden persbericht


Volgende week verschijnt de nieuwe Spil

Het gaat om structureel toekomstperspectief

RUURLO, 18 februari 2009 - Tegen het einde van deze maand verschijnt Spil 2009, nummer 1. Ook nu afstand nemend tot de waan van de dag, stapelt de redactie niet crisis op crisis, maar kijkt zij - met een keur van auteurs - wat verder dan één, twee, drie jaren vooruit. In beeld komen niet de conjuncturele zorgen, maar - in de woorden van auteur en redacteur Joost van Kasteren - de maatschappelijke opgaven waarvoor de wereld staat: over een halve eeuw voldoende voedsel en grondstoffen te verschaffen aan rond negen miljard mensen.

De landbouw moet zichzelf weer serieus nemen

De landbouw (inclusief bosbouw) en zijn belangenbehartigers hebben zich gedurende de afgelopen decennia in het verdomhoekje laten zetten. Ook 'Wageningen' stelde zich niet teweer. Integendeel: een jaar of tien geleden herdoopte de Landbouwuniversiteit Wageningen zich tot Wageningen Universiteit en Researchcentrum, mede vanwege de negatieve connotaties van het voorvoegsel 'landbouw'. Onder het motto de 'quality of life' te willen bevorderen, voegde men aan het toch al brede aanbod allerlei nieuwe, 'sexy' studie- en onderzoeksrichtingen toe - die meermalen niet tot wasdom bleken te kunnen komen, zoals recentelijk de niet erg diep spittende 'climate studies'. Joost van Kasteren bepleit in de nieuwe Spil een heroriëntatie van de landbouw, mondiaal en inclusief 'Wageningen', op het centrale probleem van de komende halve eeuw: een wereldbevolking van negen miljard mensen in welstand te laten leven van het land. Dat kan met de nodige inspanningen worden opgelost met een nieuwe Groene Revolutie, langs de lijnen van haar grondlegger Norman Ernest Borlaug (1914- ): via een intensieve, technologisch hoog ontwikkelde, chemie en genetische modificatie niet schuwende precisielandbouw. En passant kan zo'n landbouw (inclusief bosbouw) ook zoveel groene grondstoffen leveren dat - wat alarmisten soms ook roepen over een dreigende voedselcrisis - een 'bio-based economy' naderbij komt. De lezer realisere zich wel dat de auteur niet - politiek correct - leunt op meer 'trendy' geroep over en om 'groen', in de Grachtengordel en van subsidiebehoeftige ondernemers.

De verre van laagproductieve Nederlandse agrosector (landbouwproductie, verwerking van en handel in landbouwproducten) heeft zich sedert de Tweede Wereldoorlog ontwikkeld tot een van de sterkste bedrijfstakken. Zij geeft inkomen aan 10% van de werkzame bevolking, en ontslaat bij een inzakkende conjunctuur relatief weinig mensen. Hein Vrolijk schrijft er bekwaam en bevlogen over. Jules Gosselink, Bram Bos, Sjoerd Bokma en Peter Groot Koerkamp analyseren hoe de hoogproductieve melkveehouderij een volgende innovatieslag zou kunnen maken, ten gerieve van de boer en de koe. Jo Ottenheim kijkt niet zonder zorg terug op de totstandkoming van een nieuw Europees toelatingssysteem voor gewasbeschermingsmiddelen. Tot nu toe waren de wetenschappelijk vastgestelde, feitelijke risico's bepalend voor de toelaatbaarheid, voortaan zal bij beëindiging van bestaande toelatingen worden gekeken naar specifieke, intrinsieke eigenschappen van de stoffen die in het middel zitten. De chemofobie lijkt verder op te rukken in Europa.

Windenergie is het product van een fundamenteel foute benadering Keert de Nederlandse Staat zich tegen zijn Burgers?

Een verwisseling van doel en middel vindt plaats in het Europese en het Nederlandse energiebeleid. De echte doelstellingen ervan betreffen de energietransitie en de geopolitieke machtsverdeling in energieland. Deze doelstellingen, nog gecompliceerd via doorkoppeling naar vraagstukken van milieu en klimaatverandering, worden vervangen door de eis, 20% van de energie per 2020 uit hernieuwbare bronnen te halen. Het middel is hiermee tot hoofddoel verheven zonder enige garantie dat het oorspronkelijke doel op verantwoorde wijze zal worden bereikt. Met name de marginale windenergie is politiek verheven van middel tot doel, en sleept daarmee vele miljarden euro's gemeenschapsgeld in de wacht. Het energiebeleid dient grondig te worden gereviseerd, aldus auteur Pieter Lukkes.

In een uitermate scherp analyserende en formulerende column vraagt Frans Sluijter zich af of de Staat eigenlijk voor of tegen zijn Burgers is. Lastige feiten betreffende grote nadelen van windturbines negerend, traineert het ministerie van VROM intussen al jaren de gewenste aanpassing van het beleid, eerder onder verantwoordelijkheid van staatssecretaris Pieter van Geel, nu omdat het minister Jacqueline Cramer goed uitkomt. Het ministerie, lagere overheden, industriële belanghebbenden en projectontwikkelaars werken inmiddels samen aan de ontwikkeling van 'massagetechnieken' om onwillige lokalen goedschiks of kwaadschiks te laten berusten in de overlast en schade van windturbines. Arm land, waar de overheid samenspant met belanghebbenden om de burger een oor aan te naaien, en dan ook nog op diens eigen kosten. Aldus de auteur.

Opwarming blijft achter bij verwachtingen
Klimaatdebat loopt op; snelle ontknoping is niet meer uitgesloten

Het jaar 2008 was het koudste jaar van het nieuwe millennium, maar warmer dan de jaren 1961-1990 gemiddeld waren. Commentatoren buitelen op internet en in de media over elkaar heen om de recente klimaatontwikkelingen in perspectief te plaatsen, heel verschillende aspecten benadrukkend. Niettemin lijkt de stijging van de mondiale temperatuur achter te blijven bij de verwachtingen. Echt zorgwekkend voor de aanhangers van de broeikashypothese kan dit worden als in de komende jaren de opwarmingstrend zich niet herstelt, en de kritiek op de gepredikte doemscenario's fors zal toenemen. Aldus Marcel Crok, die de uiteenlopende zienswijzen naast en tegenover elkaar zet.

De vooruitgang van de wetenschap is gebaat bij inachtneming van de regels van 'good scientific practice', regels die men bekend zou mogen veronderstellen. In de huidige klimaatdiscussie is het echter droevig gesteld met de naleving ervan; sterker nog: ze worden stelselmatig met voeten getreden. Vooral is er te weinig sprake van systematische scepsis en van openheid voor twijfel en kritiek. Stilzwijgende vooronderstellingen en wensdenken, gevoed door eigenbelang of morele overwegingen, bepalen het werk van te veel klimaatonderzoekers. Zelfs ernstige uitwassen komen voor, zoals doodzwijgen of belemmeren van het wetenschappelijk werk van 'concurrenten'. De auteur van deze bijdrage, Hans Labohm, ziet het klimaatdebat ontsporen in loos alarmisme en aantasting van de vrijheid van meningsuiting.

In een vrijmoedige analyse schetst de hoofdredacteur de situatie aan het klimaatfront (zie bijlage 2_redactioneel.pdf). Optimistischer dan Crok, verwacht hij dat al in de loop van 2009 de broeikashypothese van Arrhenius uit het eind van de negentiende eeuw opnieuw en dan definitief zal worden gefalsificeerd. Benaderingen waarin processen op de zon worden aangewezen als oorzaak van cyclisch verlopende klimaatveranderingen, zullen het wereldbeeld gaan bepalen - en ook aan opgewonden media en verontruste politici rust geven. Mooi meegenomen in een crisisjaar.

Toelichting

Bovenstaande informatie wordt u toegezonden door de Attenderingsservice van Klanderman Communicatie / Research.

Meer informatie over het Spil-project, ook over de bestelling van abonnementen en losse afleveringen, vindt u op de website:

http://www.platteland-in-perspectief.nl

waar u eveneens inhoudsoverzichten van alle sedert begin 2001 verschenen afleveringen aantreft, alsmede een selectie van (nog steeds) belangwekkende artikelen.