Partij van de Arbeid

Referendum: 'De aanhouder wint'

19-02-2009 03:43

PvdA Tweede-Kamerlid Pierre Heijnen steunt de twee initiatiefwetsontwerpen van de Kamerleden Kalma (PvdA), Halsema (GroenLinks) en Van der Ham (D66) voor de invoering van een referendum. Wij zien zowel het correctief referendum als het raadgevend referendum als een middel dat bijdraagt aan de ontwikkeling van democratisch burgerschap.

Heijnen geeft tijdens de behandeling van de wetsontwerpen drie redenen om de voorstellen met overtuiging te steunen.

Betrokken burger
In de eerste plaats moeten burgers meer betrokken worden bij de inrichting van de samenleving. De representatieve democratie moet versterkt worden. Burgers moeten meer worden betrokken bij de inrichting van de samenleving en de organisatie van de besluitvorming die we daarvoor in onze grondwet en andere wetten in de loop der tijd in het leven hebben geroepen.

Mondige burger
Een tweede reden voor invoering is de ontwikkeling van de afgelopen decennia waarin burgers steeds mondiger zijn geworden, steeds hoger opgeleid zijn en steeds beter geïnformeerd. Heijnen: Veel meer burgers zijn in staat veel beter over de schouders van de politicus mee te kijken dan ooit te voren.

Wegnemen wantrouwen
Tenslotte kan het referendum een bijdrage leveren aan het wegnemen van het wantrouwen dat er onder teveel burgers leeft ten aanzien van de politiek. Heijnen: Men kent steeds minder politici direct, dan wel indirect via maatschappelijke organisaties waarmee men zich verbonden acht (de zuilen), terwijl de informatie over de politiek alleen maar is toegenomen. Dit wantrouwen kan zo hopen en verwachten wij enigszins worden teruggedrongen door de politiek meer van de burgers te doen zijn dan nu het geval is, door ze in staat te stellen de politieke afwegingen als het echt ergens om gaat ook zelf te maken. Wij willen burgers die minder als consument staan tegenover de overheid en haar voorzieningen en meer als medeverantwoordelijke.

De aanhouder wint
Het is dit jaar precies 25 jaar geleden,dat de staatscommissie Biesheuvel positief adviseerde over een invoering van een referendum in Nederland. En nog altijd is het niet zover. Reden voor wanhoop? Allerminst, aldus Heijnen. Voor ons geldt dat de aanhouder uiteindelijk wint. Het algemeen kiesrecht kwam er ook niet zonder slag of stoot. Ook dat duurde decennia. Zo zal het ook met het referendum gaan.

Mede-intiatiefnemer Paul Kalma heeft, met Pierre Heijnen, goede hoop dat het dit keer wel zal lukken om het referendum in Nederland ingevoerd te krijgen. Voor beide voorstellen (een raadgevende en respectievelijk bindende volksraadpleging) bestaat in de Tweede Kamer een meerderheid. In de Eerste Kamer ligt het moeilijker, maar daar maakt in ieder geval de bindende variant, waarvoor Grondwetswijziging nodig is, een goede kans.

Een opsteker voor de initiatiefnemers was de steun die PvdA-minister ter Horst eerder deze maand aan het correctieve referendum gaf. Ook zij vindt dat burgers de mogelijkheid moeten hebben om onder bepaalde voorwaarden (behoorlijke steun onder de bevolking voor het houden van een referendum, een redelijke hoge opkomst-drempel, uitzonderingen voor bijvoorbeeld begrotingen) besluiten van de overheid tegen te houden.

Het debat in de Tweede Kamer over de voorstellen wordt half maart voortgezet.