`Sociale steun voor dialysepatiënten pakt niet altijd goed uit'
`Er bestaat een duidelijke relatie tussen hoe een nierpatiënt
zijn gezondheid ervaart en de sterftekans', zegt Melissa Thong,
die donderdag op haar onderzoek promoveert. `Patiënten die hun
gezondheid ervaren als `slecht', `redelijk' of `goed' hebben
een hoger sterfterisico dan die met de scores `uitstekend' of
`zeer goed'.'
Foto: Melissa Thong
Routinebehandeling
Kort na de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde de Kampenaar Willem
Kolff, die twee weken geleden overleed, de eerste werkende
kunstnier. Sindsdien zijn de dialysetechnieken enorm verbeterd,
zozeer zelfs dat dialyse nu een routinebehandeling is geworden.
Toch blijft dialyse een zeer belastende en ingrijpende
behandeling. Thong: `Het is bij de zorgverlening van groot
belang om te weten hoe de patiënt zelf zijn gezondheid en de
dialyse ervaart. Een eenvoudige vraag als: `hoe gaat het met
u?' kan al inzicht verschaffen in de sterftekans van de
patiënt.' Zowel cognitie als emotie kunnen de manier
beïnvloeden waarop een patiënt omgaat met zijn ziekte en de
mate waarin hij zijn gedrag daarop afstemt.
Foto: De kunstnier van Willem Kolff.
Psychologische factoren
Dialysepatiënten lijden vaak aan meer dan een
ziekteverschijnsel. De patiënten uit de groep die Thong
onderzocht bleken gemiddeld 2.8 symptomen te hebben in matige
of sterkere zin. De sterke associatie van de samenhangende
symptomen met de kwaliteit van leven, doet vermoeden dat de
symptoombelasting uit psychologische factoren verklaard moet
worden. Daarom is het wenselijk de manier waarop patiënten hun
symptomen ervaren tot een vast onderdeel van klinische zorg te
maken met het doel het zelf managen van de symptomen door de
patiënt te verbeteren.
SterfterisicoThong onderzocht ook de verhouding tussen sociale
steun en overleving van dialysepatiënten. Ze mat twee aspecten:
de frequentie van de sociale steun en het door de patiënt
ervaren verschil tussen het gewenste en het ontvangen niveau
van sociale steun. De patiënten die een verschil ervoeren
tussen het ontvangen en het verwachte niveau van social
companionship (het zoeken van elkaars gezelschap), alledaagse
emotionele ondersteuning (zoals uitingen van affectie) en
totale steun hadden een hoger sterfterisico. De patiënten
daarentegen die inadequate emotionele steun ontvingen of
ervoeren met problemen (zoals bemoediging en advisering) hadden
geen hoger sterfterisico.
Conflicten
Thong: `Mijn studie doet vermoeden dat verschillende aspecten
van sociale steun in verschillende mate van belang zijn voor
dialysepatiënten. Naast het verschaffen van medische informatie
met betrekking tot veranderingen in levenspatroon die het
gevolg zijn van dialyse, zouden klinische zorgverleners moeten
wijzen op conflicten die kunnen ontstaan, wanneer zij de
patiënten en hun familie of verzorgers bemoediging en steun
voor verandering van levensstijl aanreiken.'
Promotie: donderdag 26 februari
Melissa Thong, Living with dialysis: Patients' perceptions and
outcomes
Faculteit: Geneeskunde
Promotoren: prof.dr. A.A. Kaptein en prof.dr. F.R. Rosendaal
(24 februari 2009/SH)
24/2/2009
Universiteit Leiden