Wageningen Universiteit en Researchcentrum
mkz-vaccin nodig bij injectie in de huid
Tien keer minder MKZ-vaccin nodig
bij injectie in de huid
26 feb 2009
Onderdeel: Centraal Veterinair Instituut
Vaccinatie van varkens tegen MKZ kan mogelijk met een tien keer
lagere dosis door te vaccineren in de huid in plaats van in de
spieren, wat gebruikelijk is. Dat blijkt uit experimenteel onderzoek
van het Centraal Veterinair Instituut van Wageningen UR (CVI) dat is
gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Vaccine. Als deze
methode daadwerkelijk op grote schaal toegepast kan worden, is er
sneller een grotere hoeveelheid MKZ-vaccin beschikbaar, worden kosten
bespaard, verbetert de vleeskwaliteit, is vaccinatie minder pijnlijk
en wordt voorkomen dat door de vaccinatie andere besmettelijke
dierziekten worden verspreid.
Tijdens een uitbraak van het zeer besmettelijke mond- en
klauwzeervirus kan de overheid besluiten om alle dieren die gevoelig
zijn voor deze ziekte (o.a. runderen, varkens, schapen, geiten) te
vaccineren. Deze noodvaccinatie vindt dan plaats in een bepaalde
straal rondom de besmettingshaard en voorkomt dat de ziekte zich
verder kan verspreiden. Het benodigde vaccin wordt op dat moment in
hoog tempo gemaakt vanuit een noodvoorraad antigeen (het
basismateriaal om MKZ-vaccins te maken). De aanwezige voorraad
antigeen en de productiecapaciteit bepalen in welk tempo hoeveel doses
van het betreffende vaccin gemaakt kunnen worden.
Vaccineren via de huid
Voor de huidige wijze van intramusculair vaccineren (het vaccin
injecteren in de spieren) wordt doorgaans 2 ml vaccin per dier
gebruikt. Als de benodigde hoeveelheid vaccin per dier verlaagd kan
worden, zijn bij een noodvaccinatie meer doses vaccin in korte tijd
beschikbaar en zijn de kosten per gevaccineerd dier lager. Daarom is
onderzocht of intradermale vaccinatie (het vaccin injecteren in de
huid) een goed alternatief is. Uit humaan onderzoek is namelijk
gebleken dat de immuunrespons na intradermale toediening groter is
waardoor een lagere vaccindosis dezelfde bescherming geeft.
Bescherming gelijkwaardig
Het CVI heeft de traditionele wijze van intramusculair vaccineren
vergeleken met de nieuwe intradermale methode met een tien maal
lagere dosis. Uit experimenten met biggen bleek dat de nieuwe
intradermale methode evenveel bescherming geeft tegen een MKZ
virusinfectie als de traditionele methode. Het gaat hierbij specifiek
om bescherming tegen klinische ziekteverschijnselen (o.a. koorts,
blaren, speekselen) en bescherming tegen het verspreiden van het
virus. Of de resultaten ook van toepassing zijn op andere diersoorten
moet nog nader onderzocht worden. Verder moet ook nog uitgezocht
worden wat de optimale dosis is.
Minder pijn
Intradermaal vaccineren heeft echter nog meer voordelen. Het is op de
eerste plaats minder pijnlijk voor de dieren: een spuit in de spieren
is nu eenmaal pijnlijker dan impregnatie in de huid. Een ander
voordeel is dat er via deze vaccinatiemethode geen bloed, dat mogelijk
besmet is met andere ziektekiemen, wordt overgebracht van zieke naar
gezonde dieren. Bij de gebruikte methode van intradermaal vaccineren
worden de bloedvaten namelijk niet aangeprikt. Een laatste belangrijk
voordeel is dat de kwaliteit van het vlees verbetert. Intramusculaire
vaccinatie heeft namelijk als nadeel dat er zogenaamde âspuitplekkenâ
in het vlees ontstaan: verhardingen die in de slachterij verwijderd
moeten worden. Intradermale vaccinatie heeft dit nadeel niet. De
methode mag op dit moment overigens nog niet in de praktijk worden
toegepast omdat het nog niet geregistreerd is bij het Bureau
Diergeneesmiddelen.
Financiering
Dit onderzoek is gefinancierd door het ministerie van LNV en mede
mogelijk gemaakt door Intervet/ Schering-Plough Animal Health in
Boxmeer doordat zij het speciaal ontwikkelde naaldloze
injectieapparaat beschikbaar hebben gesteld.