Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer

SMAAK 40: Het merk Rijk

Cover SMAAK 40 Smaak 40 wordt deze week verspreid. Is het Rijk een merk? Eigenlijk wel als bedacht wordt dat de ministeries en rijksoverheidsdiensten sinds kort een logo voeren - het rijkswapen met leeuwen. Daar ontkomt ook de Rijksgebouwendienst dit jaar niet aan: naast het lintje met het wapenschild prijkt in een speciaal ontwikkelde letter de naam van de organisatie. Het Rijk is in die zin al langer dan vandaag een merk doordat het zich ontfermt over (bijzondere) kunst, waakt over monumenten en innovatieve bouwprocessen onderneemt.

In maart wordt het eerste pps-project, de renovatie van het ministerie van Financiën, officieel in gebruik genomen waar de Rijksoverheid voor het eerst de markt de opdracht heeft gegund. Dit is de pilot waar reikhalzend naar is uitgekeken: werkt het wel en hoe? Het antwoord is ja, omdat de architectuur onovertroffen is en de duurzaamheid gewaarborgd.

Waarmee het Rijk zich hoe dan ook moet profileren zijn de Europese aanbestedingsregels die niet altijd voor alle architectenbureaus goed uitpakken. Jong talent dreigt de strijd te verliezen, en kleine bureaus krijgen te weinig kansen. De Rijksbouwmeester zet zich in voor een betere een eerlijker procedure. In SMAAK 40 wordt de stand van zaken geschetst.

Dat het Rijk als een organisatie optrekt, bewijst zijn nut in zware economische tijden, omdat ministeries een plan kunnen trekken en dus onder een vlag maatregelen kunnen uitvaardigen. Studio Dumbar won de pitch die leidde tot een nieuw logo en een bijbehorende campagne. Vreemd dat het idee nog niet eerder is geboren, vond men bij de studio, want het ligt erg voor de hand. De gemiddelde burger zou bovendien toch het onderscheid niet kunnen waarnemen in advertenties van Landbouw of Economische Zaken. En zo werd de gerestylde leeuw geboren die in zijn nieuwe gedaante nu uitgerust is met een geslacht.

SMAAK 40 gaat in op de effecten van de crisis voor de bouw en de woningmarkt. Aan het woord komt Peter Noordanus, directeur van AM, die in korte tijd heeft gezien hoe bouwprocessen werden vooruitgeschoven - het is even geen tijd voor leuke dingen, schijnt het. Ook hij benadrukt de rol van de Rijksoverheid. Die moet het voortouw nemen om de markt draaiende te houden. Bij pps plaatst Noordanus zijn vraagtekens. Als de Rijksoverheid het goedkoopst van iedereen geld kan lenen, waarom dan een beroep gedaan op de banken bij de financiering van een project?

De kunst in SMAAK komt voor rekening van Jurriaan van Hall die eigenzinnige borstbeelden plaatste in de hal van het ministerie van Landbouw. Verder vertelt Nathan Coley over de installatie die hij aan het maken is voor de binnenhof van het Scheepvaartmuseum waarvoor hij dook in de Nederlandse koloniale geschiedenis. Rudy Luyters plaatste een interactieve windwijzer op het dak van het Historisch Centrum Overijssel. Bijzonder is de reportage over bedreigde monumentale wandkunst uit de jaren vijftig en zestig. SMAAK ging op zoek naar een van de kunstenaars die veel reliëfs heeft gemaakt.

SMAAK 40 wordt al vrijwel meteen gevolgd door een special over het ministerie van Financiën dat op 12 maart wordt geopend.