Financiële afspraken over Wmo
03/04/2009 14:21
VNG
Financiële afspraken over Wmo
Gemeenten krijgen in de nabije toekomst te maken met taakverzwaring en extra kosten voor de Wmo. Daarom heeft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten met minister Bos van Financiën en staatssecretaris Bussemaker van VWS afspraken gemaakt over de financiële compensatie daarvan.
Afgesproken is dat voor gemeenten met ingang van 2010 structureel Euro 130 miljoen beschikbaar is om de extra kosten te compenseren die ontstaan als gevolg van de wetswijziging rond de alphahulpen en de tariefstijging bij de nieuwe aanbestedingsrondes voor huishoudelijke hulp. Daarnaast krijgen gemeenten een bedrag van Euro 127 miljoen voor het opvangen van de gevolgen van de AWBZ-pakketmaatregel en de grote financiële verschillen tussen gemeenten. In 2009 krijgen gemeenten een incidentele bijdrage van Euro 29 miljoen voor de eerste gevolgen van de AWBZ-pakketmaatregel.
Gemeenten hebben dit geld hard nodig om de extra kosten waar zij de komende jaren mee te maken krijgen, te compenseren. Gemeenten krijgen er veel taken bij als gevolg van veranderend rijksbeleid. Allereerst leiden de ombuigingen in de ABWZ (pakketmaatregel) er toe dat meer kwetsbare burgers een beroep op de gemeente zullen doen voor hulp. Ook worden dit jaar de opdrachten voor de huishoudelijk hulp opnieuw aanbesteed. De verwachting is dat dit zal leiden tot hogere tarieven, waardoor gemeenten meer geld zullen uitgeven aan huishoudelijke hulp. Tot slot leidt de komende wetswijziging rond alphahulpen tot hogere kosten voor gemeenten. Een deel van de huidige alphahulpen zal worden vervangen door medewerkers in loondienst. Dit leidt tot een stijging van de kosten van huishoudelijke hulp.
De middelen zijn grotendeels afkomstig uit het overschot dat naar verwachting ontstaat op het Wmo-budget 2008. Het SCP heeft voorlopige berekeningen bekend gemaakt waaruit blijkt dat gemeenten in 2008 Euro 257 miljoen van het budget voor huishoudelijke hulp niet hebben uitgegeven. De Euro 127 miljoen voor de compensatie van de Pakketmaatregel AWBZ worden uit het macrobudget voor de huishoudelijke hulp gehaald en in het Gemeentefonds gestort.
Een complicatie is dat de verschillen tussen gemeenten groot zijn. Maar liefst 20% van alle gemeenten, de zogenaamde nadeelgemeenten, kwam in 2008 niet uit met het budget voor huishoudelijke hulp en moest er uit eigen middelen geld op toeleggen. Aan de andere kant staan gemeenten die de eerste 2 jaar van de Wmo veel reserves hebben opgebouwd. Om deze situatie enigszins recht te zetten is afgesproken dat een deel van de 127 miljoen die voor de pakketmaatregel beschikbaar komt, gebruikt wordt om de nadeelgemeenten gedurende twee jaar te compenseren. Het overige deel komt beschikbaar voor alle gemeenten. De verwachting is dat de onderlinge verschillen tussen de gemeenten in de toekomst zullen afvlakken doordat de tarieven voor huishoudelijke hulp steeds meer naar elkaar toe zullen groeien.
In het najaar van 2008 komt het SCP met de definitieve berekeningen. Dit zogenaamde najaarsadvies kan nogal afwijken van het voorjaarsadvies. Vorig jaar bleek in het definitieve advies dat gemeenten in 2007 Euro 80 miljoen meer hadden uitgegeven aan huishoudelijke hulp dan in het voorjaarsadvies door het SCP was berekend. Staatssecretaris Bussemaker is niet bereid in het najaar met extra geld over de brug te komen, mocht dan blijken dat gemeenten minder over hielden in 2008 dan nu voorspeld. In eerste instantie wilde de staatssecretaris voor het jaar 2009 Euro 20 miljoen beschikbaar stellen voor de invoeringskosten van de pakketmaatregel. Onder zware druk van de VNG is dat bedrag met Euro 9 miljoen verhoogd.
Vereniging Nederlandse Gemeenten