Contactpersoon
---
T -
Ons kenmerk
VENW/DGMo-2009/2719
Uw kenmerk
Datum 3 april 2009 2009Z04998/2009D13085
Onderwerp Extra informatie inzake stations Hoogeveen, Beilen en Meppel Bijlage(n)
---
Geachte voorzitter,
Naar aanleiding van mijn antwoorden op vragen over de gevolgen van de voor-
gestelde dienstregeling 2010 van NS voor de reizigers in Hoogeveen, Beilen en
Meppel1 heeft de vaste commissie voor Verkeer en Waterstaat mij op 24 maart
2009 aanvullende vragen gesteld. Ik beantwoord die graag, zoals de commissie
mij verzocht, vóór ons Algemeen Overleg op 7 april 2009.
Voordat ik inga op de vragen, wil ik graag kort het proces schetsen dat gevolgd
wordt bij een (eventuele) wijziging van de dienstregeling.
NS bekijkt continu of de vervoervraag van de reizigers, wensen van overheden,
bedrijfseconomische overwegingen of andere factoren reden zijn voor aanpassing
van het treinaanbod in de dienstregeling. Als er verbeteringen mogelijk lijken,
weegt NS alle plussen en minnen af. Zowel die voor het bedrijf, als die voor de
reizigers.
Bij het opstellen van een dienstregelingswijziging houdt NS er rekening mee dat
de dienstregeling moet voldoen aan de voorschriften in de vervoerconcessie voor
het hoofdrailnet over de minimale bediening van stations. Binnen de concessie-
voorschriften is NS vrij om de dienstregeling in te vullen. De stations Hoogeveen,
Beilen en Meppel behoren volgens bijlage A van de concessie tot de `overige
stations'. NS moet deze stations in de spits in iedere richting twee keer per uur
bedienen en buiten de spits één keer per uur in iedere richting.
Als NS concludeert dat een aanpassing van de dienstregeling daadwerkelijk een
verbetering is en dat deze voldoet aan de concessie, moet het bedrijf conform de
concessie en de Wet Personenvervoer 2000 over het voorstel het advies vragen
van de consumentenorganisaties in het Locov. De volgende stap is dat NS naar
aanleiding van dit advies (en eventuele andere reacties) een besluit neemt over
het voorstel.
NS moet de voorgenomen dienstregelingswijziging ook aan mij voorleggen. Ik
toets of de nieuwe dienstregeling voldoet aan de artikelen 12 (match vraag/
aanbod) en 13 (minimale bediening van stations) van de concessie.
Op basis van het besluit vraagt NS in april de benodigde capaciteit aan bij ProRail.
In augustus/september stelt ProRail de capaciteitsverdeling vast en is de
dienstregeling definitief.
1 Zie mijn brief VENW/DGMo-2008/1441 van 13 maart 2009.
a
Pagina 1 van 6
Tijdens de discussie over de geheel nieuwe dienstregeling 2007 is gebleken dat
Datum
veel gemeenten veel waarde hechten aan de Intercity-status van hun station.2
Dat is vanuit de individuele gemeenten gezien begrijpelijk, maar het totale net is Ons kenmerk
er niet altijd bij gebaat. Hoe vaker Intercity's stoppen, hoe minder aantrekkelijk VENW/DGMo-2009/2719
ze worden voor doorgaande reizigers.3
Meer in het algemeen gaat het bij een dienstregelingswijziging vaak om een
afweging van grote effecten voor kleine aantallen reizigers en kleine effecten voor
grote aantallen reizigers.
Ik kom nu toe aan de beantwoording van de vragen.
1.
Kunt u de Kamer een afschrift sturen van uw reactie op de verschillende brieven
die u de afgelopen maanden heeft ontvangen van de betrokken gemeenten en de
provincie Drenthe?
1.
Ik heb nog geen brieven over de voorgenomen dienstregelingswijziging voor
Haren, Beilen, Hoogeveen en Meppel beantwoord omdat nog niet bekend is wat
het besluit van NS is. Pas als dat besluit er is, kan ik mij een mening vormen die
ik vervolgens aan partijen kan overbrengen.
2.
Kunt u de Kamer een overzicht sturen van de wijzigingen in de voor 2010
voorgestelde dienstregeling van de Schipholtrein op bovengenoemde stations ten
opzichte van de huidige dienstregeling?
2.
Op basis van de adviesaanvraag en nadere informatie van NS kan ik u melden dat
het hier gaat om een combinatie van twee wijzigingen die onlosmakelijk met
elkaar verbonden zijn:
· In het kader van het Actieplan 'Groei op het Spoor' zet NS in op een
frequentieverhoging op Groningen - Zwolle (op werkdagen). Er gaat een extra
stoptrein rijden, waardoor er vier in plaats van drie treinen per uur gaan
rijden: twee Intercity's en twee stoptreinen. De provincies Groningen en
Drenthe steunen deze extra treinen.
· Daarnaast wil NS de stoppende Intercity Groningen - Schiphol (één Intercity
per uur stopt tussen Groningen en Zwolle op alle stations) versnellen naar
een 'echte' Intercity (op werkdagen). De Intercity stopt dan niet meer op de
stations Haren, Beilen, Hoogeveen en Meppel. Dit levert een winst op van tien
minuten. Voor deze versnelling is ruimte ontstaan doordat de goederentreinen
die tussen Groningen en Zwolle rijden lichter zijn dan oorspronkelijk gepland
en dus een hogere snelheid halen dan waarmee in de capaciteitsverdeling
rekening was gehouden. Station Meppel blijft overigens bediend worden door
de (eveneens als stoptrein rijdende) Intercity's Leeuwarden - Rotterdam
(spits) en Leeuwarden Schiphol (dal/weekend).
2 Ik verwijs hier graag nog eens naar de criteria die gelden voor een Intercity-station, zoals
die in de discussie over de dienstregeling 2007 aan uw Kamer gemeld zijn.
3 Naar aanleiding van de dienstregeling 2007 is er in uw Kamer uitvoerig gesproken over
reistijden, waarbij diverse moties aan de orde zijn geweest om de reistijd naar het noorden
te versnellen.
Pagina 2 van 6
NS bekijkt nog of deze wijzigingen bedrijfseconomisch haalbaar zijn. NS zal zo
Datum
spoedig mogelijk een besluit nemen en dit aan mij voorleggen.
Ons kenmerk
Deze beide zaken leiden tot de volgende voorgenomen wijzigingen in de dienst- VENW/DGMo-2009/2719
regeling zoals NS die nu aan de consumentenorganisaties in het Locov heeft
voorgelegd:
Verbinding Groningen Zwolle - Schiphol
Dienstregeling 2009 Dienstregeling 2010
Eén stoptrein per uur Op werkdagen twee stoptreinen per
uur, in het weekend één
Twee Intercity's per uur Twee Intercity's per uur
Stoptrein stopt op alle stations tussen Stoptreinen stoppen op alle stations
Groningen en Zwolle, te weten Haren, tussen Groningen en Zwolle, te weten
Assen, Beilen, Hoogeveen en Meppel Haren, Assen, Beilen, Hoogeveen en
Meppel
Eén Intercity per uur stopt op alle Intercity's stoppen op werkdagen alleen
stations tussen Groningen en Zwolle, te nog in Assen en niet meer op stations
weten Haren, Assen, Beilen, Hoogeveen Haren, Beilen, Hoogeveen en Meppel*,
en Meppel in het weekend wel
Reizigers vanuit Haren, Beilen, Reizigers vanuit Haren, Beilen,
Hoogeveen en Meppel naar Utrecht Hoogeveen en Meppel naar Utrecht
stappen over in Amersfoort stappen over in Zwolle
Reizigers vanuit Haren, Beilen, Reizigers vanuit Haren, Beilen,
Hoogeveen en Meppel reizen zonder Hoogeveen en Meppel naar Schiphol
overstap naar Schiphol stappen over in Zwolle
Meppel wordt nog steeds bediend door Intercity's vanuit Leeuwarden naar Rotterdam
(spits) en Schiphol (dal/weekend).
Bij het beoordelen van deze mogelijke wijzigingen spelen de belangen van de
reizigers in Haren, Hoogeveen, Beilen en Meppel zeker een rol. Maar ook de
belangen van grotere groepen andere (doorgaande) reizigers. Het is dus
verstandig niet uitsluitend de focus te leggen op de vier genoemde stations, maar
ook het totale net in ogenschouw te nemen.
In het ontwerp voor de dienstregeling 2010 kijkt NS naar uitbreiding van de
treindienst op het traject Zwolle-Groningen op werkdagen. Met het inleggen van
een extra stoptrein en een versnelling van de doorgaande Intercity (die alleen
stopt op Zwolle, Assen en Groningen) ontstaan per werkdag de volgende effecten:
· 12.000 Intercity-reizigers vanuit Groningen en Assen gaan sneller (ca. 10
minuten)
· 4.200 reizigers profiteren van een gelijkmatige halfuursdienst
· 5.600 reizigers hebben 4 treinen/uur i.p.v. 3 (Assen, Groningen)
· 1.400 stoptreinreizigers moeten in Zwolle overstappen
Pagina 3 van 6
3.
Datum
Kunt u de Kamer een overzicht sturen van de gemiddelde overstaptijden in de
voor 2010 voorgestelde dienstregeling van de stoptrein vanaf bovengenoemde Ons kenmerk
stations op de Schipholtrein? VENW/DGMo-2009/2719
4.
Kunt u de Kamer een overzicht geven van de aantallen reizigers die op dit
moment vanuit bovengenoemde stations naar Amersfoort reizen, om daar over te
stappen op treinen in de richting van grote stations in de Randstad zoals
Rotterdam en Den Haag?
3./4.
De meeste reizigers reizen vanuit bovengenoemde stations binnen het traject
Groningen Zwolle en stappen niet over. Een beperkt deel van de reizigers
van/naar de stations reist buiten het traject Groningen Zwolle. En weer een deel
van die doorgaande reizigers reist met de Schipholtrein naar Amersfoort om daar
(zonder reistijdverlies) cross platform over te stappen op de Intercity (vanuit
Enschede) naar Utrecht en verder. In dienstregeling 2010 moeten deze reizigers
in Zwolle overstappen (6 minuten wacht-/looptijd) op de Intercity van Groningen
naar Utrecht en verder. Omdat de stoptrein eerder in Zwolle binnenkomt dan de
Intercity ontstaat hier een extra wachttijd bij het overstappen van 6 minuten.
Het gaat hierbij in 2009 om globaal de volgende aantallen:
Station Aantal reizigers per Percentage van de reizigers
gemiddelde werkdag dat in dat buiten het traject
Amersfoort overstapt Groningen Zwolle reist
richting Utrecht en verder
Haren 120 26%
Beilen 75 12%
Hoogeveen 180 14%
Meppel 205* 15%
Meppel wordt nog steeds bediend door Intercity's vanuit Leeuwarden naar Rotterdam
(spits) en Schiphol (dal/weekend). Doorgaande reizigers vanuit Meppel kunnen dus
kiezen of ze in Zwolle of Amersfoort willen overstappen. Reizigers vanuit Meppel die in
Amersfoort willen overstappen, kunnen ervoor kiezen de trein vanuit Leeuwarden te
nemen. Het aantal van 205 zal daardoor (aanzienlijk) lager worden.
Station Aantal in- en uitstappers per
dag (2007)
Zwolle 32.922 (niet alleen richting Groningen)
Meppel 4.724
Hoogeveen 4.105
Beilen 1.835
Assen 9.243
Haren 1.390
Groningen 34.036 (waarvan 19.724 in NS-treinen)
Pagina 4 van 6
5.
Datum
U schrijft in uw beantwoording van de vragen van het lid Van Gent dat NS heeft
geconcludeerd dat de voorgenomen wijziging van de dienstregeling van de Ons kenmerk
Schipholtrein per saldo een verbetering is voor de reizigers. Deelt u die mening VENW/DGMo-2009/2719
van NS? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?
5.
Aan het begin van deze brief heb ik het gehele proces van een dienstregelings-
wijziging beschreven. Uit het feit dat NS over een voorstel voor wijziging van de
dienstregeling advies heeft gevraagd aan de consumentenorganisaties in het
Locov blijkt dat NS voorlopig geconcludeerd heeft dat het voorstel per saldo
positief is. De consumentenorganisaties hebben onlangs hun advies over het
voorstel van NS uitgebracht. De volgende stap is dat NS naar aanleiding van dit
advies een besluit neemt over het voorstel. Pas dan is het dossier compleet en zal
ik mij een mening vormen. In dit stadium zou dat prematuur zijn. Ik kan deze
vraag dus nog niet beantwoorden.
6.
Kent u het advies van het Landelijk Overleg Consumentenbelangen Openbaar
Vervoer (Locov) over de gevolgen van de wijziging van de dienstregeling voor
reizigers uit Drenthe? Wat is uw oordeel over dit advies? Bent u van plan in te
grijpen als NS dat advies niet opvolgt?
6.
Ja, ik ken het advies dat de consumentenorganisaties die lid zijn van het Locov4
aan NS hebben gegeven. De Wet Personenvervoer 2000 bepaalt dat een advies
van de consumentenorganisaties niet bindend is. Wel is NS verplicht om een
onderbouwing te geven als zij een advies geheel of gedeeltelijk niet overneemt.
Het advies van de consumentenorganisaties komt zeer genuanceerd op mij over.
Ze juichen toe dat NS de verbindingen met (en binnen) het noorden van Neder-
land nu al wil verbeteren en daarmee niet wacht op de ingebruikneming van de
Hanzelijn. Ze formuleren een aantal wensen en randvoorwaarden en constateren
terecht dat het niet eenvoudig is om binnen alle randvoorwaarden te voldoen aan
alle wensen. Ze realiseren zich dus dat keuzes noodzakelijk zijn. Hun advies is
zeker niet onverdeeld negatief.
NS beziet nu of het advies van de consumentenorganisaties aanleiding is voor
aanpassing van de ontwerp-dienstregeling 2010 (zie het proces zoals ik dat aan
het begin van deze brief heb beschreven). Ik ben van plan om eerst het besluit en
de bijbehorende onderbouwing van NS af te wachten. Pas daarna zal ik mij een
mening vormen over de dienstregeling 2010. Ik zal deze uiteraard toetsen aan de
voorschriften in de vervoerconcessie over de minimale bediening van stations en
de match van vraag en aanbod. Als de dienstregeling aan deze voorschriften
voldoet, heb ik geen formele grond om in te grijpen. Wel kan ik, als ik daar
aanleiding toe zie, met NS in overleg treden.
4 Naast de consumentenorganisaties zijn ook NS en VenW lid van het Locov. Er is dus geen
sprake van adviezen van het Locov, maar van adviezen van de consumentenorganisaties die
lid zijn van het Locov.
Pagina 5 van 6
7.
Datum
Bent u bereid met NS in overleg te treden om te bekijken of er tussenoplossingen
denkbaar zijn, waarbij de Intercity uit Groningen bijvoorbeeld op het hele uur Ons kenmerk
stopt in Hoogeveen en Haren en op het halve uur in Beilen en Meppel, zodat elk VENW/DGMo-2009/2719
station ten minste eens per uur een directe treinverbinding houdt met Schiphol?
7.
Dat weet ik nog niet. Dit zal afhangen van het besluit en de onderbouwing van
NS. Misschien neemt NS het advies van de consumentenorganisaties over.
Misschien heeft NS een goede onderbouwing om het advies niet over te nemen.
Ik kan en wil daarop niet vooruitlopen. Nadat NS een besluit heeft genomen, zal
ik dit bestuderen. Als ik dan van oordeel zou zijn dat de dienstregeling 2010
waartoe NS besluit maatschappelijk niet optimaal is en ik zou niet overtuigd zijn
door de onderbouwing van NS, dan zal ik zeker met NS in overleg gaan.
Hoogachtend,
DE MINISTER VAN VERKEER EN WATERSTAAT,
ir. Camiel Eurlings
Pagina 6 van 6
> Retouradres: Postbus 20901, 2500 EX Den Haag
De voorzitter van de Tweede Kamer Plesmanweg 1-6
der Staten-Generaal 2597 JG Den Haag
Binnenhof 4 Postbus 20901
2500 EX Den Haag
2513 AA DEN HAAG T 070 351 61 71
F 070 351 78 95
Ministerie van Verkeer en Waterstaat