Waterschap Aa en Maas
afgerond
Werkzaamheden Landgoed Tongelaar afgerond
Publicatiedatum : 7 april 2009
Op vrijdag 3 april stonden bestuurders, belanghebbenden en omwonenden
feestelijk stil bij de officiële afronding van het project
Verdrogingsbestrijding Landgoed Tongelaar. Onder regie van waterschap
Aa en Maas hebben eigenaar Brabants Landschap, ZLTO, de Provincie
Noord-Brabant en de gemeenten Mill & St. Hubert, Grave en Cuijk
gezamenlijk gewerkt aan het herstellen van de bijzondere natte natuur
op het verdroogde landgoed.
Ernest de Groot, lid Dagelijks Bestuur van Aa en Maas spreekt van een
mijlpaal: "Met een tevreden gevoel kunnen we terugkijken op een
bijzonder project. Samen hebben we de obstakels overwonnen. De natte
natuur is in ere hersteld en kan zich nu ontwikkelen!". De uitgevoerde
maatregelen zorgen voor het vernatten van het gebied en het versterken
van de ecologische waarden. Diersoorten zoals de das, kamsalamander,
kleine modderkruiper, poelkikker en bijzondere libellen krijgen
hierdoor een beter leefgebied.
Onder begeleiding van de gilden van Mill & St. Hubert, Grave en Cuijk
vertrokken de aanwezigen naar een aangrenzend veld. Wethouder Carel
van Genugten (gemeente Mill & St. Hubert), Jan Baan (directeur
Brabants Landschap), Jan Keijzers en Ernest de Groot (leden Dagelijks
Bestuur waterschap Aa en Maas) schoten in het kader van
verdrogingsbestrijding, met een kruisboog op een ballon gevuld met
water. Alle vier schoten ze de eerste keer `in de roos'.
Ernest de Groot treft doel
Ernest de Groot, lid Dagelijks Bestuur van waterschap Aa en Maas, legt
aan en treft doel.
Groepsfoto aanwezigen
Groepsfoto van alle aanwezigen.
TROTS
Om de problematiek van verdroging tegen te gaan, sloegen waterschap Aa
en Maas, Brabants Landschap (eigenaar van het landgoed), ZLTO, de
provincie Noord-Brabant en de gemeenten Mill & St. Hubert, Grave en
Cuijk de handen ineen. Ernest de Groot, lid van het Dagelijks Bestuur
van Aa en Maas is trots: "Naast de goede samenwerking zijn
grondverwerving en kavelruil de belangrijkste succesfactoren geweest
van dit project. Mede dankzij het draagvlak bij omliggende agrarische
grondeigenaren, was voldoende grond beschikbaar om de
inrichtingsmaatregelen te kunnen uitvoeren. De drie betrokken
gemeenten hebben een belangrijke bijdrage geleverd door pachtgronden
in te zetten voor ruil". De maatregelen die zijn uitgevoerd waren:
- het dempen en verleggen van waterlopen
- beekherstel van een oude loop, het verondiepen en/of
versmallen van de Biestgraaf
- plaatselijk verhogen van het waterpeil door middel van
stuwen
- de aanleg van poelen, natuurvriendelijke oevers en
maaiveldverlaging
EHS
Het gebied Tongelaar valt binnen de ecologische hoofdstructuur (EHS).
Dit is een samenhangend netwerk van bestaande en te ontwikkelen
natuurgebieden in Nederland. Naast het aanpakken van de verdroging
waren ook andere thema's van belang. Bijvoorbeeld het herstel van het
natuurlijke beeksysteem, inrichting van de ecologische
verbindingszone, inpassing van maatregelen in de cultuurhistorische
context van het landgoed en onderzoek naar de mogelijkheden van
vismigratie in de Biestgraaf. Voor dit gebied zijn de
waterhuishouding, waterkwaliteit en de inrichting afgestemd op de
ecologische doeleinden. Het project is mede mogelijk gemaakt dankzij
financiële bijdragen van de Provincie en het Rijk. De kosten van
voorbereiding en uitvoering (exclusief grondverwerving) bedroegen EUR
650.000,-
BLOEMRIJK
Door de genomen maatregelen krijgt het gebied weer de oorspronkelijke
vochtige en natte eigenschappen terug. Zo kunnen natte bloemrijke
graslanden ontstaan en plantensoorten die van kwelwater afhankelijk
zijn, krijgen weer een kans. Oude tracés van waterlopen hebben de
licht meanderende vorm weer teruggekregen. Landgoed Tongelaar is in
eigendom en beheer van Stichting Brabants Landschap. Het is een
eeuwenoud landgoed op rivierklei, in het grijze verleden door
opgebouwd `door de Maas'. Het overgrote deel bestaat uit cultuurland,
bosjes, lanen en houtwallen. In de vegetatie zijn kenmerkende soorten
voor het rivierengebied terug te vinden, zoals slanke sleutelbloem,
bosanemoon, gevlekte aronskelk, kruisbladwalstro en rapunzelklokje. Op
de plaats van het huidige kasteel lag al in de 9de eeuw een
vluchtburcht op een natuurlijke verhoging. Tongelaar (ca. 450 ha) ligt
direct ten noorden van Mill en wordt doorsneden door het Peelkanaal,
de Lage Raam en de Ottersgraaf/Biestgraaf.
ARCHEOLOGISCHE VONDSTEN
Vanwege de bijzondere archeologische waarde van het gebied, heeft een
gespecialiseerd archeologisch adviesbureau voorafgaand en tijdens de
graafwerkzaamheden onderzoek verricht. Er zijn veel archeologische
vondsten aangetroffen die in verband kunnen worden gebracht met een
doorwaadbare plaats in de Biestgraaf, jachtkampementen uit de
steentijd en nederzettingsterreinen uit de ijzer- en Romeinse tijd.
VITAAL, MOOI EN SCHOON BRABANTS PLATTELAND
De verdrogingsbestrijding van Landgoed Tongelaar maakt onderdeel uit
van de herinrichting van het platteland, ook wel reconstructie
genoemd. Op tal van plaatsen komen nieuwe natuurgebieden tot stand,
krijgen rivieren de ruimte, blijven dorpen leefbaar en kan landbouw
zich ontwikkelen op duurzame locaties. Samen dragen alle projecten bij
aan een vitaal, mooi en schoon platteland voor alle inwoners en
recreanten. Aan de uitvoering werken overheden, maatschappelijke
organisaties en particulieren, onder de regie van provincie
Noord-Brabant. In deze regio zijn zij verenigd in de
reconstructiecommissie Peel en Maas.