Waterschap Roer & Overmaas


kwaliteit Limburgse beken

Grondwater beïnvloedt kwaliteit Limburgse beken

De invloed van grondwater op de kwaliteit van het water in de Limburgse beken is groot. Dat is het resultaat van het onderzoeksproject WAHYD dat in opdracht van de Limburgse waterschappen en de Provincie Limburg werd uitgevoerd door onderzoeksinstituut TNO. WAHYD staat voor Waterkwaliteit op basis van Afkomst en HYDdrologische analyse.

Door het onderzoek is meer inzicht ontstaan in de belasting van het oppervlaktewatersysteem vanuit het grondwater. Verontreinigende stoffen die in het verleden in de bodem terecht zijn gekomen kunnen via het grondwater uiteindelijk in de beken terechtkomen. Inzicht in de invloed van grondwater onder verschillende omstandigheden op de oppervlaktewaterkwaliteit helpt bij de afweging van te nemen maatregelen. Maatregelen zoals grondwaterpeilveranderingen, drainage en mestmaatregelen kunnen beter worden beoordeeld op hun effect op de belasting van het grond- en oppervlaktewater.

Belangrijk onderzoeksresultaat is dat de kwaliteit van het oppervlaktewater afhangt van de kwaliteit van grondwater op verschillende dieptes. Bij lage afvoer van de beek (in droge periodes) wordt de beek alleen gevoed door het diepere grondwater. Naarmate de afvoer toeneemt (natter weer), gaan het ondiepere en het bovenste grondwater meedoen. Doordat de bovenste bodem- en grondwaterlagen het sterkst zijn verontreinigd, komt de meeste verontreiniging in de beek bij hoge afvoeren. Deze invloed van de bovenste grondwaterlagen is vooral groot in Noord- en Midden-Limburg.

Verder is duidelijk geworden dat het tijd kost om de grondwaterkwaliteit daadwerkelijk te verbeteren. Vooral in de kalkgronden van Zuid-Limburg kan het tientallen jaren duren voordat maatregelen, zoals beperking van bemesting, verbetering opleveren van het grondwater en vervolgens van het oppervlaktewater. In Zuid-Limburg kan sneller verbetering van de waterkwaliteit van de beek worden bereikt door maatregelen te nemen tegen erosie. In de bovenste bodemlaag bevinden zich veel vervuilende stoffen. Winst is te behalen door de afspoeling daarvan naar de beek te beperken.