Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

Stand van zaken Natura 2000


14 april 2009 - kamerstuk

Kamerbrief over de stand van zaken waarin de minister meldt dat voor
147 van de 162 gebieden ontwerp-aanwijzingsbesluiten zijn gepubliceerd. Gebieden in de Waddenzee zijn definitief aangewezen.

Programmadirectie Natura 2000
Geachte Voorzitter,

Graag informeer ik u over de stand van zaken rondom Natura 2000. Met Natura 2000 wordt een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden opgezet. Dit netwerk speelt een belangrijke rol bij het behouden van onze natuurlijke rijkdommen voor toekomstige generaties. Het implementatieproces van Natura 2000 in Nederland is in volle gang. Een implementatie die in de belangstelling staat van vele belanghebbenden en betrokkenen. In deze brief informeer ik u over de stand van zaken van de aanwijzingsbesluiten en de beheerplannen. Daarbij ga ik ook in op enkele moties die afgelopen tijd over dit onderwerp zijn ingediend, te weten de motie Neppérus (TK 2008-2009, 31700 XI, nr. 59) en de motie Snijder-Hazelfhoff c.s. over de juridische verankering van de maatregelen van de beheerplannen (Kamerstukken II 2008/09, 30654, nr. 69). Daarnaast informeer ik u over de planning van de aanwijzingbesluiten waar u mij op 12 maart om heeft verzocht. Aanwijzingsbesluiten
De Natura 2000-aanwijzingsbesluiten stellen de begrenzingen van Natura 2000-gebieden natuurgebieden vast en stellen doelen voor de natuurwaarden van Europees belang die in die gebieden voorkomen. Hiermee voldoe ik aan de verplichtingen die Nederland heeft vanuit de Vogel- en Habitatrichtlijn. In totaal worden er 162 Natura 2000-gebieden aangewezen1. Deze gebieden samen leveren een belangrijke bijdrage aan behoud en verbetering Europese natuurwaarden in Nederland.
Planning aanwijzingsbesluiten
In februari 2009 heb ik de Natura 2000-gebieden van de Waddenzee definitief aangewezen. Ik heb uw Kamer hierover in mijn brief van 25 februari 2009 geïnformeerd. Eerder al zijn de gebieden Voornes Duin, Duinen Goeree & Kwade Hoek en Voordelta definitief aangewezen.
De gebieden worden in groepen aangewezen op basis van hun ecologische samenhang en urgentie, zoveel mogelijk rekening houdend met de wensen van de bevoegde gezagen.
1 Deze 162 gebieden omvatten niet de aanwijzing van mariene gebieden.

Voor 147 van de 162 gebieden zijn inmiddels in ontwerpaanwijzingsbesluiten gepubliceerd. Eind mei 2009 zal het merendeel van de overgebleven ontwerpaanwijzingsbesluiten worden gepubliceerd. Voor de zomer van 2009, zullen elf van deze ontwerpbesluiten ter inzage gelegd worden. In de periode daarna zullen net als bij voorgaande tranches informatiebijeenkomsten worden georganiseerd voor betrokkenen (personen en instanties) in de regio.
De overige vier gebieden (Krammer Volkerak, Eems Dollard, Zoommeer en Groot Zandbrink) volgen op een later tijdstip, afhankelijk van bestuurlijke afspraken die hierover gemaakt worden.
De komende groep definitieve besluiten betreft vijf hoogveengebieden (Groote Peel, Deurnesche en Maria Peel, Englbertsdijksvenen, Wierdense Veld en Witterveld) en Arkemheen. De publicatie hiervan is voorzien voor eind mei 2009. De overige gebieden zullen groepsgewijs in de tweede helft van 2009 en in 2010 worden gepubliceerd. Vóór het einde van 2010 zullen alle 162 Natura 2000-gebieden zijn aangewezen. In bijlage 1 vind u de planning per gebied. Planning Noordzeegebieden
Naast de 162 Natura 2000-gebieden die genoemd staan in bijlage 1, zullen in 2010 vijf Natura 2000-gebieden op de Noordzee worden aangewezen. Dit betreft twee gebieden in de 12-mijlzone (de Vlakte van Raan en de uitgebreide Noordzeekustzone) en drie gebieden in de Economisch Exclusieve Zone (de Doggersbank, de Klaverbank en het Friese Front). De Habitatrichtlijngebieden op de Noordzee zijn eind december aangemeld bij de Europese Commissie.
Beheerplannen
Voor alle Natura 2000-gebieden worden beheerplannen opgesteld. In de beheerplannen worden de instandhoudingsdoelstellingen geconcretiseerd in omvang, ruimte en tijd, en worden maatregelen vastgesteld rekening houdend met belangen van sociale en economische aard. De beheerplannen geven duidelijkheid over hoe de doelen in samenhang met functies zoals agrarische ontwikkeling, infrastructuur en industrie kunnen worden gerealiseerd. Met de beheerplannen wordt duidelijk welke activiteiten en ontwikkelingen onverminderd door kunnen gaan, en aan welke activiteiten voorwaarden moeten worden gesteld. Dit geldt ook voor ontwikkelingen en inrichting in Nederland op bestemmingenniveau zoals verwoord in de motie Neppérus (TK 2008-2009, 31700 XI, nr. 59). Op gebiedsniveau moet maatwerk worden geleverd en dit zal niet altijd een eenvoudige opgave zijn.
Op verzoek van de provincies heb ik de mogelijkheid geboden om eerst conceptbeheerplannen op te stellen alvorens ik het aanwijzingsbesluit definitief maak. Provincies hebben 83 gebieden, waarvoor zij het voortouw hebben, aangemeld voor deze omkering. De conceptbeheerplannen moeten uiterlijk 1 september 2009 klaar zijn om te verzekeren dat in december 2010 alle gebieden zijn aangewezen. Beheerplannen die later klaar zijn, kunnen niet worden meegenomen bij het vaststellen van de definitieve aanwijzingsbesluiten. Na 1 september zal er meer zekerheid zijn over de haalbaarheid en betaalbaarheid van de gebiedsdoelstellingen, en over de gevolgen op gebiedsniveau. Datum Kenmerk Paraaf: Vervolgblad

14 april 2009 PDN. 2009/1360 3
Juridische houdbaarheid
Voor de juridische houdbaarheid van de in het beheerplan uitgewerkte maatregelen is een goede ecologische onderbouwing van groot belang, zoals ook aangegeven in de motie van de leden Snijder-Hazelfhoff c.s. over dit onderwerp (Kamerstukken II 2008/2009, 30654, nr. 70). Op dit punt is in de beheerplanprocessen een maximale inspanning nodig. Bij de beheerplanprocessen zitten gebiedsbetrokkenen zoals agrarische ondernemers, natuurorganisaties, recreatieondernemers en omwonenden aan tafel en zijn industrie en infrastructuurbelangen vertegenwoordigd. Ik vind het van groot belang dat al deze relevante partijen aan tafel zitten of vertegenwoordigd worden. Hierdoor ontstaan goede en gedragen beheerplannen, het draagt bij aan een succesvolle doorwerking in de praktijk, en zo kan voorkomen worden dat partijen zich genoodzaakt voelen tot juridische stappen. Het door de bevoegde gezagen ingestelde Interbestuurlijk Regiebureau voert de regie over het proces van de beheerplannen. Hierin werken provincies en Rijk samen. In vervolg op de motie van de leden Snijder-Hazelfhoff c.s. over de juridische verankering van de maatregelen van de beheerplannen (Kamerstukken II 2008/2009, 30654, nr. 69) doe ik u bijgaand een notitie toekomen over de juridische status, doorwerking en houdbaarheid van beheerplannen (bijlage 2). Zoals in de notitie is aangegeven, is een adequate doorwerking van de maatregelen van de beheerplannen verzekerd via de instrumenten van de Natuurbeschermingswet 1998. De realisatie van de gebiedsdoelen als uitgewerkt in het beheerplan kan desgewenst worden versterkt door inzet van instrumenten van andere wetten.
Stikstofaanpak
Er heeft een juridische analyse plaatsgevonden van de door de partijen in De Peel voorgestane stikstofaanpak. De notitie met de uitkomsten van de analyse daarvan treft u bijgaand aan (bijlage 3). De hoofdconclusie uit de notitie is dat een stikstofaanpak als voorgestaan in De Peel, waarbij de realisatie van natuurdoelen en ontwikkeling met stikstofemissies hand in hand gaan, zeer wel denkbaar is. Er zijn goede mogelijkheden om deze aanpak via het beheerplan en het daaraan gekoppelde vergunningenbeleid te faciliteren en vorm te geven. De juridische houdbaarheid staat of valt echter met een goede ecologische onderbouwing. De notitie bevat een aantal belangrijke aandachtspunten en aanbevelingen, die in het beheerplanproces in De Peel en andere gebieden die met een dergelijke aanpak willen werken, worden opgepakt. Ten slotte
De doelstellingen uit de Natura 2000-aanwijzingsbesluiten geven richting, maar laten ook ruimte voor een gebiedsuitwerking waarbij rekening gehouden kan worden met sociale en economische belangen. De beheerplannen zijn bedoeld om een balans te vinden tussen People, Planet en Profit. De komende periode zal mede door de beheerplannen die worden opgesteld, blijken welke inspanning nodig en reëel zijn om de doelstellingen van de Vogel- en Habitatrichtlijn dichterbij te brengen. In 2015 is een evaluatie van het Natura 2000-doelendocument voorzien waarin de ervaring van de eerste beheerplanperiode kunnen worden meegenomen.
Datum Kenmerk Paraaf: Vervolgblad

14 april 2009 PDN. 2009/1360 4
Tijdens het spoeddebat op 9 april jl. heb ik uw Kamer toegezegd dat ik nog eens goed zal kijken naar rek en ruimte in de Natuurbeschermingswet 1998, zonder de doelen van deze wet overboord te zetten. Daarnaast zal ik nagaan of Nederland de enige lidstaat is die er moeite mee heeft het begrip 'significantie' hanteerbaar te maken en zal zien of de Europese Commissie bereid is mee te denken over de toepasbaarheid van het element van de kritische depositiewaarden. Ik zal uw Kamer voor 1 juli informeren. DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN
VOEDSELKWALITEIT,
G. Verburg

1
Bijlage 1 behorende bij PDN/2009-1360
Indicatie fasering publicatie ontwerp- en definitieve aanwijzingsbesluiten Natura 20001.
Natura
2000-nr Natura 2000 gebied
Fasering
publicatie
ontwerpbesluit
Fasering
publicatie
definitief besluit

101 Duinen Goeree & Kwade Hoek jan.'07 19-feb-08
113 Voordelta jan.'07 19-feb-08

100 Voornes Duin jan.'07 19-feb-08
56 Arkemheen jan.'07 medio 2009
96 Coepelduynen jan.'07 medio 2009

14 Deelen jan.'07 medio 2009

139 Deurnsche Peel & Mariapeel jan.'07 medio 2009
107 Donkse Laagten jan.'07 medio 2009
77 Eemmeer & Gooimeer Zuidoever jan.'07 medio 2009 28 Elperstroomgebied jan.'07 medio 2009
40 Engbertsdijksvenen jan.'07 medio 2009

140 Groote Peel jan.'07 medio 2009
72 IJsselmeer jan.'07 medio 2009
75 Ketelmeer & Vossemeer jan.'07 medio 2009
79 Lepelaarplassen jan.'07 medio 2009

118 Oosterschelde jan.'07 medio 2009
78 Oostvaardersplassen jan.'07 medio 2009
86 Schoorlse Duinen jan.'07 medio 2009

129 Ulvenhoutse Bos jan.'07 medio 2009

119 Veerse Meer jan.'07 medio 2009
76 Veluwerandmeren jan.'07 medio 2009
34 Weerribben jan.'07 medio 2009

122 Westerschelde en Saeftinghe jan.'07 medio 2009 35 Wieden jan.'07 medio 2009
43 Wierdense Veld jan.'07 medio 2009

16 Wijnjeterper Schar jan.'07 medio 2009
24 Witterveld jan.'07 medio 2009
74 Zwarte Meer jan.'07 medio 2009
47 Achter de Voort, Agelerbroek & Voltherbroek jan.'07 eind 2009 44 Borkeld jan.'07 eind 2009
69 Bruuk jan.'07 eind 2009
27 Drents-Friese Wold & Leggelderveld jan.'07 eind 2009
109 Haringvliet jan.'07 eind 2009

111 Hollands Diep jan.'07 eind 2009

158 Kunderberg jan.'07 eind 2009

136 Leenderbos, Groote Heide en De Plateaux jan.'07 eind 2009
147 Leudal jan.'07 eind 2009

141 Oeffelter Meent jan.'07 eind 2009

108 Oude Maas jan.'07 eind 2009
42 Sallandse Heuvelrug jan.'07 eind 2009

160 Savelsbos jan.'07 eind 2009

137 Strabrechtse Heide en Beuven jan.'07 eind 2009
1 De aanwijzing van 162 Natura 2000-gebieden omvat niet de aanwijzing van mariene gebieden.
2
Natura
2000-nr Natura 2000 gebied
Fasering
publicatie
ontwerpbesluit
Fasering
publicatie
definitief besluit

143 Zeldersche Driessen jan.'07 eind 2009
55 Aamsveen jan.'07 2010

151 Abdij Lilbosch en voormalig Klooster Mariahoop jan.'07 2010
13 Alde Feanen jan.'07 2010

17 Bakkeveense Duinen jan.'07 2010
63 Bekendelle jan.'07 2010

156 Bemelerberg en Schiepersberg jan.'07 2010
46 Bergvennen & Brecklenkampse Veld jan.'07 2010
52 Boddenbroek jan.'07 2010
41 Boetelerveld jan.'07 2010

144 Boschhuizerbergen jan.'07 2010

128 Brabantse Wal jan.'07 2010

155 Brunssummerheide jan.'07 2010
53 Buurserzand & Haaksbergerveen jan.'07 2010

125 Canisvlietse Kreek jan.'07 2010
49 Dinkelland jan.'07 2010
26 Drouwenerzand jan.'07 2010
84 Duinen Den Helder - Callantsoog jan.'07 2010
30 Dwingelderveld jan.'07 2010
23 Fochteloërveen jan.'07 2010

124 Groote Gat jan.'07 2010
9 Groote Wielen jan.'07 2010
29 Havelte-Oost jan.'07 2010

133 Kampina en Oisterwijkse Vennen jan.'07 2010
135 Kempenland-West jan.'07 2010
88 Kennemerland-Zuid jan.'07 2010

116 Kop van Schouwen jan.'07 2010
50 Landgoederen Oldenzaal jan.'07 2010

130 Langstraat jan.'07 2010
19 Leekstermeergebied jan.'07 2010
48 Lemselermaten jan.'07 2010
21 Lieftinghsbroek jan.'07 2010
51 Lonnekermeer jan.'07 2010

131 Loonse en Drunense Duinen & Leemkuilen jan.'07 2010
145 Maasduinen jan.'07 2010

117 Manteling van Walcheren jan.'07 2010
31 Mantingerbos jan.'07 2010
32 Mantingerzand jan.'07 2010

127 Markiezaat jan.'07 2010
97 Meijendel & Berkheide jan.'07 2010

149 Meinweg jan.'07 2010
94 Naardermeer jan.'07 2010

161 Noorbeemden en Hoogbos jan.'07 2010
87 Noordhollands Duinreservaat jan.'07 2010
22 Norgerholt jan.'07 2010

10 Oudegaasterbrekken, Fluessen en omgeving jan.'07 2010
110 Oudeland van Strijen jan.'07 2010

3
Natura
2000-nr Natura 2000 gebied
Fasering
publicatie
ontwerpbesluit
Fasering
publicatie
definitief besluit

134 Regte Heide en Riels Laag jan.'07 2010

150 Roerdal jan.'07 2010

146 Sarsven en De Banen jan.'07 2010

142 Sint Jansberg jan.'07 2010

12 Sneekermeergebied jan.'07 2010
99 Solleveld jan.'07 2010
45 Springendal & Dal van de Mosbeek jan.'07 2010

148 Swalmdal jan.'07 2010
59 Teeselinkven jan.'07 2010
36 Uiterwaarden Zwarte Water en Vecht jan.'07 2010 39 Vecht- en Beneden-Reggegebied jan.'07 2010
57 Veluwe jan.'07 2010

132 Vlijmens Ven, Moerputten en Bossche Broek jan.'07 2010
126 Vogelkreek jan.'07 2010

138 Weerter- en Budelerbergen en Ringselven jan.'07 2010 98 Westduinpark & Wapendal jan.'07 2010
62 Willinks Weust jan.'07 2010

11 Witte en Zwarte Brekken jan.'07 2010
64 Wooldse Veen jan.'07 2010

121 Yerseke en Kapelse Moer jan.'07 2010
20 Zuidlaardermeergebied jan.'07 2010
85 Zwanenwater & Pettemerduinen jan.'07 2010
5 Duinen Ameland mei '07 26-feb-09

2 Duinen en Lage Land Texel mei '07 26-feb-09
6 Duinen Schiermonnikoog mei '07 26-feb-09
4 Duinen Terschelling mei '07 26-feb-09

3 Duinen Vlieland mei '07 26-feb-09
7 Noordzeekustzone mei '07 26-feb-09

1 Waddenzee mei '07 26-feb-09

162 Abtskolk en de Putten apr.'08 medio 2009
73 Markermeer & IJmeer sept.'08 medio 2009

152 Grensmaas sept.'08 eind 2009

106 Boezems Kinderdijk sept.'08 2010
83 Botshol sept.'08 2010

104 Broekvelden, Vettenbroek & Polder Stein sept.'08 2010 89 Eilandspolder sept.'08 2010
67 Gelderse Poort sept.'08 2010

154 Geleenbeekdal sept.'08 2010

157 Geuldal sept.'08 2010

115 Grevelingen sept.'08 2010
92 Ilperveld, Varkensland, Oostzanerveld & Twiske sept.'08 2010 81 Kolland & Overlangbroek sept.'08 2010
58 Landgoederen Brummen sept.'08 2010
71 Loevestein, Pompveld & Kornsche Boezem sept.'08 2010
103 Nieuwkoopse Plassen & De Haeck sept.'08 2010 37 Olde Maten & Veerslootslanden sept.'08 2010

4
Natura
2000-nr Natura 2000 gebied
Fasering
publicatie
ontwerpbesluit
Fasering
publicatie
definitief besluit
95 Oostelijke Vechtplassen sept.'08 2010
91 Polder Westzaan sept.'08 2010
93 Polder Zeevang sept.'08 2010

159 Sint Pietersberg en Jekerdal sept.'08 2010 38 Uiterwaarden IJssel sept.'08 2010
82 Uiterwaarden Lek sept.'08 2010
66 Uiterwaarden Neder-Rijn sept.'08 2010
68 Uiterwaarden Waal sept.'08 2010

15 Van Oordt's Mersken sept.'08 2010
54 Witte Veen sept.'08 2010
90 Wormer- en Jisperveld & Kalverpolder sept.'08 2010
105 Zouweboezem sept.'08 2010

123 Zwin en Kievittepolder sept.'08 2010
33 Bargerveen medio 2009 eind 2009
65 Binnenveld medio 2009 eind 2009

102 De Wilck medio 2009 eind 2009

18 Rottige Meenthe & Brandemeer medio 2009 eind 2009 60 Stelkampsveld medio 2009 eind 2009

112 Biesbosch medio 2009 2010

153 Bunder- en Elsloërbos medio 2009 2010
25 Drentsche Aa-gebied medio 2009 2010
80 Groot Zandbrink medio 2009 2010
61 Korenburgerveen medio 2009 2010
8 Lauwersmeer medio 2009 2010
70 Zuider Lingedijk & Diefdijk-Zuid medio 2009 2010
114 Krammer-Volkerak eind 2009 2010

120 Zoommeer eind 2009 2010

1 Eems-Dollard Medio 2010 eind 2010