Rijksuniversiteit Groningen

Structural investigation of membrane proteins by electron microscopy

Datum: 17 april 2009

Promotie: mw. K.B. Moscicka, 13.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Structural investigation of membrane proteins by electron microscopy

Promotor(s): prof.dr. E.J. Boekema

Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen

Beeldverwerkende technieken bij eiwitonderzoek

Met behulp van elektronenmicroscopie en losse-deeltjes beeldverwerking onderzocht Kasia Moscicka de structuur van verschillende eiwitcomplexen die betrokken zijn bij het transport van moleculen over het celmembraan van verschillende modelorganismen.

Biologische membranen zijn onmisbare componenten van alle levende organismen en ze vormen de begrenzing van cellen en hun organellen. Intacte membraancomplexen of gezuiverde eiwitten kunnen worden bestudeerd met behulp van elektronenmicroscopie (EM) en losse-deeltjes beeldverwerking. Losse-deeltjes beeldverwerking is heel geschikt voor grote flexibele membraaneiwitten, en het proefschrift geeft hiervan diverse voorbeelden.

Een ervan presenteert een studie over peroxins. Dat zijn eiwitten die te maken hebben met de eiwitimport in peroxisomen. Het modelorganisme Hansenula polymorpha werd gebruikt om gezuiverde PEX eiwitten te besturen. Het blijkt dat het Pex5p eiwit een tetrameer eiwit is; de tetrameren kunnen een complex aangaan met het Pex20p eiwit. We laten zien dat het Pex5p-Pex20p complex in staat is van conformatie te veranderen, waarbij de tetrameren van een gesloten conformatie over gaan naar een open conformatie met een diameter van 134 Å. Ook zijn ze in staat om natief katalase te binden. Vandaar dat we veronderstellen dat het Pex5p-Pex20p complex een functioneel receptorcomplex is.

Een ander deel gaat over drie secondaire transporteiwitten, zoals CitS uit Klebsiella pneumoniae en GltS uit Escherichia coli. Beide transporters blijken een dimeer te zijn. We hebben een globaal model voor de positie van de monomeren in het dimeer van CitS gemaakt.

Tenslotte we hebben de structuur van het PilQ secretine complex van de bacteriën Neisseria gonorrhoeae en Neisseria meningitidis bestudeerd. Dit complex hebben we bekeken in geïsoleerde buitenmembranen, zonder het verder te zuiveren. Hierdoor hebben we de structuur kunnen vaststellen extra domeinen die niet meer aan het gezuiverde complex vast zitten.

Kasia Moscicka (Polen, 1978) studeerde Plant Science/Greenhouse Horticulture in Wageningen. Het onderzoek werd uitgevoerd bij de afdeling Biofysische chemie. Moscicka gaat als postdoc verder bij de universiteit Leiden.