Kamervragen over een PPP-overeenkomst met Mauritanië
20 april 2009 - kamerstuk
Directie Visserij
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA 's-GRAVENHAGE
uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum
29 januari 2009 2009Z01482 Viss. 2009/749 20 april 2009
onderwerp 2080911260 bijlagen
Kamervragen over een PPP-
overeenkomst met Mauritanië
Geachte Voorzitter,
Hierbij stuur ik u mede namens de minister voor Ontwikkelingssamenwerking de
antwoorden op de vragen van de leden Vendrik en Van Gent (GroenLinks) over een
PPP-overeenkomst met Mauritanië.
1
Bent u bekend met de PPP-overeenkomst1 met Mauritanië?2
Ja.
2
Bent u op de hoogte van het feit dat de venusschelpen in de visserij-zone liggen van lokale
vissers die al gebukt gaan onder de effecten van overbevissing door de Europese vloot?
Zo ja, wat is uw oordeel hierover?
De locatie van een deel van de venusschelpbanken is bekend. Onderzoeksgegevens tonen
aan dat de venusschelpen als voedsel dienen voor inktvissen en een aantal bodemvis-
soorten maar in beide gevallen in beperkte mate. De omvang van het voedselaanbod voor
deze soorten is evenwel geen beperkende factor voor het visbestand. Overbevissing in
Mauritanië op inktvis en bodemvis is ontstaan door gemeenschappelijke totale visserij
inspanning door artisanale en industriële visserij. Het is de op inktvis en bodemvis gerichte
visserij die de omvang van de visbestanden bepalen en niet het voedselaanbod.
De situatie in de West-Afrikaanse wateren is verontrustend. Echter het nationale
visserijonderzoeksinstituut IMROP en de regionale visserijorganisatie Commission Sous
Régional des Pêches (CSRP) en de FAO zijn het er over eens dat overbevissing niet slechts
door de buitenlandse vloot veroorzaakt wordt, maar dat ook de regionale artisanale
visserij hierin een belangrijke rol speelt. Er is sprake van een complexe problematiek.
1 PPP: public/private partnership
2 Greenpeace, "Holland Shellfish; Strip mining Mauritania's seafloor"
(http://www.greenpeace.nl/raw/content/reports/holland-shellfish-strip-mini.pdf)
Datum Kenmerk Paraaf: Vervolgblad
20 april 2009 Viss. 2009/749 2
Omdat de sociale en milieueffecten van de venusschelpvisserij nog niet in hun totaliteit
duidelijk zijn, heeft de Mauritaanse overheid besloten een studie te laten uitvoeren naar
de omvang van deze effecten aan de hand van een beperkte experimentele visserij
gedurende een periode van drie jaar. Aan de hand van de uitkomsten van deze studie zal
besloten worden tot het al dan niet opstarten van een commerciële visserij.
Voor het antwoord over activiteiten van Europese vissers verwijs ik naar mijn antwoord op
de Kamervragen van lid Ouwehand (Aanhangsel der Handelingen II, vergaderjaar 2007-
2008 nr. 3238)
3
Bent u op de hoogte van het feit dat de belangenvereniging van lokale vissers faliekant
tegen de komst van Nederlandse bedrijven is, die Venusschelpen willen exploiteren? Zo ja,
wat is uw oordeel hierover?
Zie vraag 4.
4
Bent u op de hoogte van het feit dat de coalitie van Mauritaanse maatschappelijke
organisaties `Publish what you pay' tegen de komst van Nederlandse bedrijven is die
Venusschelpen willen exploiteren? Zo ja, wat is uw oordeel hierover?
Mij is bekend dat de Mauritaanse maatschappelijke organisaties Mer Bleue en Publiez Ce
Que Vous Payez, samen met Greenpeace in november 2008 een workshop hebben
georganiseerd in Nouakchott waar visserij op venusschelpen centraal stond. Voor zover
mij bekend, kwamen de verschillende aanwezige partijen (overheid, vissers en Niet
Gouvernementele Organisaties) niet tot overeenstemming. Ook binnen de organisatie van
vissers (FNP) bleken de meningen verdeeld. Ik hecht belang aan de inbreng van belangen-
verenigingen en lokale maatschappelijke organisaties. Daarom is in het partnerschap een
belangrijke rol voor hen weggelegd.
5
Deelt u de mening van Mauritaanse organisaties dat het geld dat Holland Shellfish
(deelnemer aan de PPP-overeenkomst) aan het Mauritaanse overheidsapparaat betaalt,
het klimaat van staatsgrepen, corruptie en "bad governance", alleen maar erger maakt,
zolang er geen transparantie bestaat over hoe geld uit de visserijakkoorden wordt
besteed? Zo ja, wat is uw oordeel hierover?
Holland Shellfish is een commercieel bedrijf dat in Mauritanie investeringen kan doen. Zij
heeft tot nu toe bijvoorbeeld geïnvesteerd in een bedrijfspand voor verwerking en opslag.
Daarbij mag ervan uitgegaan worden dat zij dat doet binnen de daarvoor gestelde
wettelijke kaders.
Datum Kenmerk Paraaf: Vervolgblad
20 april 2009 Viss. 2009/749 3
6
Wat zijn de gevolgen van de PPP-overeenkomst voor de mariene biodiversiteit en de
ecosystemen ter plaatse en in het algemeen?
Doel van het partnerschap is te komen tot verduurzaming van de visserijketen van
Mauritanië. Hierbij zal het partnerschap zich richten op economische duurzaamheid:
capaciteitsopbouw (voor beleid, visverwerkende industrie en voedselkwaliteitscontrole)
alsmede markttoegang; ecologische duurzaamheid (het afstemmen van de visserijdruk op
de draagkracht van het ecosysteem) en sociale duurzaamheid: (voedselzekerheid en
werkgelegenheid).
Wat de milieuaspecten betreft, is één van de onderwerpen die vanuit het partnerschap
aandacht zal krijgen het strategisch milieu- en sociaal effectonderzoek, waarbinnen
mogelijk ook onderzoek naar ecosysteemeffecten van de visserij op venusschelpen zal
plaatsvinden.
Hiermee draagt het partnerschap bij aan het behoud van het plaatselijke ecosysteem.
Naast de bilaterale inspanningen zal ik in EU-verband aandringen op goede afspraken
aangaande mariene biodiversiteit en ecosystemen alsmede capaciteitsopbouw in
Mauritanië binnen het raamwerk van het in 2008 overeengekomen Protocol tussen de
Islamitische Republiek Mauritanië en de Europese Gemeenschap (COM (2008) 243).
7
Voldoet de PPP-overeenkomst met Mauritanië aan de richtlijnen van het ministerie van
Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit? Zo ja, waarom wel?
De opzet van het partnerschap West Afrika volgt de criteria van de WSSD (World Summit
on Sustainable Development). In Nederland en Mauritanië bestaat een publiek-privaat
overleg van bedrijven, non-gouvernementele organisaties en overheid, dat projecten kan
identificeren. Conform het WSSD partnerschapsmodel in een aantal Oost-Afrikaanse
landen zal in Mauritanië een partnerschapcomité worden ingesteld dat over de
projectvoorstellen adviseert.
8
Kunt u duidelijkheid geven over de status van de PPP-overeenkomst met Mauritanië?
Is het waar dat deze is stopgezet? Zo ja, wat is hier de reden voor?
9
Staat u nog achter deze PPP-overeenkomst? Zo nee, gaat u dit dan ook communiceren aan
uw collega in Mauritanië?
In 2007 is een intentieverklaring (memorandum of understanding) getekend door de
overheden van Nederland en Mauritanië om een partnerschap op te richten ten behoeve
van duurzame visserij in Mauritanië. De verschillende partijen hebben daarin aangegeven
te willen komen tot betreffend partnerschap. Ik sta hier nog steeds achter.
Het partnerschap is tot op heden niet officieel van start gegaan. Kort na de staatsgreep op
6 augustus 2008 hebben de meeste donoren de hulprelatie bevroren. Ook Nederland heeft
in navolging daarvan de uitvoering van het partnerschap opgeschort.
Datum Kenmerk Paraaf: Vervolgblad
20 april 2009 Viss. 2009/749 4
De Europese Unie (EU) is een artikel-96 procedure onder het Cotonou-verdrag gestart. Een
artikel 96-procedure voorziet in de mogelijkheid om maatregelen te nemen wanneer een
partij een essentieel element van de overeenkomst schendt, zoals de eerbiediging van de
mensenrechten, de democratische beginselen en de rechtsstaat.
Nederland heeft in EU-verband herhaaldelijk aangedrongen op een herstel van de
constitutionele rechtsorde. Indien dit herstel plaatsvindt, zal mogelijk de hulprelatie door
de internationale gemeenschap opnieuw bekeken worden. Op dat moment wordt ook
beoordeeld wat in de voorwaarden voor dit partnerschap is veranderd en of op basis
daarvan aanpassingen van het partnerschap nodig zijn.
DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN
VOEDSELKWALITEIT,
G. Verburg
---- --
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit