Rijksuniversiteit Groningen

Persbericht
Rijksuniversiteit Groningen / nummer 62 / 21 april 2009

Oplossing bloedvatvernauwing dichterbij

Stamcellen gerichter inzetten als geneesmiddel

Tot nu toe was het niet mogelijk een stamcel dusdanig te sturen dat het buiten het lichaam uitgroeit tot een nieuw bloedvat, of - ingespoten in een orgaan - leidt tot de vorming van nieuwe kleine bloedvaten en weefselherstel. Onderzoek van medisch bioloog Guido Krenning van het Universitair Medisch Centrum Groningen heeft een methode opgeleverd waarbij de cellen wel geïnstrueerd kunnen worden. Hiermee is een flinke stap voorwaarts gezet in de genezing van tal van levensbedreigende ziekten. Krenning promoveert op 29 april 2009 aan de Rijksuniversiteit Groningen.

De techniek om nieuwe lichaamseigen bloedvaten te maken wordt al langer gebruikt. Dit gebeurt vanuit meerdere typen stamcellen. Krenning heeft een techniek ontwikkeld, waarbij één type stamcel uit het bloed kan worden omgevormd in meerdere celtypen die samen een nieuw bloedvat kunnen vormen. Ook het injecteren van stamcellen om orgaanherstel te bevorderen is niet nieuw. Er werd altijd aangenomen dat deze stamcellen als 'bouwstenen' fungeren en zo het beschadigde weefsel vervangen. Krenning ontdekte dat deze stamcellen niet als 'bouwstenen' optreden, maar als een 'dirigent' die het orgaan aanzet zichzelf te regenereren. Hierdoor is meer inzicht verkregen in de processen achter orgaanherstel en kunnen deze gerichter en sneller worden toegepast.

Voordelen nieuwe stamcel-techniek

De huidige therapieën bij bloedvatvernauwing richten zich op problemen in de grote bloedvaten. Het doel is daarbij de doorbloeding te herstellen waardoor de aangetaste organen functioneel verbeteren. Er wordt een bloedvat elders uit het lichaam gebruikt of er wordt een kunststof buisje gebruikt om het bloedvat te vervangen op de plaats waar de vernauwing zich bevindt. Het probleem met het gebruik van eigen bloedvaten is dat deze vaak ook door ziekte zijn aangetast. Het grote nadeel van kunststof is dat dit lichaamsvreemde materiaal langzaam dichtslibt, zodat snel weer verstopping optreedt. Door bloedvaten te creëren uit lichaamseigen stamcellen van de patiënt komen deze problemen niet meer voor.

Nieuwe haarvaten

Verbetering van het aangetaste orgaanweefsel is niet alleen te realiseren door de doorbloeding van grote bloedvaten te verbeteren. Juist door het aanmaken van kleine haarvaten herstelt het zieke orgaan zich. Door stamcellen uit het bloed van de patiënt in het aangetaste orgaan te injecteren, ontstaan nieuwe haarvaten. Het injecteren van stamcellen wordt momenteel nog uitgevoerd in klinische trials. Krennings onderzoek geeft zoveel kennis over de werking van deze stamcellen bij de sturing van weefselregeneratie, dat weefselherstel nu ook kan worden aangezet door de instructie te imiteren die stamcellen aan het beschadigde weefsel geven.

De techniek kan nu ook klinisch worden gebruikt. Hart- en vaatziekten zijn de voornaamste doodsoorzaak in Nederland. De verwachting is dat de uitkomsten van Krennings onderzoek op korte termijn toegepast worden bij het voorkomen of verlichten van orgaanziekten.

Curriculum Vitae

Guido Krenning (Nijmegen, 1980) studeerde biologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij verrichtte zijn promotieonderzoek bij Pathologie & Medische Biologie, Sectie Medische Biologie van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Hij promoveert in de Medische Wetenschappen bij prof.dr. M.J.A. van Luyn. De titel van zijn proefschrift is: Endothelial Progenitor Cells in Vascular Regenerative Medicine. Krenning vertrekt na zijn promotie voor een jaar naar het Beth Israel Deaconess Medical Center van Harvard Medical School in Boston om daar onderzoek te doen naar het ontstaan van hartfalen.




Rijksuniversiteit Groningen