Gezondheidsraad
Health Council of the Netherlands
Datum : 21 april 2009
Persbericht Preventie bij ouderen: focus op
zelfredzaamheid
Bevorder dat ouderen zolang mogelijk zelfredzaam kunnen zijn en focus daarbij niet
alleen op het bestrijden van ziekte, maar ook op het bevorderen van functioneren. Ga
uit van mogelijkheden die niet alleen in onderzoek effectief zijn gebleken, maar die
ouderen zelf ook in hun leven kunnen en willen inpassen. Bij het ouder worden winnen
persoonlijke keuzes aan belang. Als men met dit alles rekening houdt, kan preventie bij
ouderen nog veel goeds opleveren, voor de oudere zelf en voor de samenleving. Om
zover te komen, moet er echter nog heel wat gebeuren. Dit schrijft de Gezondheidsraad
in het vandaag aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport aangeboden
advies Preventie bij ouderen: focus op zelfredzaamheid.
Gezond of succesvol ouder worden is niet alleen een kwestie van al dan niet een ziekte
hebben en daarvoor behandeld worden. Veel ouderen vinden het nog belangrijker dat
ze hun dagelijkse activiteiten zelf kunnen organiseren en uitvoeren en sociaal kunnen
blijven functioneren. Op allerlei manieren kunnen beperkingen in dat functioneren
ontstaan. Ziekten en aandoeningen zijn de belangrijkste boosdoeners, maar er zijn ook
legio persoonlijke en omgevingsfactoren, gebeurtenissen en maatschappelijke ontwik-
kelingen die een rol spelen. Te denken valt aan leefstijl; vaardigheden in het omgaan
met ziekte; motivatie om actief te blijven; sociale situatie en woonomstandigheden. Als
bij het ouder worden de fysieke en mentale reserves afnemen, kan bij verstoring van
het evenwicht gemakkelijk een cascade van achteruitgang optreden, die moeilijk is te
keren. Preventie bij ouderen moet er dan ook op gericht zijn die cascade te voorkomen.
Zelfredzaamheid speelt daarin een belangrijke intermediaire rol. Daarom moet de
gezondheidszorg, de eerstelijn voorop, veel meer aandacht hebben voor factoren die,
bij bedreigde zelfredzaamheid, het functioneren gunstig kunnen beïnvloeden. Deze
gerichtheid op persoonlijke keuzes en zo goed mogelijk functioneren blijft van belang,
ook als zelfredzaamheid niet meer reëel is.
De commissie die het advies heeft opgesteld, legt de nadruk op wat zij noemt
functioneringsgerichte preventie door middel van het opsporen en behandelen van
functiebeperkingen, het versterken van de eigen mogelijkheden van ouderen om
Bezoekadres Postadres
Parnassusplein 5 Postbus 16052
2511 VX Den Haag 2500 BB Den Haag
Telefoon (070) 340 75 20 Telefax (070) 340 75 23
E-mail: info@gr.nl www.gr.nl
Gezondheidsraad
Health Council of the Netherlands
Pagina : 2
zelfredzaam te blijven en het wegnemen van invloeden uit de omgeving die het
functioneren belemmeren. Zij constateert dat er veel meer bekend is over
determinanten die tot beperkingen kunnen leiden, dan over preventieve acties die dat
proces tegengaan. Het advies besluit dan ook met een reeks aanbevelingen voor
onderzoeksthema's.
Samenstelling commissie:
· prof. dr. E. Schadé, hoogleraar huisartsgeneeskunde, Academisch Medisch Centrum, Amsterdam,
voorzitter · prof. dr. P. Cuijpers, hoogleraar klinische psychologie, Vrije Universiteit Amsterdam
· drs. G.W. Dekker, ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Directie Langdurige Zorg,
ambtelijk adviseur · prof. dr J. Dekker, hoogleraar paramedische zorg, VU Medisch Centrum, Amsterdam
· prof. dr. J. Gussekloo, hoogleraar eerstelijnsgeneeskunde, Leids Universitair Medische Centrum
· prof. dr. G.I.J.M. Kempen, hoogleraar sociale gerontologie, Universiteit Maastricht · prof. dr. F.J. Kok,
hoogleraar voeding en gezondheid, Wageningen Universiteit en Research Centrum · prof. dr. G.J. Kok,
hoogleraar toegepaste psychologie, Universiteit Maastricht · prof. dr. J.P. Mackenbach, hoogleraar
maatschappelijke gezondheidszorg, Erasmus Medisch Centrum · drs. N.W. van Oerle-van der Horst,
ex-voorzitter Themacommissie Ouderenbeleid van de Tweede Kamer · dr. M.J. Schuurmans, lector
ouderenzorg, Faculteit Gezondheidszorg, Hogeschool Utrecht · prof. dr. J.P.J. Slaets, hoogleraar geriatrie,
Universitair Medisch Centrum Groningen · D.C.M. Gersons-Wolfensberger, arts, Gezondheidsraad,
Den Haag, secretaris · drs. E.J. Schoten, Gezondheidsraad, Den Haag, secretaris
De publicatie Preventie bij ouderen: focus op zelfredzaamheid (nr. 2009/07) is te
downloaden van www.gr.nl en in een papieren versie op te vragen bij het secretariaat
van de Gezondheidsraad, fax (070)340 75 23, e-mail: order@gr.nl. Nadere inhou-
delijke inlichtingen verstrekt D.C.M. Gersons-Wolfensberger, tel. (070)340 71 70,
e-mail: dcm.gersons@gr.nl.
Bezoekadres Postadres
Parnassusplein 5 Postbus 16052
2511 VX Den Haag 2500 BB Den Haag
Telefoon (070) 340 75 20 Telefax (070) 340 75 23
E-mail: info@gr.nl www.gr.nl