Productschap Margarine, Vetten en Olien (MVO)


22.04.2009

Energie-efficiëntie in bedrijf èn keten op tweede EEP-bijeenkomst

Tijdens de tweede MVO-bijeenkomst in het kader van het opstellen van energie-efficiencyplannen (EEP's) op 31 maart jl. is aandacht besteed aan zaken die naar voren waren gekomen bij het inventariseren van het energieverbruik. In de middag werd nader ingegaan op de mogelijkheden tot energie-efficiencyverbetering in de keten. Al met al ligt de projectplanning bij de meeste deelnemende MVO-bedrijven aardig op schema. Dit neemt niet weg dat er nog het nodige moet gebeuren.

Op basis van de informatie van de energiestromen wordt van de bedrijven verwacht dat ze brainstormen over de mogelijkheden tot efficiencyverbetering van de productieprocessen en utilities. Vervolgens zullen de ideeën uit de brainstormsessies getoetst worden op technische en economische haalbaarheid.

Energiezorg
Gebleken is dat energiezorg een belangrijk punt van aandacht is, aldus Ron Ongenae van Epro Consult. Door personele wisselingen binnen de bedrijven is de continuïteit van het energiezorgsysteem vaak niet optimaal. Uitvoering van energiezorgaudits en met name de directiebeoordeling van het energiezorgsysteem willen er nog wel eens bij inschieten.

Ook blijkt dat de toerekening van de ingekochte energie en van de zelf opgewekte energie aan de verschillende energiegebruikers of processen bedrijven de nodige hoofdbrekens kost. Soms berust die toedeling op een procesvoering die niet meer overeenkomt met de huidige wijze van produceren en niet meer aansluit bij het huidige productenpakket.

Energiemonitoring
Nauw gerelateerd aan energiezorg is energiemonitoring (registreren, analyseren en communiceren van de energiegegevens). De basis voor een goed meetplan is identificatie van de key process indicators (KPI's), aldus Mark de Leeuw van De Kleijn Energy Consulting. De Kleijn Energy Consulting heeft Romi Smilfood al in 1998 voorzien van een monitoringsysteem en voert nog steeds op afstand de analyse van de energiegegevens uit om de resultaten daarvan terug te koppelen en bij te sturen. Overigens valt de aanschaf van energie- of aardgastussenmeters momenteel onder de Energie-InvesteringsAftrek (EIA).

Good housekeeping
Met name good housekeeping verdient meer aandacht. Bijvoorbeeld het tijdig opsporen en dichten van lekken in het persluchtsysteem en het controleren van de isolatie op beschadigingen. Daar in bedrijven de aandacht vooral uitgaat naar het behalen van de productiedoelstellingen en omdat voedselveiligheid veel aandacht vraagt, hebben operators vaak weinig tijd om aandacht te schenken aan energie. Het in de hand houden van het energieverbruik wordt weliswaar belangrijk gevonden maar komt niet op de eerste plaats. Afgesproken is dat MVO en SenterNovem onderzoeken hoe bedrijven ondersteund kunnen worden bij het optimaal sturen van het gedrag van de operators.

Koeling
Koeling is bij veel bedrijven in de MVO-industrie maar ook daarbuiten vaak een black box. De koelinstallatie wordt gekocht en vervolgens ingeregeld en onderhouden door grote leveranciers van koelinstallaties, waarop de operator geen vat heeft. Onduidelijk is of de apparatuur nog wel optimaal functioneert en of de regeling is afgestemd op de rest van het productieproces. Afgesproken is dat MVO in samenwerking met SenterNovem een themabijeenkomst rond dit onderwerp organiseert.

Stoomopwekking
Bij de opwekking van stoom is bij sommige bedrijven nog winst te behalen. Nog niet alle bedrijven hebben een economiser op hun stoomketel, zo constateerde Arjen Kuin van Kuin Consult. Installatie hiervan maakt het mogelijk om de restwarmte terug te winnen en aan te wenden voor andere toepassingen, zoals het voorverwarmen van ketelvoedingswater of processtromen. Ook is het mogelijk om de restwarmte van persluchtinstallaties of koelinstallaties te benutten of warme lucht uit de ruimte te gebruiken als verbrandingslucht.

Isolatie
Het isoleren van stoomleidingen, appendages en afsluiters in stoomsystemen zijn eenvoudige maatregelen die vaak in enkele maanden worden terugverdiend. Verder kunnen bedrijven overwegen om in plaats van een stoomketel een warmte-krachtkoppelingsinstallatie (WKK) te installeren. Een goed gedimensioneerde WKK (meestal afhankelijk van de warmtevraag) is doorgaans efficiënter dan een stoomketel. Voorafgaand aan de aanschaf van een WKK is het wel belangrijk om een gedegen analyse uit te voeren van de inpassing van de WKK in de energievoorziening, bijvoorbeeld op basis van een pinchanalyse. Zo wordt overdimensionering van de WKK voorkomen.

Ketenoptimalisatie
Naast de verbetering binnen het bedrijf wordt verwacht dat de bedrijven ook kijken naar de mogelijkheden buiten hun bedrijf in de productieketen. Bovendien kan ook samenwerking met de buren op een bedrijfsterrein mogelijkheden bieden. Door meer disciplines uit het bedrijf, zoals inkoop, logistiek en marketing, te betrekken bij de brainstorm wordt inzicht verkregen in de mogelijkheden. Dit is een goede voorbereiding op gesprekken met ketenpartners. SenterNovem biedt bedrijven hierbij op verzoek ondersteuning, aldus Ellen Hoog-Antink. Bedrijven kunnen hiervoor contact opnemen met Frank Bergmans.

De huidige inspanningen op duurzaamheidsgebied van de MVO-bedrijven staan in het onlangs uitgegeven MVO-boekje "Duurzame ontwikkeling in de praktijk" .
Logistieke optimalisatie is een van de mogelijkheden tot energie-efficiencyverbetering. Op dit moment loopt er een pilot bij een aantal MVO-bedrijven. De eerste resultaten daarvan laten interessante besparingsmogelijkheden zien. Zo is het voor bulkproducten interessant om op langere trajecten over te stappen op vervoer over water, aldus Frank Bergmans van MVO in zijn presentatie.