FNV Bondgenoten

FNV Bondgenoten: nog evenveel overwerk ondanks crisis

Het lijkt erop dat de economische crisis geen temperende werking heeft op de hoeveelheid overwerk die in Nederland wordt verzet. Dat blijkt uit een enquête die FNV Bondgenoten in maart voor de derde keer hield. Negen van de tien respondenten werkt over tegen acht op de tien vorig jaar.

Vrijdag 27 februari was het internationale "Work your proper hours day". FNV Bondgenoten hield voor het derde achtereenvolgende jaar een online meldmaand over overwerk. De bond inventariseerde hoeveel in Nederland wordt overgewerkt en hoeveel invloed werknemers hebben op hun werktijden.

Sector vervoer spant kroont
Gemiddeld werken werknemers die de enquête invulden vijfeneenhalf uur per week meer dan de overeengekomen arbeidstijd. "Dat is opvallend", zegt Anja Jongbloed, hoofdbestuurder en coördinator Arbeidsvoorwaarden van FNV Bondgenoten. "Bedrijven verkopen minder door de crisis, produceren minder en vragen werktijdverkorting aan. Je zou dus verwachten dat mensen minder overwerken dan vorig jaar." De vervoerssector spant de kroon met gemiddeld 7,5 uur overwerk per werknemer, gevolgd door de metaalsector met bijna 5 uur per week.

Een ander opvallende uitkomst is dat voornamelijk werknemers met een voltijdcontract overwerken. Jongbloed: "Er zijn blijkbaar meer uren beschikbaar voor werknemers. In plaats van die uren te laten overwerken door fulltimers kunnen we ze beter gebruiken om mensen met een deeltijdcontract een groter dienstverband en dus meer inkomen aan te bieden."

Compensatie
Van de overwerkers doet 20 procent dit gratis voor de baas: meer gewerkte uren worden niet uitbetaald, noch gecompenseerd in tijd. En in 60 procent van de gevallen krijgen de werknemers geen overwerktoeslag. Dit betekent dat werknemers niet extra worden gecompenseerd voor het werk buiten de normale uren.

Ongeveer eenvijfde van de respondenten geeft aan verplicht te zijn om over te werken. In de vervoerssector is dat 30 procent. Voor ruim eenderde van de respondenten is het een vrijwillige keuze. Daar staat tegenover dat driekwart van de invullers aangeeft dat door overwerk problemen in de privésfeer ontstaan.

Negatieve gevolgen
Een grote groep werknemers (67 procent) zegt negatieve gevolgen te ondervinden bij het weigeren van overwerk; zij maken zich zorgen over carrièremogelijkheden en over hun baan. Ook collega's nemen het hen kwalijk als zij niet zouden overwerken. Werknemers krijgen het verwijt niet flexibel te zijn, geen hart voor de zaak te hebben of geen teamplayer te zijn.

Als belangrijkste oorzaak van overwerk zien de werknemers de onvoorspelbare pieken en dalen in het werk. Ook zijn er organisatorische oorzaken voor overwerk zoals onvoldoende of krappe planning, te veel werk en gejaagdheid.