D66
vrijdag 24 april 2009
Pechtold: Nederland moet ambitie hervinden
D66-leider Alexander Pechtold wil dat Nederland zijn ambitie hervindt
en zich klaar maakt voor de uitdagingen van de 21ste eeuw. Vandaag om
15.30 uur betoogt de sociaal-liberaal in zijn Netspar-lezing, dat het
aanpassingsvermogen van de Nederlandse samenleving vergroot moet
worden. De komende decennia zal de wereld snel veranderen met name
door de vergrijzing, maar in de Nederlandse politiek en samenleving
ontbreekt nog een gevoel van urgentie om deze veranderingen vóór te
zijn.
Kansenmaatschappij
Het aantal 65-plussers verdubbelt bijna van 2,4 miljoen nu naar 4,5
miljoen in 2040. Dat betekent dat minder mensen voor meer AOW'ers
moeten zorgen. De koek moet daarom groter: per persoon moet er veel
meer verdiend worden om de kwaliteit van ons onderwijs en de
gezondheidszorg op peil te houden, maar ook om een waardevaste AOW te
garanderen voor alle ouderen. Om die productiviteitslag te maken moet
de Nederlandse samenleving grondig worden hervormd. Niet langer moeten
verworven rechten en een oud ideaalbeeld van de verzorgingsstaat
centraal staan, maar nieuwe ambities en een nieuw ideaal van de
kansenmaatschappij. Om dat te bereiken wil Pechtold de spelregels van
de arbeidsmarkt hervormen èn inzetten op een leven lang leren.
Arbeidsmarkt
Vooral ouderen hebben een slechte positie op de Nederlandse
arbeidsmarkt: maar één op de tien mensen tussen de 55 en 59 vindt
binnen een jaar weer werk na ontslag. Door het starre ontslagrecht en
de relatief hoge CAO-lonen voor ouderen schrikken werkgevers ervoor
terug om 55-plussers in dienst te nemen. Ouderen zitten dus eigenlijk
in een gouden kooi: ze hebben een hoog salaris en veel rechten, maar
als ze ontslagen worden hebben ze vrijwel geen kans op een nieuwe
baan. Pechtold stelt daarom voor om het ontslagrecht te hervormen: de
kans op een nieuwe baan moet centraal staan. Ook wil de
sociaal-liberaal dat salarissen en productiviteit meer met elkaar in
evenwicht worden gebracht, zodat ouderen niet langer te duur zijn voor
werkgevers. Om dit proces te bevorderen wil de sociaal-liberaal af van
het algemeen verbindend verklaren van CAO's. Door deze maatregelen
nemen de kansen op een baan voor ouderen sterk toe.
Leven lang leren
In de visie van Pechtold werken we, gezonder en fitter als we zijn in
de 21ste eeuw, ook langer dan in de 19de en 20ste eeuw: de
AOW-leeftijd wordt in 24 jaar verhoogd van 65 naar 67 jaar. Dit
vereist wel een nieuwe visie op een werkzaam leven: om tot 67 jaar te
werken, moeten werknemers zich kunnen ontwikkelen in hun baan.
Pechtold stelt daarom voor dat er een nieuw arbeidscontract komt
waarin werkgevers hun werknemers de ruimte bieden om onderwijs te
volgen. De belangrijkste kritiek, toen D66 als eerste voorstelde om de
AOW-leeftijd te verhogen, was dat bouwvakkers en verplegers dit niet
aankunnen. Daarom stelt Pechtold nu voor om bij het begin van ieder
arbeidscontract een opleidingsplan op te stellen. Op die manier kunnen
mensen met een lichamelijk zwaar beroep zich ontwikkelen, zodat zij op
middelbare leeftijd aan een nieuwe carrière bijvoorbeeld als
conciërge, suppoost of VMBO-leraar kunnen beginnen. Ook stelt de
sociaal-liberaal voor om studiefinanciering niet langer aan leeftijd
te binden: iedereen heeft recht op vier jaar studiefinanciering in
zijn leven, ongeacht zijn leeftijd. Daarnaast wil Pechtold de
levensloopregeling verruimen voor scholing.
* Lees de volledige toespraak van Alexander Pechtold