Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
1
> Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag
Aan de besturen van scholen in het primair onderwijs Rijnstraat 50
Den Haag
Postbus 16375
2500 BJ Den Haag
www.minocw.nl
Onze referentie
DE/120602
Datum 27 april 2009
Betreft Handreiking homodiscriminatie
Geacht schoolbestuur,
Het kabinet heeft in het Coalitieakkoord `Samen werken, samen leven' nadrukkelijk
aandacht gevraagd voor discriminatie van homo's in het onderwijs en op andere
terreinen1.
In de nota `Gewoon homo zijn' heb ik aangegeven scholen een handreiking te zullen
sturen over het tegengaan van homodiscriminatie en het bespreekbaar maken van
homoseksualiteit2. Bij deze ontvangt u deze handreiking. Ik stuur u deze mede naar
aanleiding van het door Inspectie van het Onderwijs uitgevoerde onderzoek naar
seksuele diversiteit en weerbaarheid in het onderwijs.
U ontvangt deze handreiking in de week voor 17 mei, de internationale dag tegen de
homofobie.
Op deze dag is er over de hele wereld aandacht voor discriminatie en geweld tegen
homoseksuelen. In Nederland is de acceptatie van homoseksuelen beter dan in veel
andere landen, maar ook hier voelen homoseksuelen zich op het werk, in de zorg, in
de sport en op school niet altijd veilig. Daarom is ook in Nederland blijvend aandacht
nodig voor acceptatie van homoseksuelen en `respect voor verschil', ook in het
onderwijs.
Uit het onderzoeksrapport `Weerbaar en divers' van de Inspectie van het Onderwijs3
blijkt dat homoseksuele leraren en leerlingen een grotere kans lopen om gepest te
worden en dat scholen weinig zicht hebben op incidenten met betrekking tot
seksuele diversiteit. Meer dan de helft van de leerlingen voelt zich niet veilig genoeg
om `uit de kast te komen' en ook leraren durven niet altijd open te zijn over hun
1 `Samen werken, samen leven', Coalitieakkoord van CDA, ChristenUnie en PvdA, 7 februari
2007, hoofdstuk Sociale samenhang, blz. 30.
2 `Gewoon homo zijn', Lesbisch- en homo-emancipatiebeleid 2008-2011, kamerstuk 27017,
nr.36, 7 november 2007; hoofdstuk 3 Sociale acceptatie van homo's; paragraaf: Bespreekbaar
maken van homoseksualiteit.
3 April 2009, zie www.inspectievanhetonderwijs.nl
a
na 1 van 3
Pagi
homoseksualiteit. Dat geeft aanleiding tot zorg en vraagt om een actievere rol van Datum
scholen en leraren op het thema van seksuele diversiteit.
Onze referentie
Uit het onderzoek `Weerbaar en divers' blijkt dat de meeste scholen weinig of geen DE/
aandacht besteden aan seksuele diversiteit. Gerichte aandacht voor
homoseksualiteit ontbreekt in het veiligheidsbeleid en in het lesprogramma. Dat het
niet altijd eenvoudig is om seksuele diversiteit bespreekbaar te maken, bijvoorbeeld
als collega's, ouders of leerlingen daar negatief tegenover staan, mag geen reden
zijn het onderwerp te ontwijken. Homoseksuele leerlingen, leraren (en andere
personeelsleden) en ouders moeten zich veilig en geaccepteerd kunnen voelen op
iedere school in Nederland.
Het bespreekbaar maken van homoseksualiteit moet daarom een vanzelfsprekend
onderdeel zijn van het streven naar een veilige en discriminatievrije school. Een
goede school heeft een zodanig schoolklimaat, dat er ruimte is om jezelf te zijn.
Hoe scholen het bespreekbaar maken van homoseksualiteit in de klas behandelen
is aan de scholen zelf. Iedere school moet dit kunnen doen vanuit haar eigen visie
en identiteit. Om scholen te ondersteunen bij het bespreekbaar maken van seksuele
diversiteit, heb ik het Centrum voor School en Veiligheid gevraagd het bestaande
onderwijsmateriaal met betrekking tot seksuele diversiteit te bundelen in een
brochure voor scholen. Deze brochure kan behulpzaam zijn bij het bespreekbaar
maken van homoseksualiteit en tegengaan van homodiscriminatie (zie
www.schoolenveiligheid.nl).
De brochure van de Onderwijsinspectie 'Anders zijn is van iedereen' kan ook
behulpzaam zijn bij de discussie met jongeren, omdat hierin opvattingen en
aanbevelingen van scholieren zelf staan over homoseksualiteit, anderszijn en
respect (zie www.inspectievanhetonderwijs.nl)
Onlosmakelijk verbonden met het streven naar een veilige en discriminatievrije
school is de toelating van homoseksuele leerlingen, leerkrachten en andere
personeelsleden op school. Homoseksuele leraren, leerlingen en andere
personeelsleden moeten op alle scholen welkom zijn.
Gedragsregels op school mogen uiteraard geen onderscheid maken tussen
homoseksuele en heteroseksuele leerlingen, leerkrachten of overige
personeelsleden.
Er mag geen misverstand over bestaan dat noch openbare noch bijzondere scholen
leraren of andere personeelsleden mogen weigeren vanwege hun seksuele
gerichtheid of het hebben van een homoseksuele relatie.
Scholen voor bijzonder onderwijs kunnen wel van (aspirant)medewerkers vragen dat
zij, door middel van het ondertekenen van een verklaring, de grondslag van de
onderwijsinstelling onderschrijven. Voor de uitwerking van de grondslag kan in de
verklaring worden verwezen naar de statuten of andere documenten van de
onderwijsinstelling. Wanneer in de uitwerking echter is opgenomen dat de grondslag
onder meer inhoudt dat ongehuwd samenwonen of het hebben van een
homoseksuele relatie niet past binnen deze opvattingen, dan maakt de
onderwijsinstelling onderscheid op grond van burgerlijke staat en homoseksuele
gerichtheid. Dit onderscheid kan niet met een beroep op de uitzondering van artikel
5 , tweede lid, onderdeel c, Algemene Wet Gelijke Behandeling (Awgb) worden
Pagina 2 van 3
gerechtvaardigd. Deze eis leidt immers tot onderscheid op grond van het enkele feit Datum
van burgerlijke staat en homoseksuele gerichtheid.
Onze referentie
Ik hoop dat ik u de komende jaren aan mijn zijde vind bij het verder vergroten van de DE/
sociale acceptatie van homoseksuele leraren, leerlingen en overig
onderwijspersoneel.
De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,
dr. Ronald. H.A. Plasterk
Pagina 3 van 3