'Ontwikkelingssamenwerking geen liefdadigheid, maar gedeeld belang'
28/04/2009 09:00
berenschot
Utrecht, 28 april 2009 - Bij het bieden van ontwikkelingssamenwerking moet niet vanuit liefdadigheid of een plicht- en verantwoordelijkheidsgevoel worden gewerkt. Het wij/zij-denken waarop deze werkwijze was gebaseerd is achterhaald. Uitgangspunt zou een gedeeld gemeenschappelijk belang moeten zijn. Dat is de analyse van Berenschot-adviseur Marieke de Wal in haar boek 'Een sector onder vuur'. Zij schreef het mede op basis van onderzoek onder 76 organisaties uit de ontwikkelingssamenwerking.
De Wal stelt dat door de globalisering sociale en demografische patronen wereldwijd veranderen. Zo hebben crises, schaarste en armoedeproblemen in het Zuiden steeds meer effect op het leven in het Noorden. Ook staat de leidersrol van de VS onder druk en zal door de opkomst van economische machten in Oost- en Zuid-Azië de politieke macht in de wereld verschuiven. Deze landen winnen aan invloed en hebben andere ideeën over de ordening van de maatschappij. Westerse begrippen als democratie en mensenrechten blijken niet universeel te zijn. Een ander gevolg: onzekerheid over de toekomst en angst om verworvenheden te verliezen. Daardoor hebben veel mensen de neiging om zich in hun eigen omgeving terug te trekken.
In een snel en voortdurend veranderden wereld komt de ontwikkelingssamenwerking (OS) ter discussie te staan. Volgens De Wal zijn organisaties in deze sector nogal op zichzelf en elkaar gericht en claimen zij de sector als hun exclusieve werkterrein. Op de vraag welke rol zij voor zichzelf weggelegd zien antwoordde 31% consultant, 30% netwerker, 30% bankier, 25% hulpverlener, 19% actievoerder en 17% ondernemer. Dat er in het publieke en politieke debat wordt getwijfeld aan de goede bedoelingen van de organisaties vinden zij schokkend. De Wal: "Het geloof in ontwikkelingssamenwerking als het antwoord op de armoedeproblematiek brokkelt af. Bescheidenheid is op zijn plaats. Er worden in onze veranderende wereld andere eisen gesteld aan ontwikkelingssamenwerking. Zowel hier (effectiviteit) als daar (zeggenschap)."
Fundamentele vragen over voor wie men werkt, wat de toegevoegde waarde is en waarom organisaties bestaan komen nauwelijks aan bod, vindt De Wal. De organisaties zijn maatschappelijk van wezenlijk belang, hebben vaak een respectabele staat van dienst en doen er goed aan om zich te heroriënteren en het debat aan te gaan.
http://www.berenschot.com