Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
1
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag
De voorzitter van de Tweede Kamer Directie Leren en Werken
Anna van Hannoverstraat 4
Den Haag
der Staten-Generaal Postbus 90801
Postbus 20018 2509 LV Den Haag
2500 EA DEN HAAG project.lerenenwerken.nl
Onze referentie
PLW/2009/7443
Uw brief van
17 maart 2009
---
Uw referentie
2009Z04845
Bijlagen
Datum 24 april 2009
Betreft Reactie brief Bovens Leven Lang Leren
Op 17 maart 2009 heeft de vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en
Wetenschap verzocht u een reactie te doen toekomen op de open brief van de
voorzitter van het College van Bestuur van de Open Universiteit Nederland, de
heer Bovens, over een leven lang leren. Hierbij zend ik u onze reactie.
In zijn brief spreekt de heer Bovens zijn zorg uit over de voortgang op het gebied
van een leven lang leren in Nederland. Daarnaast is er volgens hem in de huidige
economische crisis in Nederland behoefte aan een goed systeem en aanbod van
een leven lang leren.
De heer Bovens richt zijn brief aan Minister-president Balkenende, de voorzitter
van de FNV, mevrouw Jongerius en de voorzitter van VNO-NCW, de heer
Wientjes. Daarmee geeft hij aan dat er sprake is van een gezamenlijke
verantwoordelijkheid van de sociale partners en de overheid op het gebied van
een leven lang leren. Ik onderschrijf dit uitgangspunt.
De afgelopen jaren en recentelijk ook in het rapport van de Commissie
Arbeidsparticipatie "Naar een toekomst die werkt" van 16 juni 2008, is vaak
benadrukt dat een gezonde economie en maatschappij gebaat is bij vakmensen
die zich blijven ontwikkelen. De samenleving verandert in hoog tempo en er
worden steeds nieuwe en hogere eisen gesteld aan werknemers. Goed
gekwalificeerd personeel en het onderhouden van competenties nemen steeds
meer aan belang toe. Daarbij is aandacht voor scholing juist in de huidige tijd van
economische recessie erg belangrijk, want het stelt werkenden en werkzoekenden
in staat inzetbaar te blijven, bijvoorbeeld door een hoger niveau van kennis en
vaardigheden te bereiken of in een andere sector aan de slag te gaan. Niet voor
niets staat in "Werken aan de toekomst, een aanvullend beleidsakkoord bij samen
werken, samen leven" dat in het kader van het behoud en herstel van
werkgelegenheid wordt geïnvesteerd in een pakket arbeidsmarktmaatregelen,
onderwijs, stages en scholing.
Zoals hiervoor al is opgemerkt zijn bij een leven lang leren vele partijen aan zet:
werkgevers, werknemers en werkzoekenden, publieke en private onderwijs- en
scholingsaanbieders en de overheid. De rol van de overheid hierbij is vooral
stimulerend en faciliterend. Dit is een belangrijke rol, maar geeft tegelijkertijd aan
dat werkgevers, werknemers en scholingsinstellingen primair aan zet zijn. Het
a
na 1 van 3
Pagi
gaat er dan ook vooral om dat de betrokken partijen elkaar weten te vinden en Datum
dat zij gezamenlijk een leven lang leren helpen vorm te geven.
Onze referentie
Als je in dit verband kijkt naar de prestaties van Nederland op het terrein van een PLW/2009/7443
leven lang leren in Europa staat Nederland op de vijfde plaats met een deelname
van 16,6%. Daarmee doet Nederland het in Europa redelijk tot goed. Nederland
voldoet met een deelnamepercentage van 16,6% weliswaar aan de EU-
doelstelling van 12,5%, maar Nederland heeft de lat voor zichzelf hoger gelegd.
In het kader van de Lissabonstrategie is een doelstelling van een deelname van
20% in 2010 geformuleerd.
Het vorige en het huidige kabinet hebben hun verantwoordelijkheid voor een
leven lang leren opgepakt. Niet voor niets heeft het vorige kabinet het initiatief
genomen tot de oprichting van de projectdirectie Leren & Werken (een
samenwerkingsverband van de ministeries van OCW en SZW) en heeft het
huidige kabinet deze projectdirectie tot het einde van deze kabinetsperiode
gecontinueerd. Rode draad hierbij is dat het bij elkaar brengen van de werelden
van onderwijs & scholing en arbeidsmarkt essentieel is voor de voortgang op het
gebied van een leven lang leren. In het Actieplan "Doorpakken met Leren &
Werken. Plan van Aanpak 2008-2011" heeft het kabinet zijn actiegerichte aanpak
verder ontwikkeld en opnieuw ambitieuze en concrete doelstellingen
geformuleerd.
Daarnaast zijn in de strategische agenda's voor middelbaar beroepsonderwijs
"Werken aan vakmanschap" en hoger onderwijs "Het hoogste goed" de
bekostigde mbo- en hbo-instellingen aangemoedigd om meer werk te maken van
een leven lang leren als het gaat om diplomagerichte scholing. Verder staat in de
kabinetsreactie op het rapport van de Commissie Arbeidsparticipatie "Naar een
toekomst die werkt" dat het kabinet stappen zal ondernemen om de markt van
het postinitiële onderwijs meer open en transparant te maken.
In zijn open brief pleit de heer Bovens voor een goed systeem en aanbod van een
leven lang leren. Zoals wij hierboven hebben gezegd, gaat het niet alleen om het
ontwikkelen van nieuw aanbod. De ervaringen van de afgelopen jaren leren dat
het ook gaat om het stimuleren en articuleren van de vraag van zowel burgers als
werkgevers. Vervolgens is het bij elkaar brengen van vraag en aanbod essentieel.
Dat verloopt niet altijd zo voorspoedig als gewenst. Daarbij spelen aan de
vraagkant een rol onvoldoende urgentiebesef bij werkgevers en werknemers en
onvoldoende informatie over scholingsmogelijkheden. Aan de aanbodzijde spelen
een rol de organisatie van maatwerktrajecten en de (verdere) ontwikkeling van
het Ervaringscertificaat (EVC).
Door de huidige economische crisis is een nieuwe situatie ontstaan. In deze tijd is
eens te meer belangrijk om de inzetbaarheid van burgers te behouden en te
stimuleren. Dit is belangrijk om in deze crisis mensen van werk naar werk te
begeleiden, maar ook om ervoor te zorgen dat er voldoende geschoolde mensen
zijn voor de arbeidsmarkt na de crisis. In het Najaarsoverleg van 7 oktober 2008,
toen de crisis zich in de (financiële) wereld inmiddels had aangediend, hebben het
kabinet en sociale partners in de tripratiete verklaring "Samen doen wat mogelijk
is" al aangekondigd in te zetten op een meer brede en systematische scholing.
Sinds het Najaarsoverleg zijn de ontwikkelingen snel gegaan. De financiële crisis
heeft zich ontwikkeld tot een recessie. Hoofddoel van de gezamenlijke inzet van
kabinet en de sociale partners is het zoveel mogelijk voorkomen van werkloosheid
Pagina 2 van 3
dan wel het zo kort mogelijk houden van de werkloosheidsduur. Daarom richt een Datum
aantal maatregelen in het kader van de crisis zich ook op scholing. Het kabinet
heeft besloten om in het kader van het beleidsakkoord te investeren in een Onze referentie
pakket arbeidsmarktmaatregelen, onderwijs, stages en scholing. Dit wordt nader PLW/2009/7443
toegelicht in de brief van de minister Sociale Zaken en Werkgelegenheid over het
resultaat van het sociaal overleg van 24 maart 2009 (kenmerk AV/SDA
2009/7244). Zo heeft het kabinet besloten tot structurele financiering van de
leerwerkloketten, het faciliteren van scholing door middel van een
omscholingssubsidie voor met ontslag bedreigde werknemers en het stimuleren
van EVC-trajecten bij ontslagen werknemers zonder startkwalificatie. In dit kader
hebben de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en ondergetekenden
gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van de roc's en de private
onderwijsinstellingen over hun inzet ten aanzien van scholing voor met ontslag
bedreigden.
Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.
De Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,
Marja van Bijsterveldt-Vliegenthart
De Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid,
J. Klijnsma
Pagina 3 van 3