Ingezonden persbericht
Onderzoek Trouw : jongeren het meest calvinistisch
Boek: De C-Factor van Nederland
Twintigers hebben een hoog calvinistisch gehalte. Met een C-factor van 64 laten zij zelfs de tachtigers achter zich. Het gemiddelde van alle Nederlanders, de Nationale C-factor, is 56. Nederlanders in het buitenland scoren aanzienlijk lager; hun C-factor is 50.
Dat Nederland calvinistisch is, wisten we al. Maar dat lezers van De Telegraaf veel calvinistischer zijn dan die van de Volkskrant of NRC Handelsblad, is verrassend.
Dat zijn de opmerkelijkste uitkomsten uit de internet-zelftest die dagblad Trouw samen met de Vrije Universiteit (VU) realiseerde. Bij de lancering van de vernieuwde website van Trouws redactie religie & filosofie - www.trouw.nl/rf - publiceert de krant op 29 april de Nationale C-factor.
Om de uitslagen van de C-Factortest te kunnen beoordelen, heeft godsdienstpsychologe dr. Joke van Saane nog een extra onderzoek uitgevoerd. Haar eerste conclusie: de deelnemers vormen een goede afspiegeling van de Nederlandse bevolking. De gemiddelde score mag dan ook de Nationale C-Factor heten. Die is 56 procent. Dat 80-89-jarigen hoog zouden scoren, viel te verwachten. Maar dat jongeren nog calvinistischer zijn, is opmerkelijk.
Toch verbaast hun C-Factor, 64, Van Saane niet. "Onder twintigers gaat de trend richting conservatisme. Religieus gezien zijn ze orthodoxer dan ouderen, politiek zie je dat de meesten van hen bij de vorige verkiezingen op de calvinist Balkenende hebben gestemd. Calvinisme is een geuzennaam aan het worden. Het is voor hen back to basics. Jongeren voelen de tijdgeest aan."
In januari ging de zelftest online, waarbij geïnteresseerden aan de hand van 25 stellingen hun calvinistisch gehalte konden testen. Meer dan 70.000 mensen voltooiden de zelftest. Uit een analyse van de gegeven antwoorden, blijkt dat premier Balkenende gelijk heeft: Nederlanders zijn calvinisten.
Maar niet op alle gebieden. Zo haalt de test het cliché van de seksvijandige calvinist onderuit. Calvinisten mogen onbekommerd van seks genieten. Een ander vooroordeel blijkt overigens wél te kloppen: rascalvinisten (met een C-Factor boven de 70) dreigen aan tobberigheid ten prooi te vallen. Verder is soberheid één van de bekendste associaties met 'calvinisme', maar ook in dat opzicht zijn we niet calvinistisch volgens de analyses van Van Saane.
Ze hechten namelijk aan mooie kleren en luxe eten. Maar geld lenen voor niet-noodzakelijke spulletjes, dat gaat te ver. Of dat misschien toch een calvinistisch trekje verraadt, weet Van Saane niet. "Het kan ook komen door de kredietcrisis." Van het calvinistisch arbeidsethos lijkt weinig over; meer dan de helft van de respondenten vindt dat ze niet harder hoeven te werken. Van Saane: "Wat mij opvalt in interviews over de C-Factor, is dat nogal wat mensen zeggen: 'Ik werk al keihard. Harder gáát niet'."
Uit vergelijking met onderzoek in de Verenigde Staten en Zuid-Korea, blijkt verder dat mensen met een hoge C-Factor - doorgaans orthodoxe protestanten - erg op elkaar lijken.
In samenwerking met de Wereldomroep onderzocht Trouw ook de C-factor van expats. Meer dan 1200 Nederlanders die in het buitenland werken, deden de test op www.wereldomroep.nl/wereldpanel. Ze zijn veel minder calvinistisch dan de gemiddelde landgenoot. Expats hebben een C-factor van 50. Ze wijken vooral af op één punt: ze zijn veel minder godsdienstig. Opmerkelijk is dat 'gewone' Nederlanders weinig moeite hebben met burgerlijke ongehoorzaamheid, terwijl expats daar niets van moeten hebben. Zie www.wereldomroep.nl
Naast de bijlage in dagblad Trouw, verschijnt op woensdag 29 april ook het boek De C-Factor van Nederland (zie bijlage), met onderzoeksresultaten, interviews met onder anderen Ramsey Nasr en Saskia Noort en een essay van minister-president Jan Peter Balkenende. Het boek is tot stand gekomen onder redactie van Lodewijk Dros (theoloog en chef redactie Religie & Filosofie Trouw) en godsdienstpsychologe dr. Joke van Saane.
Ook internationaal bestaat inmiddels belangstelling voor de Calvijn-test. De test is vertaald in het Duits en Engels. In april is de Duitstalige versie gelanceerd in het Deutsches Historisches Museum bij de opening van een expositie over calvinisme in Europa. Binnenkort plaatst de BBC de Engelstalige versie op de site. BBC Worldservice besteedt er aandacht aan.
Alle artikelen over de C-factor en uitgebreide statistieken zijn te vinden op www.trouw.nl/rf.