Inspectie v/h Onderwijs
* Weerbaar en divers
Weerbaar en divers
27 apr. 2009
Een onderzoek naar seksuele diversiteit en seksuele weerbaarheid in
het onderwijs
Incidenten
Incidenten over homoseksualiteit van personeel of leerlingen op
scholen lijken zich voornamelijk af te spelen in het voortgezet
onderwijs, met name in het vmbo en het praktijkonderwijs. Een deel van
de scholen die volgens de directeur geen incidenten had, beschikte
over weinig inzicht in de seksuele diversiteit op school en weinig
beleid voor aanpak van incidenten. Het lijkt erop dat alert zijn en
zichtbaar maken van incidenten belangrijke factoren zijn om in scholen
een structurele aanpak tot stand te kunnen brengen.
Pesten van homoseksuele leerlingen en leraren is in het onderwijs
bepaald geen zeldzaamheid. Personeelsleden bevestigen dat beeld.
Incidenten rond (seksuele) weerbaarheid doen zich op veel scholen
voor. Een kwart tot een derde van de directies heeft ervaring met
loverboy-praktijken. Ook ongewenste webcontacten en ongewenste
aanrakingen tussen leerlingen onderling worden vaak genoemd. Dit heeft
doorgaans niet geleid tot beleidsontwikkeling, maar vaak wel tot een
aanbod in de vorm van projecten.
Houding en schoolcultuur
De helft van de leerlingen meent dat je op school beter niet voor je
homoseksualiteit uit kunt komen. De helft van de leerlingen heeft
moeite met openlijke uitingen ervan. In een aantal scholen zeggen ook
personeelsleden dat zij niet durven uitkomen voor homoseksualiteit.
Leraren en ondersteunend personeel denken overigens aanzienlijk
positiever over homoseksualiteit dan hun leerlingen.
Beleid en aanbod
Slechts een beperkt aantal scholen in het vo heeft seksuele
diversiteit specifiek uitgewerkt in beleidsmaatregelen; in het mbo
gebeurt dat nauwelijks. Uit onderzoek valt op te maken dat een
onderwijsaanbod gericht op seksuele diversiteit en weerbaarheid vooral
in het vo voorkomt. De invulling van het aanbod is docentafhankelijk
en niet structureel opgenomen in het kader van veiligheid of
burgerschap bij andere vakgebieden. Een meerderheid van de leerlingen,
met name de jongste groepen, staat wel voor een aanbod open.
Tot besluit
In het algemeen is er een groot verschil in perceptie tussen directie
en personeel enerzijds en leerlingen anderzijds als het gaat om beleid
en aanbod inzake seksuele diversiteit en seksuele weerbaarheid. Het
feit dat leerlingen vaak zeggen dat hun school niets of weinig doet
aan onderwerpen als seksualiteit, homoseksualiteit en seksuele
weerbaarheid geeft te denken. Meer betrokkenheid van leerlingen bij
het ontwikkelen van beleid en contact over het aanbod kan bijdragen
aan meer inzicht van de school en aan een meer open schoolklimaat.
Leerlingen die zichzelf relatief het minst weerbaar vinden, zitten op
schoolsoorten waar het minste beleid en het minst gesystematiseerde
aanbod bestaat. Leerlingen die zichzelf het meest weerbaar voelen,
zitten op scholen met de meeste beleidsinitiatieven en het best
geborgde aanbod. Hier is sprake van een mismatch. Wat nodig is, is een
aanpak op maat.
Brochure 'Anders zijn is van iedereen'
De brochure `Anders zijn, is van iedereen' is een verslag van een
rondetafelgesprek met schoolgaande jongeren over wat zij denken over
en vinden
van homoseksualiteit.