Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek
Over zeven jaar je vrienden kwijt
28 april 2009
Onlangs nog met iemand een goede discussie gehad? Heeft een goede
vriend je pas nog helpen schilderen? Dan heb je een grote kans dat die
persoon dat over zeven jaar niet nog eens doet. Socioloog Gerald
Mollenhorst onderzocht hoe de context waarin we mensen ontmoeten ons
persoonlijk netwerk beïnvloedt. Eén van zijn conclusies: ongeveer de
helft van je vrienden raak je binnen zeven jaar kwijt. Mollenhorst
voerde zijn onderzoek uit met subsidie van NWO. Hij promoveert op 8
mei aan de Universiteit Utrecht.
Je familie kies je niet, maar je vrienden wel. Of toch niet?
Sociologen betwisten al jaren in hoeverre persoonlijke netwerken het
resultaat zijn van je eigen voorkeur of juist van de context waarin je
iemand kunt ontmoeten. Was je beste vriend ook je beste vriend geweest
als jullie niet drie jaar in dezelfde klas hadden gezeten? En als je
je vrouw niet bij vrienden thuis had leren kennen maar in een louche
bar, was ze dan je vrouw geweest en gebleven?
Om antwoord te kunnen geven op zulke vragen werden voor het onderzoek
1007 personen tussen de 18 en 65 jaar ondervraagd. Zeven jaar later
werden de respondenten weer opgezocht en 604 personen werden opnieuw
geïnterviewd. Zij beantwoordden vragen als: met wie bespreek je
belangrijke persoonlijke zaken? Wie helpt je met klussen in huis? Bij
wie gaat u weleens op bezoek? Waar heeft u die persoon leren kennen?
En waar ontmoet u die persoon tegenwoordig?
Beperkt in je keuzes
Mollenhorst onderzocht onder andere of de sociale context waarin
contacten worden gelegd de mate van gelijkheid tussen partners,
vrienden en kennissen beïnvloedt. Verwacht werd dat de invloed van
sociale contexten op gelijkheid in relaties sterker zal zijn voor
zwakke relaties dan voor sterke relaties. Je bent immers minder
kieskeurig in de keuze van kennissen dan in de keuze van je partner.
In relaties met partners vond Mollenhorst inderdaad meer gelijkheid
dan in relaties met vrienden. Maar opvallend genoeg bleek dat de
invloed van de sociale context op gelijkheid niet verschilt voor
partners, vrienden of kennissen. Dit laat zien hoe sterk
ontmoetingsgelegenheden de sociale samenstelling van persoonlijke
netwerken beïnvloedt.
Mollenhorst bevestigt met zijn onderzoek dat je persoonlijke netwerken
niet alleen vormt op basis van je eigen keuzes. Die keuzes worden
beperkt door ontmoetingsgelegenheden. Een andere sterke aanwijzing
daarvoor werd geleverd door het feit dat mensen opvallend vaak
vrienden kiezen uit een context waar zij al eerder een vriend uit
gekozen hebben. Bovendien bleek de mate waarin onze vrienden elkaar
onderling kennen sterk afhankelijk te zijn van de context waarin men
elkaar ontmoet.
Individualisme
Veel sociologen gaan er van uit dat onze samenleving steeds
individualistischer wordt. Zo zouden we werk, verenigingen en vrienden
strikt van elkaar scheiden. Mollenhorst stelde echter vast dat
publieke contexten zoals werk of de buurt en privé contexten elkaar
regelmatig overlappen.
Uit het onderzoek van Mollenhorst bleek ook dat netwerken niet
krimpen, terwijl Amerikaans onderzoek wel zo'n krimp laat zien. In
zeven jaar bleek de gemiddelde omvang van persoonlijke netwerken
opvallend stabiel te zijn. Maar in die zeven jaar tijd blijken we wel
veel netwerkleden te vervangen door andere mensen. Slechts dertig
procent van de discussiepartners en praktische helpers vervulde zeven
jaar later nog dezelfde functie. Slechts 48 procent maakt nog deel uit
van het netwerk. Dus wees zuinig op de vrienden die je hebt. Zolang je
ze nog hebt.
Het onderzoek van Gerald Mollenhorst maakt deel uit van het project
Where friends are made. Contexts, Contacts, Consequences, opgezet door
Beate Völker. Zij ontving in 2001 een Vidi-subsidie van NWO en heeft
daar het project mee opgezet.
..............................
Meer informatie:
* G.W. (Gerald) Mollenhorst (Universiteit Utrecht)
* t.: 030 253 88 13, g.w.mollenhorst@uu.nl
* promotiedatum: 8 mei
* Promotor: prof. dr. B.G.M. Völker, copromotor: prof. dr. H.D. Flap
laatst gewijzigd op 28 april 2009