Geautomatiseerde meetmethode bepaalt gewrichtsspleetvernauwing bij reuma
nauwkeuriger dan reumatoloog
Reumatoïde artritis zorgt ervoor dat kraakbeen verdwijnt en de ruimte
tussen de botten in een gewricht afneemt. Joost Kauffman van de
Universiteit Twente ontwikkelde een meetmethode waarbij hij met behulp
van de computer de vernauwing van de gewrichtsspleet zeer nauwkeurig
kan meten. Zijn gewrichtsspleetmeting is nauwkeuriger dan die door
getrainde radiologen. Kauffman promoveerde op 7 mei aan de faculteit
Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica op zijn onderzoek.
Reumatoïde artritis (RA) is de meest bekende vorm van reuma. Het is
een chronische ontstekingsziekte die kan leiden tot ernstige
gewrichtsschade en een verminderde mobiliteit. Nederland kent ruim
150.000 RA-patiënten. De ziekte zorgt (onder andere) voor een afname
van de hoeveelheid kraakbeen in het gewricht. Het gevolg hiervan is
dat de ruimte tussen de botten in het gewricht afneemt; de
gewrichtsspleet versmalt. Deze versmalling zit in de orde van grootte
van tienden van een millimeter en is door getrainde reumatologen en
radiologen met behulp van röntgenfoto's waar te nemen. Doorgaans
kijken ze hierbij naar de gewrichten in de hand, voet en pols. Deze
visuele detectie is zeer tijdrovend en de nauwkeurigheid is sterk
afhankelijk van de persoon die de meting uitvoert. Joost Kauffman van
de Universiteit Twente ontwikkelde daarom een methode waarmee hij
röntgenfoto's met behulp van een computer kan analyseren. Het
programma waarmee hij werkt bevat software die botten en gewrichten op
een foto kan herkennen en een algoritme dat zeer nauwkeurig de randen
van botten kan lokaliseren. Met deze informatie bepaalt de computer
vervolgens de breedte van de gewrichtsspleet. Daarna vergelijkt de
computer de breedte van de gewrichtsspleet met die op een oudere foto
en kan zodoende zien of er sprake is van een achteruitgang.
Hulpmiddel
Naast de geautomatiseerde meetmethode ontwikkelde Kauffman en
collega's, in samenwerking met afdeling klinische fysica van de
Ziekenhuisgroep Twente, ook een hulpmiddel dat ervoor zorgt dat de
hand steeds in dezelfde positie kan worden gefotografeerd. Uit het
onderzoek van de promovendus bleek namelijk dat de meetfout -
veroorzaakt doordat de handpositie op verschillende röntgenfoto's in
de praktijk vaak iets afwijkt - groter kan zijn dan het verschil in de
breedte van de gewrichtspleet als gevolg van de RA.
De methode om met behulp van de computer de breedte van de
gewrichtsspleet te meten en het ontwikkelde hulpmiddel zijn volgens de
promovendus met name bruikbaar voor onderzoekstoepassingen. Het biedt
volgens hem vooral voordelen in gevallen waarbij gegevens van grotere
groepen mensen vergeleken worden, zoals bij grootschalig
reumaonderzoek en bij het testen van de effectiviteit van medicijnen.
Met behulp van het ontwikkelde hulpmiddel kan de hand steeds in
dezelfde positie woorden gefotografeerd. Met behulp van het
ontwikkelde hulpmiddel kan de hand steeds in dezelfde positie woorden
gefotografeerd.
Met behulp van het ontwikkelde hulpmiddel kan de hand steeds in
dezelfde positie worden gefotografeerd.
Universiteit Twente