Sahel moet zich voorbereiden op
nieuwe droogte
14 mei 2009
Na de extreme droogte van 1983 en 1984 is de regenval in de Sahel
geleidelijk aan toegenomen, waardoor het beter gaat met de landbouw.
Deze trend zet echter niet door in de komende decennia, verwacht dr.
Lars Hein van de leerstoelgroep Milieusysteemanalyse van Wageningen
Universiteit.
In een recente publicatie in Climatic Change wijzen Hein en zijn
collegaâs prof. Rik Leemans en dr. Marc Metzger erop dat de meeste
klimaatmodellen een sterke afname van de regenval in de Sahel
voorspellen in de komende vijftig jaar. De scenarioâs van het
klimaatpanel IPCC lopen uiteen van negen procent meer tot 52 procent
minder neerslag. Toenemende droogte leidt tot minder grasland. In
verschillende droogtescenarioâs laten ze zien hoe dit zal leiden tot
een afname van de veestapel en de productiviteit van de veeteelt in
het noorden van Senegal.
De publicatie maakt gebruik van ander recent onderzoek van Hein met
onder meer dr. Nico de Ridder van Plantaardige productiesystemen,
waarin ze de vegetatiedynamiek in de Sahel onder invloed van regenval
analyseren. De twee zijn in een wetenschappelijk discussie verwikkeld
met remote sensingdeskundigen over de vraag of de toegenomen regenval
van de afgelopen tijd tot meer vegetatie heeft geleid, of dat sprake
is van overbegrazing. Interpretaties van satellietbeelden geven aan
dat er geen grootschalige degradatie is in de Sahel, maar De Ridder en
Hein stellen dat deze interpretaties zijn gebaseerd op een te
optimistische rain use efficiency, die aangeeft hoe efficiënt planten
water omzetten in biomassa. Zo blijkt de geringe bodemvruchtbaarheid
in de Sahel de plantengroei bij meer regen te belemmeren.
Herinterpretatie van de satellietbeelden is volgens hen nodig om de
werkelijke mate van degradatie in de Sahel te bepalen.
Met dr. Hans-Peter Weikard van Milieu-economie ontwikkelde Hein een
model met ecologische en economische gegevens, om de maximale
inkomsten voor veetelers bij meer of minder regenval te bepalen.
Daaruit blijkt dat de huidige veedichtheid en graasdruk leidt tot
lagere inkomsten voor de veehouders. Om optimaal gebruik te maken van
het aanwezige grasland, kunnen ze het best een deel van de veestapel
op de markt verkopen, aldus Hein. Als de regenval de komende decennia
afneemt, voorziet hij een verdere migratie vanuit rurale gebieden naar
de steden in de Sahel.
Daarmee is voor Hein de cirkel rond. âTien jaar geleden werkte ik in
Senegal voor de FAO. Ik zag dat er te weinig begrip was over hoe de
Sahel reageert op het management van de veehouders. In het kader van
ontwikkelingssamenwerking werden waterputten geslagen en het vee
werd gevaccineerd, zonder acht te staan op de vraag: is er wel genoeg
gras voor de koeien? Daar heb ik nu een antwoord op.â / Albert
SikkemaÂ
Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het
weekblad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Meer
informatie bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR,
e-mail: pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail:
resource@wur.nl. Zie archief op http://www.resource-online.nl.
Foto: Hein Lars.
Wageningen Universiteit en Researchcentrum