Stichting Kinderpostzegels Nederland
nieuws
Staatssecretaris Albayrak neemt onderzoek naar
kinderrechten in asielzoekerscentra in ontvangst
Ontwikkeling kinderen in asielzoekerscentra ernstig bedreigd
In Nederland wonen zes- tot achtduizend kinderen met hun ouders in een
asielzoekerscentrum (azc). De situatie van deze kinderen voldoet niet
aan de eisen die het Internationaal Verdrag voor de Rechten van het
Kind stelt. Ze krijgen te maken met vele knelpunten die met elkaar
samenhangen en elkaar versterken.
Het meest fundamenteel zijn de lange duur van de procedure en de
opvang, het vele verhuizen en het gebrek aan informatie over alles
waarmee ze worden geconfronteerd. De ontwikkeling van kinderen die in
een azc verblijven, wordt daarmee ernstig bedreigd. Dat is de
conclusie van het onderzoeksrapport 'Kind in het centrum:
Kinderrechten in asielzoekerscentra', dat vandaag is aangeboden aan
staatssecretaris Albayrak van Justitie. Het onderzoek werd uitgevoerd
door unicef Nederland in opdracht van het Centraal Orgaan opvang
asielzoekers (coa), Kinderpostzegels en unicef Nederland.
Kind in het centrum: Kinderrechten in asielzoekerscentra Voor het
eerst is met 'Kind in het centrum: Kinderrechten in
asielzoekerscentra' de situatie van kinderen, die in gezinsverband in
een asielzoekerscentrum leven, in kaart gebracht. Vervolgens is
gekeken of wordt voldaan aan de beginselen van het Internationaal
Verdrag voor de Rechten van het Kind, dat Nederland in 1995
ratificeerde. Er is gesproken met kinderen, ouders en deskundigen, en
er werden vele literatuurbronnen geraadpleegd.
Het onderzoek concentreert zich op negen aspecten die samen het leven
van de kinderen bepalen: gezin en opvoeding, wonen, recreatie, spel en
vrije tijd, onderwijs, gezondheid, veiligheid, procedure, financiën en
participatie. In het onderzoeksrapport is per onderwerp
geïnventariseerd welke knelpunten de kinderen, ouders, deskundigen en
de literatuur signaleren. Voorbeelden zijn het moeilijk aangaan van
vriendschappen, achterblijvende schoolprestaties, gebrek aan privacy
en speelmogelijkheden en een verstoorde relatie met ouders. Veel van
deze knelpunten zouden in een normale situatie voor kinderen niet
direct problemen opleveren, maar in een asielzoekerscentrum vormen ze
door de opeenstapeling ervan een ernstige bedreiging voor de
ontwikkeling van de kinderen.
Uit het onderzoek komen drie fundamentele knelpunten naar voren:
* De lange duur van de procedure en daarmee van de opvang. De
geïnterviewde kinderen in het onderzoek wonen gemiddeld 4,7 jaar
in een asielzoekerscentrum in Nederland. De opvang is niet
ingericht op dat langdurige verblijf.
* Het vele verhuizen door de organisatie van de opvang en de
asielprocedure. De kinderen in het onderzoek verhuizen, in de 4,7
jaar dat ze in Nederland zijn, gemiddeld 2,5 keer. Ter
vergelijking: gezinnen in Nederland verhuizen gemiddeld eens in de
tien jaar.
* Het ontbreken van informatie op alle gebieden, zoals school,
gezondheid en clubs. Kinderen en ouders weten niet waar ze aan toe
zijn en wat hun (on)mogelijkheden zijn. Dat geeft onnodige extra
onrust en een machteloos gevoel.
Het Internationaal Verdrag voor de Rechten van het Kind gaat uit van
(het belang van) het kind en verplicht de Nederlandse overheid om goed
te zorgen voor alle kinderen in Nederland, dus ook voor
asielzoekerskinderen. Daarbij heeft de overheid een extra
verantwoordelijkheid voor vluchtelingenkinderen, omdat zij bijzonder
kwetsbaar zijn. Ouders in asielzoekerscentra zijn door de situatie
waarin zij zich bevinden vaak niet goed in staat om voor hun kinderen
te zorgen. In die gevallen heeft de overheid de plicht de ouders te
ondersteunen en waar nodig zelfs de opvoedingstaak over te nemen. Uit
het onderzoek blijkt dat dat te weinig gebeurt.
Aanbevelingen
Het onderzoeksrapport biedt 65 aanbevelingen die erop gericht zijn om
de situatie van kinderen in asielzoekerscentra in lijn te brengen met
het Kinderrechtenverdrag. De opvang moet stroken met dit verdrag, de
duur van de asielprocedure moet worden beperkt en er moet een eind
komen aan het vele verhuizen. Bovendien moeten kinderen en ouders goed
worden geïnformeerd over hun leven in Nederland. Het gezin dient te
worden ondersteund, de huisvesting verbeterd en er moeten
mogelijkheden komen voor vrijetijdsbeoefening. Ook het onderwijs, de
gezondheidszorg en de veiligheid moeten worden verbeterd, en de
asielprocedure en de financiële situatie van kinderen worden
aangepakt. Ten slotte moeten kinderen veel meer betrokken worden bij
hun leven in het azc en in de Nederlandse samenleving.
Kind in het centrum: Kinderrechten in asielzoekerscentra
(samenvatting) Het zijn stuk voor stuk aanbevelingen die getuigen van
een mentaliteitsverandering, waarbij het besef ontstaat dat voor deze
kinderen even goed moet worden gezorgd als voor andere kinderen in
Nederland. Het komt aan op een betere coördinatie tussen alle partijen
die betrokken zijn bij het leven van kinderen in asielzoekerscentra.
Het volledige rapport 'Kind in het centrum: Kinderrechten in
asielzoekerscentra' en de samenvatting zijn te downloaden op
www.kind-in-azc.nl.