Nieuws
Bijzonder fraaie lichtende nachtwolken waargenomen
17 juni 2009 - In de nacht van dinsdag op woensdag zijn rond
middernacht in ons land bijzonder fraaie lichtende nachtwolken
waargenomen. Volgens Peter Paul Hattinga Verschure, specialist op het
gebied van dit soort lichtverschijnschijnselen, zijn de lichtende
nachwolken zelde zo helder te zien geweest.
Bijzonder fraaie lichtende nachtwolken boven Deventer in de nacht van
16 op 17 juni 2009 (foto: Peter Paul Hattinga Verschure)
Lichtende nachtwolken zijn in deze tijd van het jaar soms te zien aan
de noordelijke hemel. De wolken zitten op ongeveer 80 kilometer
hoogte. Dat is aanzienlijk hoger dan gewone wolken die tot hooguit
zo'n 20 kilometer in de atmosfeer komen en meestal veel lager zitten.
Na zonsondergang weerkaatsen de hoge wolken nog enige tijd zonlicht
van de laagstaande zon zodat ze in de duisternis oplichten.
Het ontstaan van lichtende nachtwolken hangt samen met uiterst kleine
deeltjes op grote hoogte. Dat kan stof zijn afkomstig van meteorieten.
Door de zeer lage temperaturen op grote hoogte zet zich een laagje ijs
af op de wolken waardoor het zonlicht wordt gespiegeld.
Lichtende nachtwolken veranderen voortdurend van vorm. Op de hoogte
waarop de wolken zich voordoen komen zeer sterke luchtstromingen voor
met windsnelheden van soms honderden kilometers per uur. De sterk
dalende en stijgende luchtstromingen geven de wolken een zeer
turbulent aanzien met golven en ribbels.
De geringe activiteit die de zon momenteel laat zien is waarschijnlijk
gunstig voor de ontwikkeling van lichtende nachtwolken. Onderzoek in
de afgelopen dertig jaar heeft aangetoond dat in jaren met weinig
zonneactiviteit vaker lichtende nachtwolken zijn waargenomen dan in
jaren met een actieve zon en veel zonnevlekken. Tijdens een
zonnevlekkenminimum koelen de hoogste delen van de atmosfeer wellicht
iets meer af wat bevordelijk kan zijn voor de groei van ijskristallen
op grote hoogte.
Lichtende nachtwolken zijn vrij zeldzaam en komen zeer onregelmatig
voor. Soms zijn ze meerdere keren per maand zichtbaar maar veel zomers
gaan voorbij zonder lichtende nachtwolken.
Zie ook de (panorama)foto's van lichtende nachtwolken onder dit
artikel. Meer in Nader Verklaard- lichtende nachtwolken.
---
Eerste uitgave: 17-06-09
Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut