Vrije Universiteit Amsterdam
Rechtsgeleerde waarheid
* Startdatum: 19-06-2009
* Tijd: 15.45
* Locatie: Aula
* Titel: Rechtsgeleerde waarheid
* Plaats: Aula
* Spreker: prof.mr. A. Soeteman
* Onderdeel: Faculteit der Rechtsgeleerdheid
* Wetenschapsgebied: Rechten
* Evenementtype: Afscheidscollege
In moeilijke gevallen verschillen rechtsgeleerden van mening. De een
vindt dat Wilders zich schuldig heeft gemaakt aan beledigen van een
groep mensen wegens hun godsdienst, de ander vindt dat zijn uitspraken
binnen de bescherming van de vrijheid van meningsuiting vallen.
Iedereen is op zoek naar de juridische waarheid, maar klaarblijkelijk
heeft men daar verschillende inzichten in.
In zijn afscheidsrede verdedigt prof. mr. A. Soeteman dat juridische
waarheid niet willekeurig is, maar evenmin de weergave van een
onafhankelijk van ons bestaande juridische werkelijkheid. De
juridische waarheid is constructief: waar is de best mogelijke
constructie van het bestaande recht. Daarbij spelen niet alleen wet en
eerdere rechtspraak een rol, maar ook de waarden waaraan ons recht
uitdrukking probeert te geven.
In dit constructieve kader wordt argumentatie van groot belang.
Logische analyse van juridische argumentatie is daarom essentieel voor
de controleerbaarheid van juridische waarheid. In die logische analyse
kan de vinger gelegd worden op cruciale uitgangspunten.
Op basis hiervan wordt voor de rechtspraktijk de invoering van het
systeem van `dissenting opinions' bepleit, althans bij de Hoge Raad.
Thans spreken rechterlijke colleges met één mond, hoezeer de rechters
onderling ook van mening kunnen verschillen. Dat het anders kan blijkt
uit de Supreme Court in de VS en het Europese Hof voor de Rechten van
de Mens. Daar gaan rechters met elkaar in debat. Dat leidt tot
scherper geformuleerde uitspraken (in plaats van de soms nietszeggende
formules waar iedereen het mee eens is), die daardoor beter
controleerbaar zijn. Zo wordt rechtsgeleerde waarheid bevorderd.
© Copyright Vrije Universiteit Amsterdam