Uit: PH Nieuwsbrief 352
Wekelijkse nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health van het Julius Centrum, Utrecht
VISIE, MISSIE EN PASSIE WAAIEN OVER VANUIT CANADESE ZORG
De regering van de Canadese Provincie Alberta heeft een lange termijnvisie opgesteld voor de gezondheidszorg die gaat tot het jaar 2020. Het stuk heet Vision 2020. Het kwam uit in december 2008 en telt 28 pagina's. Het is verdeeld in vijf hoofdstukken die gaan over 1. Het bieden van de juiste zorg op de juiste plaats en op het juiste moment 2. het verbeteren van de toegang tot de zorg in plattelandsgebieden 3. het aansluiten van de totale formatie van arbeidskrachten aan de vraag naar zorg 4. het verbeteren van de coördinatie en continuïteit van zorg en 5. het versterken van preventie en gezondheidsbevordering. Een van de middelen om de vijf doelen te behalen is het afschaffen van negen regionale besturen en drie voor oncologische zorg, ouderenzorg en geestelijke gezondheidszorg. Zie hierover verder het volgende bericht. De regering heeft de nota voorbereid in tal van gesprekken en met een grote enquête onder professionals. Diverse nieuwe beleidsstukken kwamen sinds december 2008 uit om de geformuleerde doelen te implementeren. De nota Vision 2020 nam een centrale plaats in tijdens een studiereis van 31 Nederlandse en Zwitserse , ervaren professionals, zorgonderzoekers en zorgmanagers naar de Albertaanse miljoenen steden Calgary en Edmonton. Die reis vond plaats van 13 tot en met 20 juni en stond onder leiding van ondergetekende. Vele Canadese sprekers tijdens de reis spraken met passie over Vision2020. Zij wilden graag hun deel van de visie uitvoeren. Het was niet zo maar een nota van de regering: het was hún missie. Het enthousiasme vaan de Canadese gastheren en -vrouwen sloeg over op de Nederlandse groep. Wat zouden ook wij graag een overheidsvisie krijgen waarin inhoud, bekostiging, structurering van de zorg voor het jaar 2020 centraal staan. De Albertaanse nota vind je op www.health.alberta.ca De PPP's van de meeste inleiders -circa acht per dag- tref je binnenkort aan op www.integratedcare.eu
ALBERTA RECENTRALISEERT ZORG
De Canadese provincie Alberta bestuurt haar gezondheidszorg. Meer dan de helft van haar belastinginkomsten gaat naar de zorg voor de 4,5 miljoen Albertanen. De provincie telde tot voor kort twee regio's met meer dan één miljoen inwoners -de steden Calgary en Edmonton en hun omgeving- en zeven regio's van 100.000 tot 200.000 inwoners. Daarnaast bestonden aparte provinciale organisaties voor ouderenzorg, geestelijke gezondheidszorg en oncologische zorg. De verspreiding van bewezen zorginnovaties en nieuwe informatie technologie (IT) toepassingen verliep door deze opsplitsing in negen plus drie organisaties uiterst traag. Overal werd opnieuw het wiel uitgevonden zonder dat men lokaal wist wat elders reeds bestond. De regering van Alberta heeft daarom per 1 juni 2009 haar twaalf zorgorganisaties opgeheven en vervangen door de Alberta Health Services (AHS), een onafhankelijke provincie brede zorgorganisatie die de Vision 2020 (zie bovenstaand bericht) als een soort grondwet meekreeg. De AHS telt 90.000 werknemers die onder leiding staan van een Australische gezondheidseconoom die eerder een provincie in zijn eigen land aanstuurde. De recentralisatie in Alberta stuitte op verzet vanuit de bestaande twaalf zorgorganisaties maar op steun van de professionals. De regering heeft haar visie doorgezet om de verspreiding van zorgvernieuwing en geïntegreerde zorg een kans te geven. Met aanmoedigingsubsidies, provinciebrede IT richtlijnen en vele bijscholingscursussen gaat Alberta Health Services aan de slag om Vision 2020 uit te voeren. De recentralisatie nam een centrale plaats in tijdens een studiereis van 31 Nederlandse en Zwitserse, ervaren professionals, zorgonderzoekers en zorgmanagers naar de Albertaanse miljoenen steden Calgary en Edmonton. Die reis vond plaats van 13 tot en met 20 juni en stond onder leiding van ondergetekende. Vele Canadese sprekers tijdens de reis spraken met aarzeling over de recentralisatie. Zij ondersteunden de argumentatie dat de verspreiding van zorginnovaties wordt vertraagd door de vele zelfstandige zorgorganisaties. .Zij misten hun vertrouwde werksetting en cultuur. De Albertaanse nota Vision 2020 vind je op www.health.alberta.ca De PPP's van de meeste inleiders tijdens de studiereis -circa acht per dag- tref je binnenkort aan op www.integratedcare.eu
CDA EN PVDA PAK JE KANS ...
De Nederlandse en Zwitserse studiereizigers ontvingen de nota Vision 2020 -zie berichten hierboven- met groot enthousiasme. Een van de Zwitsers formuleerde het alsvolgt: Without vision of the government, no mission for care organisations and no passion for professionals. Een Nederlandse nota Vision 2020 van de regering zou tenminste vijf onderdelen moeten omvatten zo realiseerde ondergetekende zich tijdens een diner met Ray Sherman, politiek adviseur van de Albertaanse Minister voor Volksgezondheid. Deze vijf betreffen 1. de toekomst van Awbz, Wmo en de organisatie van de chronische zorg 2. de financiële en organisatorische positie van medisch specialisten in ziekenhuizen 3. de wenselijk economische groei van de zorgsector 4. een snellere verspreiding en invoering van zorginnovaties en IT en 5. het voorzien in voldoende arbeidsplaatsen voor de vraag naar zorg in 2020. Op mijn vraag waarom zo'n Vision 2020 wel kan in Alberta en niet in Nederland antwoordde Sherman: wij hebben al jaren een stabiele, conservatieve regering. Die durft over de termijn van de volgende verkiezingen, naar 2020, vooruit te zien. Verder staan bij ons volksgezondheidsdoelen en kostbeheersing centraal en niet per se de marktwerking. Ook is van belang inhoudelijke ontwikkelingen, herstructurering, bekostigingsmethoden en invoering van informatie technologie geïntegreerd aan te pakken en niet als losse projecten. Het zou de Nederlandse regering sieren ook een visie te ontwikkelen voor 2020 over onderwerpen zoals in onze nota 2020. Ray Sherman en ik hebben elkaar toegetast, dromend van een wereld vol visie, missie en passie voor het jaar 2020. Tot zover dit bericht. Op vrijdag 3 juli vindt een congres plaats over recente ontwikkelingen in de ketenzorg. Minister Klink en Kaiser Permanente topman Paul Wallace zijn plenaire inleiders. Ondergetekende houd een workshop over mijn eigen recente ervaringen in Canada en in Duitsland, waar ik volgende week een lezing geef. Wil je naar dit congres? Wil je in één dag alles weten over ketenzorg in Nederland en elders? Surf dan naar www.integratedcare.nl klik door op nascholing lees de brochure en meld je aan. Driehonderdvijftig onderzoekers, beleidsmakers, projectleiders en ervaren zorgverleners gingen je voor.
BLOEMKOLEN VOOR DAKLOZEN GROEIEN IN PLANTSOENEN VAN CALGARY
Bloemkolen en andere groenten groeien in plantsoenen van de stad Calgary. Navraag leerde dat vrijwilligers deze openbare volkstuinen onderhouden. Daklozen en mensen zonder inkomen mogen deze groenten meenemen als ze te oogsten zijn. Het systeem werkt goed. Het vormt een onderdeel van de community building waarin gemeente Calgary en particuliere organisaties samenwerken om iets te betekenen voor de laagste betaalden. Deze nadruk op het betrekken van de gemeenschap om specifieke achterstandsgroepen te helpen kwamen wij regelmatig tegen tijdens de studiereis van 31 Nederlandse en Zwitserse, ervaren professionals, zorgonderzoekers en zorgmanagers naar de Albertaanse miljoenen steden Calgary en Edmonton. Die reis vond plaats van 13 tot en met 20 juni en stond onder leiding van ondergetekende. De Albertaanse bloemkolen riepen aarzelingen op bij de studiereizigers. Moet armoede nou op die manier worden bestreden? Kan dat niet door betere sociale uitkeringen? Aan de andere kant zijn de bloemkolen ook wel weer sympathiek. Tenslotte heeft de staat geen monopolie op het tegengaan van wantoestanden. De PPP's van de meeste inleiders tijdens de studiereis -circa acht per dag- tref je binnenkort aan op www.integratedcare.eu
ETNISCHE MINDERHEDEN UITSTEKEND BEDIEND DOOR CANADESE ZORG
De Canadese regering gebruikt voor haar beleid om etnische minderheden te integreren de metafoor van het mozaïek. Iedere minderheid is een glinsterend steentje in een totaal kunstwerk. De metafoor is niet die van de smeltkroes, de melting pot, waarin alle USA-minderheden in één generatie worden samengesmolten tot Amerikanen. Canada is evenmin het land waarin minderheden worden ingeburgerd tot blonde, kaas etende standaardburgers. Een voorbeeld van het Canadese mozaïek vormt de multiculturele patiëntenzorg. Patiënten die de weg in de Canadese zorg niet kennen of artsen niet verstaan, krijgen steun vanuit hun eigen minderheidsgroep. De gezamenlijke minderheidsgroepen in de Canadese stad Edmonton bijvoorbeeld hebben daartoe uit eigen kring multiculturele gezondheidsmakelaars aangesteld waar iedereen die vastloopt in de zorg of sociale zekerheid terecht kan. De makelaars werken voor het Multicultural Health Brokers Cooperative (MHBC). Ze staan in Edmonton onder leiding van de Chinese charismatische Yvonne Chiu. Zij hield een voordracht tijdens de studiereis van 31 Nederlandse en Zwitserse, ervaren professionals, zorgonderzoekers en zorgmanagers naar de Albertaanse miljoenen steden Calgary en Edmonton. Die reis vond plaats van 13 tot en met 20 juni en stond onder leiding van ondergetekende. Ook Nederlandse zorginstellingen kennen hun allochtone consulenten en tolken. De kracht van de MHBC is dat ze niet alleen vertalen, niet alleen voor de zorg werken en hun basis hebben binnen de etnische minderheidsgroepen. De PPP's van Yvonne Chiu tref je binnenkort aan op website www.integratedcare.eu .
CANADESE SPOEDZORG HANTEERT PIEK PROTOCOLLEN
De Canadese Spoedeisende Hulpafdelingen werken niet goed. Nederland kan daarvan niet veel leren. Ten eerste zijn de SEH's aldaar overvol. Dat komt omdat de acute zorg door huisartsen onvoldoende functioneert. Men kent in Canada nauwelijks huisartsenposten. Na kantoortijd moet men maar naar de SEH. Ten tweede vindt binnen de ziekenhuizen vaak dubbelwerk plaats. Ik kreeg het voorbeeld voorgeschoteld van een patiënt met een blindedarm ontsteking. Eerst stelt de SEH-arts de diagnose en besluit tot opname. Een chirurg doet zijn werk overnieuw. Intussen wacht de patiënt gemiddeld 4,5 uur op de SEH op die chirurg na diagnosestelling door de SEH-arts. Om deze wantoestanden tegen te gaan heeft de regering van Alberta twee maatregelen bepleit, zo betoogde dr. Grant Innes, hoogleraar spoedeisende geneeskunde te Calgary tijdens een college op 15 juni. Hij hield zijn voordracht tijdens een studiereis van 31 Nederlandse en Zwitserse, ervaren professionals, zorgonderzoekers en zorgmanagers naar de Albertaanse miljoenen steden Calgary en Edmonton. Die reis vond plaats van 13 tot en met 20 juni en stond onder leiding van ondergetekende Grant Innes deed twee beleidssuggesties die ook voor Nederland interessant zijn. Ten eerste pleitte hij voor piek protocollen, waarbij SEH's van ziekenhuizen samenwerken en bij topdrukte patiënten naar elkaar doorverwijzen. Dat kan gebeuren ondersteund door IT die burgers online informeren over de wachttijden per SEH. Ten tweede pleitte Innes ervoor dat professionele organisaties van bijvoorbeeld huisartsen, psychiater en verloskundigen hun verantwoordelijkheid nemen en zelf hun eigen spoedzorg organiseren. De PPP's van tref je binnenkort aan op website www.integratedcare.eu Tot zover dit bericht. Op vrijdag 18 september vindt het negende nationale congres over recente ontwikkelingen in de spoedzorg plaats op de Universiteit Utrecht. Aan de orde komen onder meer bovenstaande suggesties van Grant Innes en de stroomlijning van de zorgverlening binnen het ziekenhuis wanneer eenmaal op de SEH de diagnose is gesteld en besloten is tot opname. Wil je naar dit congres met 20 (!!) verschillende workshops en vooraanstaande plenaire inleiders uit binnen- en buitenland? Wil je in één dag alles weten over spoedzorg in Nederland en elders? Surf dan naar www.integratedcare.nl, klik door op nascholing, lees de brochure en meld je aan. Tal van onderzoekers, beleidsmakers, projectleiders en ervaren zorgverleners gingen je voor.
E-HEALTH KRIJGT GROTE NADRUK IN CANADA
Canada is een dunbevolkt land met grote afstanden voor patiënten en hun artsen. In de winter is het er erg koud en zijn de wegen moeilijk begaanbaar voor ambulances. Om die reden tracht dit land met behulp van zorg-op-afstand ofwel e-health het reizen van patiënt en arts ten behoeve van diagnostiek en behandeling terug te dringen. Ieder voorziening in een ruraal gebied beschikt daartoe over een kamer voor videoconferenties en interactieve televisie uitzendingen via het internet. Die is bijvoorbeeld beschikbaar voor CVA zorg op afstand in het Telestroke center in het Foot Hill Medical Centre te Calgary. Neurologen aldaar overleggen via een videoconfentie met huisartsen honderden kilometers verderop over het al dan niet inzetten van trombolyse. Dat gebeurt op basis van vooraf toegezonden CT-scans en röntgenfoto's. Een ander prachtig voorbeeld is het centrum voor tele-psychiatrie in Ponoka, een gehucht op 150 kilometer afstand van Calgary en Edmonton. Daar vinden intake gesprekken en vervolgconsulten plaats via screen-to-screen contacten tussen psychiaters en patiënten. Geluid en beeld lopen er nog niet helemaal synchroon, maar dat went wel. Tenslotte meld ik de uitstekende, gratis telefonische hulpverlening die Health Link aan de bevolking van Alberta aanbiedt. Deze overheidsorganisatie is dag en nacht beschikbaar, geeft informatie en doet zo nodig triage voor ambulancezorg, huisartsenzorg en SEH's. Op website www.intergatedcare.eu staan binnenkort de PPP's over deze e-health projecten. Tot zover dit bericht. Op vrijdag 18 september vindt het negende nationale congres over recente ontwikkelingen in de spoedzorg plaats op de Univesiteit Utrecht. Aan de orde komen onder meer bovenstaande toepasingen van e-health die meestal spoedeisende hulpvragen betreffen. Wil je naar dit congres met 20 (!!) verschillende workshops en vooraanstaande plenaire inleiders uit binnen- en buitenland? Wil je in één dag alles weten over spoedzorg in Nederland en elders? Surf dan naar www.integratedcare.nl, klik door op nascholing, lees de brochure en meld je aan. Tal van onderzoekers, beleidsmakers, projectleiders en ervaren zorgverleners gingen je voor.
GROTE CULTUURVERSCHILLEN BINNEN SPOEDPOSTEN (AFLEVERING 4)
Een spoedpost (zie voor een definitie nieuwsbrief nr 349) heeft grote voordelen voor patiënten (zie hiervoor PH.Nieuwsbrief 350)en minder economische voordelen (zie PH.Nieuwsbrief nr 351). De cultuurverschillen tussen huisartsenposten en SEH's zijn groot. Als zij samen gaan moeten die wel overbrugd worden. Ik noem enkele verschillen. Ten eerste werken huisartsen meestal een slag in de rondte om de wachtkamer van de HAP leeg te houden. Zij ervaren een hoge subjectieve werkdruk bij een volle wachtkamer. Op de SEH zijn wachttijden voor patiënten veel meer geaccepteerd. Zij wachten soms uren op de uitvoering van een diagnostische procedure zoals het maken van een röntgenfoto of een scan. Een tweede verschil betreft het wel of niet afhouden van het zorggebruik. Wie zich meldt bij een SEH, krijgt altijd een arts te zien. Een Huisartsenpost is terughoudender. De triagisten stelen nadrukkelijk de vraag of de hulpvraag uitstelbaar is tot de volgende dag als de gewone huisarts weer beschikbaar is. Het derde cultuurverschil betreft de medische benadering. Zwart-wit gesteld geldt bij de huisartsenpost: iemand is gezond tenzij er klachten zijn. Bij een SEH geldt: iemand is gezond als bij aanvullend onderzoek niets te vinden is. Ten vierde zijn er cultuurverschillen in uiterlijke symbolen. Ook weer zwartwit gesteld: op de SEH lopen alle professionals haastig in witte jassen, flikkeren PC's en staan overal apparaten. Op de huisartsenpost heerst ogenschijnlijk de rust. Triagisten luisteren geconcentreerd en vragen de telefonische hulpvraag uit. Huisartsen blijven in hun spreekkamer, komen er niet uit, drinken aldaar hun koffie en gebruiken hun lunch. Hoe die verschillen zijn te overbruggen komt aan de orde in de volgende aflevering 5. Graag ontvang ik reacties van lezers met andere cultuurverschillen binnen het nieuwe fenomeen van spoedposten. Deze serie mini colleges op afstand via het internet gaat vooraf aan het negende nationale congres, zeg maar jaarbeurs, over recente ontwikkelingen in de ambulancezorg, huisartsenposten en SEH's op vrijdag 18 september. Plenaire inleiders uit binnen- en buitenland en twintig (!!) workshops gaan in op alle aspecten van spoedzorg. Wil jij naar dit congres? Wil je in één dag op de hoogte raken van alle recente ontwikkelingen in beleid, veld en onderzoek binnen en buiten je eigen directe beroepsgroep en voorziening? Surf dan naar www.integratedcare.nl klik door op nascholing lees de uitgebreide brochure en meld je aan.