Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek
Computer herkent archeologisch materiaal en vervalsingen Van Gogh
16 juni 2009
Een gezicht herkennen doen mensen met het grootste gemak, zelfs onder
heel verschillende omstandigheden. Voor een computer is dit juist
bijzonder lastig. Laurens van der Maaten ontwikkelde een nieuwe
analysetechniek waarmee de computer beter kan interpreteren wat er op
foto's en afbeeldingen, maar ook in data, te zien is. Hij promoveert
hierop op 23 juni aan het Tilburg centre for Creative Computing (TiCC)
van de Universiteit van Tilburg.
De proof of the pudding van zijn techniek voor automatische
beeldanalyse vormt een systeem voor de automatische analyse en
herkenning van archeologisch materiaal, zoals aardewerk, Romeinse
munten en middeleeuws glas. Ook slaagde Van der Maaten erin om
automatisch vervalsingen en schilderijen van tijdgenoten te
onderscheiden van schilderijen van Van Gogh.
Twee belangrijke problemen overwonnen
Een van de uitdagingen voor de promovendus was het grote aantal
pixels, en daarmee de hoge dimensionaliteit van
beeldruimte-representaties. Een andere grote uitdaging ligt in de
variaties van het beeld die ontstaan door wisselende belichting,
rotaties of schaalverandering van het object. Van der Maaten wist deze
problemen grotendeels te overwinnen door nieuwe technieken te testen
in visualisatie-experimenten, deze technieken vervolgens verder uit te
breiden en - in verschillende varianten - opnieuw te testen.
Techniek voor beeld en andere data
De techniek werd ontwikkeld voor automatische beeldanalyse in de
cultureel-erfgoedsector. Zo kunnen historische munten,
(archeologische) zaden of Van Gogh-schilderijen er automatisch mee
worden geanalyseerd. Maar toepassing van Van der Maatens onderzoek is
ook mogelijk op niet-visuele verzamelingen van hoog-dimensionale
gegevens, bijvoorbeeld de datasets van het Centraal Bureau voor de
Statistiek of de historische radiotoespraken van Koningin Wilhelmina
in WOII.
Samenwerking wetenschap en cultureel erfgoed
Van der Maaten voerde zijn onderzoek uit binnen het CATCH-project RICH
(Reading Images in the Cultural Heritage), dat zich richt op
automatische beeldherkenning van archeologische objecten. Het project
is een samenwerking tussen de universiteit en de Rijksdienst voor
Cultureel Erfgoed. Binnen het NWO-programma CATCH lopen nog 13 andere
projecten waarin informatica-onderzoekers samenwerken met een
cultureel erfgoed-instelling aan een specifiek vraagstuk.
Het onderzoek in het RICH-project leidde ook tot een geavanceerde
opstelling voor de digitalisatie van vuursteen en een applicatie die
het doorzoeken van archeologische rapporten vergemakkelijkt.
..............................
Meer informatie:
* Laurens van der Maaten
* t.: 06 15 40 94 97, lvdmaaten@gmail.com
* promotie: 23 juni 2009, 14.15 uur, Universiteit van Tilburg
* promotores: prof. dr. E.O. Postma, prof. dr. H.J. van den Herik,
copromotor: dr. A.G. Lange
laatst gewijzigd op 16 juni 2009