TNS NIPO

TNS NIPO-RTL publicaties

23 juni 2009

PVV grootste in peiling
En hier moeten de andere partijen volgens de kiezers aan werken

Bij de Europese verkiezingen op 4 juni boekte de PVV een daverende verkiezingszege. Met zeventien procent van de stemmen (omgerekend naar Tweede Kamerzetels: 25) moest ze alleen het CDA nog voor zich dulden. Deze trend tekende zich al geruime tijd in de nationale peiling af. Op 2 juni scoorde de PVV 26 zetels, tegenover 28 voor het CDA. Op 22 juni is de situatie omgekeerd: de PVV wordt met 28 zetels de grootste, gevolgd door het CDA (26). Dit bleek maandag uit onderzoek van TNS NIPO, in opdracht van RTL Nieuws.

In vergelijking met begin juni zien we dat ook de PvdA - dé grote verliezer op 4 juni - inlevert (van 27 naar 24). De VVD, opgelucht na de `acceptabele' uitslag op 4 juni en het wegebben van de commotie omtrent de uitspraken van Mark Rutte aangaande de vrijheid van meningsuiting, wint vier zetels (van 15 naar 19). D66 verliest twee zetels (van 18 naar 16), de SP één (van 16 naar 15), net als de ChristenUnie (van 6 naar 5). De Partij voor de Dieren zou op drie zetels uitkomen, Trots op Nederland op twee.

CDA en PvdA moeten - linksom of rechtsom - duidelijker worden Om de benauwde electorale situatie van de traditionele grote middenpartijen (CDA, PvdA, VVD) in kaart te brengen, hebben we mensen die een van deze partijen na 22 november 2006 de rug hebben toegekeerd de volgende vraag voorgelegd: `Wat zou de partij kunnen doen om uw gunst terug te winnen?'

CDA
Voor het CDA gaat het nog een hele kluif worden om mensen opnieuw voor zich te winnen. Uitspraken die vaak terugkeren zijn: `Dat is onmogelijk' en `Ik zou het niet weten'. Uit de opmerkingen van teleurgestelde kiezers blijkt hoezeer de partij onder druk staat van enerzijds de zuiver christelijke achterban, anderzijds de sociaal georiënteerde christen-democraten, maar - in meerderheid - de `law and order' CDA'ers. Deze kiezers lopen in groten getale over naar de PVV. De VVD wordt als een vluchtheuvel gezien door de kiezers die het CDA teveel als een middenpartij vinden opereren, maar de PVV een brug te ver vinden.

Enerzijds stellen weglopende CDA-kiezers dat de partij Wilders moet aanpakken, anderzijds dat `Wilders het tenminste recht voor zijn raap zegt'. Over één ding lijken ze het eens te zijn: de partij moet duidelijker zijn, kleur bekennen. In het geval van kiezers die naar de VVD overlopen: rechtser worden zonder `de PVV achterna te lopen'.

PvdA
De problemen voor de PvdA zijn niet minder groot. Deze partij zit in een zelfde soort spagaat als het CDA: ze moet `niet draaien, maar meer standvastig zijn'. Maar dat kan niet zonder kleur te bekennen, want enerzijds verliest de partij aan D66 (en in mindere mate aan GroenLinks), en anderzijds aan de PVV (en in mindere mate aan de SP).

VVD
De commotie rondom de uitspraken van Rutte lijkt enigszins te zijn geluwd, maar dat betekent niet dat geen enkele VVD-kiezer uit 2006 de partij daar niet meer op afrekent. Hoewel de uittocht van VVD-stemmers momenteel minder massaal is dan de uittocht van bijvoorbeeld CDA- en PvdA-stemmers, wordt ook deze partij aan twee kanten bedreigd. De VVD verliest vooral aan de PVV en aan D66. Eerstgenoemde groep wil vooral dat de VVD `duidelijker en standvastiger' wordt, eigen identiteit toont, hardere oppositie voert en `meer opkomt voor de Nederlanders, in plaats van alles aanpassen aan de buitenlanders'. Mensen die overlopen naar D66 zouden graag willen dat de VVD een heldere toekomstvisie presenteert, met één mond praat, niet zo modder gooit naar andere partijen, voor zichzelf opkomt en dat Rutte opstapt.

Niet-stemmers en CDA-stemmers hofleverancier PVV Kijken we naar de politieke herkomst van de mensen die aangeven dat ze nu op de PVV zouden stemmen als er vandaag verkiezingen zouden zijn, dan heeft slechts 24,5 procent ook op 22 november 2006 PVV gestemd. De PVV weet opvallend veel niet-stemmers te mobiliseren (17,9% van de PVV-achterban zou uit niet-stemmers bestaan). Niet de VVD, maar het CDA (14,9%) eindigt op de tweede plaats, gevolgd door de SP (11.7 %), de VVD (11,2%) en de PvdA (9,8%).

C6955 F1 | TNS NIPObase CAWI | Het veldwerk heeft plaatsgevonden van 18 tot en met 21 juni 2009. Hierbij zijn 984 personen van 18 jaar en ouder, behorend tot het Leven-in-Nederland-forum, ondervraagd. Er is herwogen op geslacht, leeftijd, opleiding, gezinsgrootte, regio, werkzaamheid en politiek stemgedrag (TK 2006)

Bij publicatie of verspreiding de bron TNS NIPO/RTL Nieuws vermelden. Voor eventuele vragen kunt u contact opnemen met Tim de Beer (tel: 020 522 53 99).