4. Omgaan met seksualiteit
Omgaan met seksualiteit
Toespraak, 24 juni 2009
Een grote groep jongeren weet te weinig van seksualiteit. Ze denken
bijvoorbeeld dat meisjes onvruchtbaar worden door het gebruik van de
pil. Goede seksuele voorlichting is daarom van groot belang.
PretermRutgers in Den Haag gaat daarvoor naar scholen en Parkpop.
Staatssecretaris Bussemaker opende op 24 juni 2009 het nieuwe pand van
de kliniek en sprak onderstaande toespraak uit.
Dames en heren,
Gefeliciteerd met dit nieuwe pand. Een statig gebouw in een statige
buurt. Dat maakt zichtbaar dat seksualiteit en abortus in alle
openheid en professionaliteit plaatsvinden. Dat verdient uw werk ook!
Het werk van PretermRutgers valt in twee delen uiteen. Abortus en
eerstelijns seksualiteitshulpverlening. Beide zijn niet los te
koppelen van elkaar. Voorlichting en seksualiteitshulpeverlening zijn
van groot belang om het aantal abortussen in Nederland zo laag
mogelijk te houden. Daarin slagen we heel goed: Nederland kent
internationaal gezien een van de laagste abortuscijfers. En dat niet
alleen, doordat de abortushulpverlening in Nederland op zo'n hoog
niveau staat, leidt het zelden tot complicaties. Dat komt natuurlijk
op de eerste plaats doordat de artsen en verpleegkundigen hun werk
uitstekend en deskundig doen. Een andere reden is dat abortus in zeer
goed uitgeruste behandelklinieken plaatsvindt, zoals deze. Waar
gewerkt wordt volgens de nieuwste medische inzichten met alle aandacht
voor goede hulpverlening en adequate zorg. Het zijn haast kleine
ziekenhuisjes.
Ik noemde al de tweede belangrijke taak van PretermRutgers:
aanvullende eerstelijns seksualiteitshulpverlening. Ook wel
Sense-spreekuren genoemd. Elk jaar worden ongeveer 200.000 jongeren
voor het eerst seksueel actief. Zij moeten leren eigen wensen en
grenzen op het gebied van seksualiteit aan te geven, respect voor
anderen kunnen opbrengen, leren dat seks heel fijn kan zijn maar dat
je ook moet weten welke mogelijke risico's aan seks zitten. Met andere
woorden: ze moeten leren over belangrijke zaken als autonomie van het
individu, weerbaarheid, respect.
U ondersteunt de jongeren die dat nodig hebben met de Sense
spreekuren. Jongeren kunnen hier gratis en anoniem terecht. Ook in de
rest van het land heb ik zulke zogenoemde Sense-spreekuren mogelijk
gemaakt. Deze spreekuren lijken in opzet enigszins op de vroegere
Rutgershuizen, u hebt er daarom misschien ook bewust voor gekozen deze
naam te behouden. Nou zijn spreekuren heel belangrijk, maar hoe zorg
je er voor dat jongeren er gebruik van maken? Ze hebben vaak een
duwtje in de rug nodig. U geeft dat duwtje door naar buiten te gaan,
de jongeren op te zoeken. U geeft informatie op scholen en bent
aanwezig op plaatsen waar veel jongeren komen, zoals Parkpop. Als
jongeren dan met vragen of verzoeken om advies komen, stuurt u ze door
naar de spreekuren. Ik vind dat een prima initiatief.
Investeren in kennis over seksualiteit is geen overbodige luxe, zo
blijkt uit onderzoek. Er zijn jongeren met een groot gebrek aan
feitelijke seksuele kennis. Zo weet één op de drie jongeren niet dat
je ook zwanger kunt raken zónder dat de jongen klaarkomt. Een even
grote groep denkt dat je een soa kunt voorkomen door jezelf goed te
wassen. De helft (!) van de jongens denkt dat een meisje onvruchtbaar
kan worden van de pil. Natuurlijk ligt de verantwoordelijkheid om
voorlichting te geven op de eerste plaats bij de ouders. In veel
gezinnen gebeurt dit gelukkig ook.
Maar helaas wordt niet in alle gezinnen openlijk gesproken over
seksualiteit. Bijvoorbeeld aan bepaalde allochtone gezinnen waarin
spreken over seksualiteit taboe is. Kinderen moeten dan hun informatie
elders halen. Bijvoorbeeld op school. Maar niet alle scholen zorgen
voor adequate seksuele voorlichting en vorming. Sommigen doen er veel
aan, anderen veel minder, of ze behandelen alleen de technische en
niet de relationele aspecten.
Ik ondersteun ouders en scholen in het geven van voorlichting en heb
daarom onder meer lespakketten laten ontwikkelen voor docenten. Zoals
het succesvolle VMBO-lespakket Lang leve de liefde, gericht op thema's
als weerbaarheid, communicatie en het ontwikkelen van persoonlijke
normen. En zoals u wellicht weet heb ik een betrouwbare website voor
jongeren laten ontwikkelen - www.sense.info. En wordt iemand, ondanks
alle goede voorlichting door u en anderen toch zwanger, dan is er
betrouwbare abortushulpverlening. Om deze hulp op het huidige hoge
niveau te houden en verder te professionaliseren, heb ik geld
beschikbaar gesteld voor verdere scholing van artsen en
verpleegkundigen. Bovendien ontwikkelen we een nieuwe richtlijn
waaraan goede abortushulpverlening moet voldoen.
Dames en heren, voorlichting geven en de kennis over seksualiteit
vergroten vind ik erg belangrijk. Maar ook jongeren weerbaar maken
vind ik een belangrijke taak voor u en uw collega instellingen. Maar
liefst 18% van alle meisjes zegt ervaring te hebben gehad met seksuele
dwang. Ook 4% van de jongens heeft deze ervaring. Soa-preventie is een
ander belangrijk element van mijn beleid. Het aantal
chlamydia-infecties onder jongeren neemt bijvoorbeeld nog steeds toe.
Nu lijkt het net of er alleen problemen zijn met seksualiteit. Ik wil
benadrukken dat dat niet zo is. En u bent het ongetwijfeld met mij
eens. Met het grootste deel van de Nederlandse jongeren gaat het goed
op het gebied van seksuele gezondheid. Maar voor dat deel met wie het
niet goed gaat, is onze inzet zo belangrijk. Ook uw inzet, met
PretermRutgers.
Ik sluit af. En dat doe ik door nogmaals te benadrukken dat ik het
werk dat u doet erg belangrijk vind. Dat geldt voor de abortusartsen
en -verpleegkundigen en dat geldt voor de mensen die zich bezighouden
met de aanvullende seksualiteitshulpverlening. Gezamenlijk draagt u er
aan bij dat mensen in Nederland goed kunnen omgaan met seksualiteit en
dat er, indien nodig, zeer professionele hulpverlening voor handen is.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport