1 1
> Retouradres: Postbus 20901, 2500 EX Den Haag
De voorzitter van de Tweede Kamer Plesmanweg 1-6
der Staten-Generaal 2594 JG Den Haag
Binnenhof 4 Postbus 20901
2500 EX Den Haag
2513 AA DEN HAAG T 070 351 61 71
F 070 351 78 95
Contactpersoon
---
T -
Ons kenmerk
VENW?DGMO/2009-6249
Uw kenmerk
Datum 30 juni 2009 2009Z12514/2009/D32694
Onderwerp Beantwoording vragen inzake budgettaire aspecten HSL-Zuid Bijlage(n)
---
Geachte voorzitter,
Hiermee beantwoord ik de vragen die uw vaste commissie van Verkeer en
Waterstaat op 26 juni 2009 heeft gesteld over de budgettaire aspecten van de
HSL-Zuid.
1. Kunt u de Kamer in een meerjarig overzicht dat de hele concessieperiode
beslaat, laten zien wat de oorspronkelijke ontvangstenraming was en welke
bedragen precies in de eerste jaren zijn afgeboekt, respectievelijk aan het
einde van de concessieperiode zijn bijgeboekt uit hoofde van het MoU?
1. Hiervoor verwijs ik u naar de tabel in bijlage 1.
2. ls in de 1e suppletoire begroting de ontvangstenraming structureel met
224 mln. verlaagd, zoals gemeld in de brief van 30 januari 2009, of met een
ander bedrag?
2. Het definitieve bedrag is 226 mln. geworden en is als volgt opgebouwd:
· 14 mln per jaar, looptijd 15 jaar: 210 mln
· Effect ingroeiregeling eerste 4 jaren: 21 mln -/-
· Indexering t/m 2008: 37 mln
3. Wat is de verklaring voor het feit dat in de 1e suppletoire wordt voorgesteld
de ontvangsten HSA in de periode 2009-2013 met in totaal 420 mln. te
verlagen, terwijl in de brief aan de Kamer van 30 januari 2009 (22 026,
nr.288) gemeld werd dat het om 265 mln. (MoU) en 82,5 mln.
(structurele verlaging), dus in totaal 306,5 mln. zou gaan? Wat verklaart
het verschil van 113 mln.?
3. Het verschil betreft het effect van het uitstel van de aanvangsdatum van 1
oktober 2008 naar 1 juli 2009. Dit leidt in 2008/2009 tot minder
ontvangsten en in 2023/2024 tot meer ontvangsten, per saldo nihil.
4. Waarom worden er in de 1e suppletoire wet 2009 in de jaren 2009, 2010 en
2011 meer ontvangsten afgeboekt dan er in de begroting waren geraamd?
Wat is de betekenis van een negatief ontvangstenbedrag in die jaren? Is dat
een schuld van de Staat aan HSA?
a
Pagina 1 van 6
4.
In de begrotingsreeks was reeds rekening gehouden met het feit dat een Datum
klein deel van de gebruiksvergoeding van HSA achterblijft bij ProRail, als 30 juni 2009
zijnde de `reguliere' gebruiksvergoeding op basis van de
Ons kenmerk
toegangsovereenkomst. In de afgeboekte bedragen is daar nog geen VENW?DGMO/2009-6249
rekening mee gehouden. In feite betreffen de negatieve ontvangsten de
gelden die VenW richting ProRail zal voorfinancieren als gevolg van de
uitstelregeling HSA. In de ontwerpbegroting 2010 zullen deze negatieve
ontvangsten worden overgeboekt naar artikel 13.02, zodat deze dan als
uitgaven worden gepresenteerd.
5. Kan worden gesteld dat de verlaging van de gebruiksvergoeding HSA (door
uitstel van betaling en structurele verlaging) in feite ten koste gaat van het
reguliere onderhoud van het spoor in de periode 2010-2013? En geldt dit
ook voor 2009?
5. De structurele verlaging van de ontvangsten HSA, het effect van de
uitstelregeling HSA en het uitstel van de aanvangdatum worden vooralsnog
uit pragmatische overwegingen opgevangen op artikel 13.02, regulier
onderhoud spoor. Overigens zal ik bij de eerstvolgende begroting wederom
bezien of opvang binnen het onderhoudsartikel of aanlegartikel het meest
geschikt is.
Over de gehele 15-jarige looptijd van de concessie bezien is het effect van
de verlaging ca. 73 mln., rekening houdend met de te ontvangen rente
van HSA als vergoeding voor de uitstelregeling (zie ook het antwoord op
vraag 1). Daarnaast bedraagt de nog in te boeken indexering van de
ontvangsten naar prijspeil 2009 ca. 54 mln., waardoor de totale verlaging
van de ontvangsten van HSA ca. 19 mln. is, dit op een totaal van 2,3
mlrd. aan ontvangsten.
Daarnaast moet er in de periode 2009-2013 ca. 420 mln. tijdelijk worden
opgevangen, omdat deze gelden pas in de periode 2020-2024 weer
terugkomen.
Als gevolg van de onderbesteding bij ProRail in de afgelopen jaren (zie mijn
brief aan uw Tweede Kamer als reactie op de door de heer Cramer
ingediende motie) en daarmee het doorschuiven van middelen bij ProRail,
verwacht ik niet dat dit de facto ook ten koste gaat van het onderhoud aan
en de prestaties van het spoor. Mocht dit wel aan het onderhoud dreigen te
gaan raken dan kan er, zoals gezegd, voor de volgende jaren een
heroverweging qua herkomst van de middelen tussen onderhoud en aanleg
plaatsvinden.
6. Waarom worden in de antwoorden op de wagen over de 24e
Voortgangsrapportage HSL-Zuid ontvangstenramingen soms in prijspeil
2000 weergegeven (vraag 8) en soms in prijspeil 2009 (vraag 24)?
6. Het antwoord op vraag 8 bij de vragen over de voortgangsrapportage is
gegeven in prijspeil 2000 vanwege de aansluiting bij de met HSA gesloten
concessieovereenkomst en de uitkomsten van het onderhandelingstraject
inzake deze claim. Omwille van de herkenbaarheid van het bedrag heb ik
destijds afgezien van de effecten van indexeringen en de effecten van de
ingroeiregeling op dit bedrag. Zie verder ook vraag 1.
7. Zijn de ontvangsten in de begroting nu inmiddels allemaal in hetzelfde
prijspeil 2009 geraamd?
Pagina 2 van 6
7.
In ontwerpbegroting 2010 zullen de ontvangsten op prijspeil 2009 zijn Datum
gepresenteerd. De definitieve index is in april 2009 gepubliceerd door het 30 juni 2009
CBS.
Ons kenmerk
VENW?DGMO/2009-6249
8. Kunt u de Kamer voortaan waar het gaat om de ontvangsten consequent in
het actuele prijspeilniveau informeren?
8. Ja, dat kan. Met dien verstande dat indexering naar het prijspeil jaar n pas
in april/mei van jaar n bekend wordt.
9. Waarom weigerde België mee te werken aan de bediening van Den Haag en
Breda en welke afspraken zijn daar ooit aanvankelijk over gemaakt?
9. In de oorspronkelijke afspraken met België was uitsluitend de bediening
Amsterdam Brussel Zuid opgenomen. Dit is ook wat is vastgelegd in het
"conceptcontract"dat in december 2001 door HSA en de NMBS is
ondertekend. Nadat de NMBS begin 2004 meldde dat de reistijd in België
langer is dan oorspronkelijk gemeld, is in de onderhandelingen tussen
Nederland en België een aantal zaken bij elkaar gevoegd. Dit is enerzijds de
langere reistijd in België en anderzijds de bediening van Den Haag Breda
Brussel. België voelde daar niets voor, omdat volgens de NMBS deze lijn
niet rendabel zal zijn. In het ministerieel akkoord gesloten tussen de
ministers Peijs en Vande Lanotte zijn afspraken gemaakt over beide zaken.
10. Kan gesteld worden dat deze medewerking de facto tenminste 170 mln.
kost, bestaande uit de korting die aan HSA wordt gegeven en die niet
verhaald wordt op België?
10. Ten tijde van de onderhandelingen over het ministerieel akkoord wezen de
berekeningen van HSA en NMBS uit dat de kosten voor de bediening van
Den Haag Breda Brussel dezelfde orde grootte hebben als de
compensatie die de Staat nu aan HSA betaalt. Afgelopen zomer hebben
beide vervoerders de berekeningen nog eens opgesteld, die laten nog
steeds hetzelfde beeld zien.
11. Welke resultaten zijn tot nu toe bereikt in de onderhandelingen met België
over de bediening van Den Haag en Breda? Is de toegezegde medewerking
juridisch geborgd?
11. De gesprekken met mijn Belgische collega lopen nog. Door de verkiezingen
in de Belgische gewesten is het mij nog niet gelukt een afspraak met mijn
Belgische collega te maken. Ik heb hem nog eens per brief gemaand met
een snelle reactie te komen.
De medewerking door de NMBS aan de bediening van Den Haag Breda
Brussel ligt vast in het ministerieel akkoord dat op 6 maart 2005 met
betrokkenheid van beide vervoerders door de ministers Peijs en Vande
Lanotte is ondertekend.
12. Is de exacte hoogte van de schadevergoeding al bekend die de Staat aan
HSA zal betalen voor uitstel van de Aanvangsdatum Vervoer?
12. Nee, de exacte omvang is nog niet bekend. Er is sprake van twee
verschuivingen van de Aanvangsdatum. Voor de eerste verschuiving, van 1
april 2007 naar 1 oktober 2008, is met HSA een schadevergoeding van
maximaal 37,5 miljoen overeengekomen. Dit bedrag is in 2008 en 2009
betaald.
HSA dient op korte termijn een nacalculatie aan te leveren op basis van de
werkelijke geleden schade. Het eventueel teveel betaalde bedrag aan
Pagina 3 van 6
schadevergoeding zal vervolgens worden verrekend met de Datum
schadevergoeding voor de tweede verschuiving van de Aanvangsdatum. 30 juni 2009
Voor deze tweede verschuiving, van 1 oktober 2008 naar 1 juli 2009, moet
Ons kenmerk
HSA nog een onderbouwde claim indienen welke vervolgens door de Staat VENW?DGMO/2009-6249
zal worden beoordeeld.
13. Hoeveel schadevergoeding is er tot op heden in totaal betaald aan HSA voor
het inmiddels tweemaal verschuiven van de Aanvangsdatum?
13. Voor de eerste verschuiving van de Aanvangsdatum van 1 april 2007 naar 1
oktober 2008 is in 2008 en 2009 in totaal 33 miljoen aan
schadevergoeding aan HSA betaald. Maximaal kon aan HSA 37,5 miljoen
worden betaald. Zodra HSA de nacalculatie over deze periode heeft
aangeleverd en de Staat deze heeft laten toetsen zal de werkelijk te
compenseren schade bekend zijn. Voor de tweede verschuiving van de
Aanvangsdatum van 1 oktober 2008 naar 1 juli 2009 is nog geen claim van
HSA ingediend. Vooruitlopend op deze claim is aan HSA op grond van het
op 18 december 2008 ondertekende memorandum van overeenstemming
reeds een voorschot van 6,5 miljoen betaald.
14. Waarop is het bedrag van 23 mln. gebaseerd dat in 2008 betaald is als
schadevergoeding aan HSA? Waarom is dat van het aanlegbudget spoor
betaald?
14. De aan HSA betaalde schadevergoeding heeft betrekking op het
compenseren van de schade die HSA loopt door het verschuiven van de
Aanvangsdatum. Het bedrag is gebaseerd op een onderbouwde claim van
HSA welke door een externe accountant in opdracht van de Staat is
getoetst. Het uiteindelijke bedrag van maximaal 37,5 miljoen op basis van
nacalculatie is vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst. De
verschuiving van de Aanvangsdatum is het gevolg van de vertraagde
oplevering van de infrastructuur van de HSL-Zuid. De schadevergoeding is
een rechtsreeks gevolg van vertraging bij de oplevering van de HSL
infrastructuur, vandaar dat de kosten ervan ten laste zijn gebracht van het
budget aanleg spoor.
15. Wordt in 2009 ook schadevergoeding betaald? En zo ja, hoeveel? Gaat dat
opnieuw ten koste van het aanlegbudget spoor? Waar is dat voor de Kamer
terug te vinden in de 1e suppletoire wet?
15. In 2009 wordt de schadevergoeding voor de tweede verschuiving van 1
oktober 2008 tot 1 juli 2009 aan HSA betaald. Er is reeds een voorschot van
6,5 miljoen verstrekt. Het restant wordt, met verrekening van de
nacalculatie van de eerste schadevergoeding, in 2009 betaald op basis van
een onderbouwde claim van HSA en een toetsing daarvan door een externe
accountant. Deze schadevergoeding zal, aangezien de verschuiving een
gevolg is van de vertraagde oplevering van de infrastructuur, wederom ten
laste van het aanlegbudget spoor worden gebracht.
16. Kunt u alsnog een onderbouwing en uitsplitsing geven van de
budgetophoging met 106,5 mln. van het projectbudget HSL-Zuid?
16. In 2007 is het budget verhoogd van 7076 mln. naar 7154 mln. door
toevoegen teruggave btw, ontvangsten, bijdrage anti-vandalisme schermen
en onttrekking uit de risico reservering ten behoeve van ERTMS kosten
(VGR 22). Van het budget van 7154 mln. werd verwacht dat 2010 mln.
in 2008 zou worden uitgegeven.
Pagina 4 van 6
In 2008 is het budget verhoogd van 7154 mln. naar 7195 mln. door het Datum
toevoegen van teruggave btw en ontvangsten (VGR 24). Van het 30 juni 2009
projectbudget van 7195 mln. werd verwacht dat 106 mln. in 2009 zou
Ons kenmerk
worden uitgegeven. VENW?DGMO/2009-6249
Per saldo is er dus sprake van vertragingen van betalingen als gevolg van
het uitlopen van het project van 65 mln.
17. Hoe kan het dat in antwoord op vraag 14 over de 1e suppletoire wet gesteld
wordt dat dit te maken heeft met het overlopen van activiteiten uit 2008,
terwijl in 2008 het HSl-budget per saldo fors is opgehoogd (van 5,8 mln.
naar 129,8 mln.) en zelfs in de slotwet nog eens is opgehoogd?
17. Zie ook het antwoord op vraag 16. Van de 201 mln. die eind 2007 werd
voorzien aan uitgaven in 2008 is 136 mln. gerealiseerd. 65 mln. is
doorgeschoven naar 2009.
18. Kan de stijging van het projectbudget in 2008 (van 5,8 mln. naar 129,8
mln.) worden toegelicht?
18. In VGR 20 werd aangegeven dat in het totaal nog 302 mln. Zou worden
uitgegeven, 295 mln. in 2007 en 7 mln. in 2008. Van de 295 mln. is
179 mln. in 2007 gerealiseerd. 116 mln. is doorgeschoven naar 2008.
Met de in het antwoord op vraag 16 aangegeven budgetverhoging van 78
mln. resulteert dat in 201 mln. aan uitgaven voor 2008. Daarvan is 65
mln. doorgeschoven naar 2009.
19. Wat verklaart het feit dat de kosten voor EMC-maatregelen aanvankelijk
nog op 40-80 mln. werden ingeschat en inmiddels op minder dan 40
mln.? Heeft u al meer zicht op het exacte bedrag en de dekking ervan?
19. Op dit moment laat ik onderzoek verrichten door ProRail. Over de
definitieve uitkomst verwacht ik in september 2009 te kunnen beschikken.
Na voortschrijdend inzicht lijkt het kostenniveau ongeveer 40 mln. te
bedragen. Pas in september zal ik hierover meer duidelijkheid krijgen.
20. Zullen de kosten voor de EMC-maatregelen inderdaad ten laste van de nu
nog resterende vrije ruimte in de risicoreservering worden gebracht en
bedraagt deze ruimte nog steeds 76 mln.?
20. Dat is correct.
21. Zijn er naast EMC al meer tegenvallers bekend (bij HSL-Zuid en
Betuweroute) die straks alsnog uit het restant van de risicoreservering
gedekt zullen worden?
Pagina 5 van 6
21. Kosten waarvoor nog een beroep op de risicoreservering bij de HSL zal
Datum
moeten worden gedaan zijn o.a. de kosten ten behoeve van de ProRail 30 juni 2009
organisatie voor het adequaat laten verlopen van de trein-baan-
Ons kenmerk
integratietesten en het volledig operationeel maken van de stabiele werking VENW?DGMO/2009-6249
van het vervoersbedrijf. Er worden ook hogere kosten verwacht bij de
zogenaamde rest risico's en de kosten van het beveiligingssysteem.
Hoogachtend,
DE MINISTER VAN VERKEER EN WATERSTAAT,
ir. Camiel Eurlings
Pagina 6 van 6
Ministerie van Verkeer en Waterstaat