Universiteit Leiden


* Nieuws

Op het grensvlak tussen kanker en trombose

Een prestigieuze award winnen voor gepromoveerde onderzoekers, en dat nog voor je promotie: het overkwam Yascha van den Berg met zijn onderzoeksvoorstel over alternatively spliced tissue factor, een eiwit dat mogelijk betrokken is bij tumorgroei. Van den Berg: `Het begon als een vrijdagmiddagexperimentje.'

Marker voor tumoren

Alternatively spliced tissue factor (asTF) werd in 2003 ontdekt, maar zes jaar later is nog steeds niet bekend wat het precies doet. Het eiwit is een variant van het bekendere eiwit tissue factor, dat onder andere betrokken is bij het aanzetten van bloedstolling en bij het vormen van bloedvaten in tumoren. `Wij hebben gevonden dat asTF wordt aangemaakt door bepaalde vormen van kanker, onder andere door borst-, cervix- en alvleesklierkanker', vertelt Van den Berg.

Yascha van den Berg: `Het begon als een
vrijdagmiddagexperimentje.'

Hij heeft een onderzoeksvoorstel geschreven om dit verder te kunnen onderzoeken en daarmee sleepte hij een geldprijs van 40 duizend dollar in de wacht, uitgereikt door Sanofi-Aventis en de International Society of Thrombosis and Haemostasis.

Bloedvaten
Met het prijzengeld kan Van den Berg het onderzoeksvoorstel, dat uit twee delen bestaat, uitvoeren. `We gaan nu een methode opzetten om te meten hoeveel asTF er in het bloed van een kankerpatiënt voorkomt. Dit is van belang omdat asTF bijvoorbeeld als marker zou kunnen dienen om tumoren in een bepaald stadium op te kunnen sporen', legt Van den Berg uit. `Daarnaast hebben we in cellen gevonden dat asTF er mogelijk voor zorgt dat een tumor beter kan groeien doordat het de aanmaak van nieuwe bloedvaten bevordert. We willen van cellen graag een stapje dichter naar de werkelijkheid toe, en daarom gaan we het mechanisme nu ook onderzoeken in patiëntenmateriaal.'

Veel geluk
Van den Berg denkt dat de prijs naar zijn voorstel is gegaan omdat dit erg vernieuwend is. `De jury was op zoek naar een onderzoeksvoorstel dat zich richt op het grensvlak tussen kanker en trombose. Het vernieuwende element van asTF in combinatie met de ervaren onderzoeksgroep waarmee ik werk was, denk ik, de reden dat ons voorstel heeft gewonnen.' Normaalgesproken wordt de prijs alleen uitgereikt aan post-docs; gepromoveerde onderzoekers. Van den Berg kon meedingen naar de award omdat hij naast promovendus ook basisarts is: `In het buitenland wordt een arts die onderzoek doet vaak ook gezien als een soort post-doc. Ik heb dus erg veel geluk gehad.'

Vrijdagmiddagexperimentje
En niet alleen op dit gebied had Van den Berg veel geluk. Het
promotieonderzoek waar hij nu twee jaar mee bezig is ging in eerste instantie alleen over de gewone variant van tissue factor. Per toeval kwam hij achter de mogelijke rol van asTF in bloedvatvormende kanker: `Het begon met een proef waarin we hebben getest of asTF een effect heeft op de vorming van bloedvaten. Dat bleek zo te zijn, en toen is het balletje gaan rollen. Dat we deze prijs hebben gekregen is dan ook vooral erg leuk, omdat wat begon als een geslaagd
vrijdagmiddagexperimentje nu een serieuze plek heeft gekregen binnen de onderzoeksgroep.'

(7 juli 2009/Leonie Hussaarts)

Webredactie - 07/07/2009