Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC)
Genetische code van parasiet Schistosoma mansoni ontrafeld
Publicatiedatum: 16 juli 2009 | PERSBERICHT
Aandachtsgebieden: Research
Het erfelijke materiaal van de voor mensen schadelijke worm
Schistosoma mansoni is in kaart gebracht. Een internationaal
consortium, waar LUMC-onderzoeker dr. Mohammed Sajid deel van
uitmaakt, deed naast deze prestatie ook een stap in de richting van
nieuwe medicijnen voor de miljoenen mensen die jaarlijks met de
parasiet geïnfecteerd raken. Het gerenommeerde vakblad Nature
publiceert hierover op 16 juli 2009. Schistosomiasis (ook bekend als
bilharzia) treft jaarlijks ongeveer 210 miljoen mensen in vooral delen
van Afrika, het Midden-Oosten en Zuid-Amerika.
Schistosoma mansoni is de eerste platworm waarvan het complete genoom
bekend is. De worm is een van de voornaamste veroorzakers van de
ziekte schistosomiasis bij mensen. Onbehandeld verloopt de infectie
vaak chronisch en kan de ziekte onder andere vermoeidheid,
bloedarmoede en leverklachten veroorzaken. Ieder jaar overlijden er
enkele honderdduizenden mensen aan. Na malaria is het de omvangrijkste
parasitaire aandoening ter wereld. Besmetting vindt plaats in
stilstaand water dat door slakken is besmet. Na de huid doorboord te
hebben, reizen de piepkleine wormpjes via de bloedvaten naar de lever,
waar ze jarenlang kunnen verblijven.
Aanknopingspunten voor medicijnen
De onderzoekers vonden in het genetisch materiaal van de tropische
worm ruim 11.800 genen. Ze zochten hierin naar aanknopingspunten voor
nieuwe medicijnen. Op dit moment zijn er maar weinig middelen
beschikbaar om een infectie te behandelen. Dat is ongewenst in verband
met het risico op resistentie. Co-auteur van de Nature-publicatie dr.
Mohammed Sajid (afdeling Parasitologie, LUMC) is expert op het gebied
van proteases. Dit zijn enzymen die eiwitten afbreken. Hij en zijn
collega's identificeerden ruim driehonderd proteases in het genoom van
Schistosoma mansoni. Eén hiervan is uniek voor de parasiet en vanwege
zijn afwezigheid bij mensen mogelijk een bruikbaar doelwit van een
nieuw medicijn. Daar wordt verder onderzoek naar gedaan.