Aanzienlijke omzetstijging Nederlandse ziekenhuizen
16/07/2009 09:33
Roland Berger Strategy Consultants
Roland Berger: vrije marktsegment stijgt sneller dan verwacht
Aanzienlijke omzetstijging Nederlandse ziekenhuizen
Amsterdam, donderdag 16 juli 2009 - De omzet van ziekenhuizen is in 2008 sterk toegenomen, oftewel: we moeten met z'n allen veel meer betalen. De toename wordt grotendeels veroorzaakt door het vrije marktsegment, dat circa 410 miljoen euro hoger is uitgevallen dan verwacht. Dit is een duidelijk signaal dat de invoering van de vrije marktwerking niet vlekkeloos verloopt, zegt Roland Berger Strategy Consultants op basis van de zojuist verschenen jaarverslagen van de Nederlandse ziekenhuizen over 2008.
Van 2007 op 2008 is de omzet van de Nederlandse ziekenhuizen met 7,4% gestegen tot 16,8 miljard euro. Dit is aanmerkelijk hoger dan de gemiddeld 5,2% stijging over de vier voorgaande jaren. "De stijging is ook bijna 3% hoger dan de economische groei in 2008," aldus Tijo Collot d'Escury, managing partner van het Nederlandse kantoor van Roland Berger. "Over de periode 2002 tot 2008 groeide de economie met 28%, terwijl de ziekenhuisomzetten met 41% toenamen, anderhalf keer zoveel. Indien doelmatig, kan een sterke groei uiteraard goed zijn voor de werkgelegenheid en innovatie bij de ziekenhuizen. In dit geval moet deze groei echter wel betaald worden uit, grotendeels verplichte, zorgverzekeringpremies waardoor de collectieve lasten stijgen." In de analyse van Roland Berger zijn alleen de ziekenhuisomzetten meegenomen; de verwachte stijging van de honoraria van medisch specialisten zijn buiten beschouwing gelaten.
Gemiddelde prijs van behandeling met 3,2% gestegen
De stijging van de omzet is toe te rekenen aan zowel volume- als prijsstijgingen. De totale productie van ziekenhuizen is in 2008 met 4,2% gestegen. Slechts een klein deel hiervan, circa 1%, komt door de vergrijzing en bevolkingstoename. De resterende 3,2% is intrinsieke groei: meer ziekenhuiszorg per persoon. "Dit effect is al jaren zichtbaar," verklaart Robin Alma, project manager bij het Healthcare Competence Center van Roland Berger. "Door innovatie kunnen bijvoorbeeld aandoeningen die voorheen onbehandelbaar waren, nu wel aangepakt worden of geven nieuwe, en vaak duurdere, behandelmethodes betere resultaten. Tevens wordt de gemiddelde patiënt mondiger en eist ook meer zorg." De gemiddelde prijs van een behandeling is toegenomen met 3,2%. Dit is hoger dan de inflatie van 2,5% over 2008.
Vrije marktsegment (te) populair?
De omzet van Nederlandse ziekenhuizen is grotendeels gebudgetteerd. Een deel van omzet komt echter uit het vrije marktsegment, het zogenaamde B-segment. In dit B-segment kunnen ziekenhuizen met zorgverzekeraars onderhandelen over prijs en volume. Door meer patiënten te behandelen of door een betere prijs af te spreken, kunnen ziekenhuizen meer omzet behalen. In 2008 is de omvang van het B-segment toegenomen van ongeveer 10% van de behandelingen tot 20% van de behandelingen. Om deze overgang kostenneutraal te laten verlopen, wordt het budget van de ziekenhuizen verlaagd (opgeschoond) met het bedrag dat de ziekenhuizen naar verwachting terug kunnen verdienen in het B-segment. In 2008 is echter aanzienlijk meer terugverdiend dan opgeschoond.
De opschoning van budget en kapitaallasten in 2008 bedroeg ongeveer 800 miljoen euro. Het B-segment steeg in 2008 echter met 1,3 miljard euro. Rekening houdend met een normale productie- en prijsstijging van ongeveer 90 miljoen euro, is het B-segment met 410 miljoen euro, ongeveer 50%, meer toegenomen dan verwacht. "Deze toename kan meer oorzaken hebben," aldus Alma. "Het is mogelijk dat ziekenhuizen vanwege de directe impact op de omzet actiever zijn gaan sturen op deze behandelingen. Een tweede mogelijkheid is dat de gemiddelde prijs van de behandelingen is toegenomen. Wij achten dit minder waarschijnlijk omdat zorgverzekeraars dit door onderhandelingen laag proberen te houden. Tenslotte is het uiteraard ook mogelijk dat de berekeningen achter de opschoning niet correct zijn uitgevoerd. Onder andere het Ministerie van VWS zal snel meer duidelijkheid moeten krijgen over de exacte oorzaken, aangezien het B-segment per 1 januari 2010 verder zal zijn toegenomen tot ongeveer 34% van de behandelingen."
De omzetstijging van de algemene en topklinische ziekenhuizen wordt voor circa 55% verklaard door de onverwachte toename van het B-segment. Vanwege de beperkte omvang van het B-segment bij academische ziekenhuizen heeft de onverwachte toename minder effect op de totale omzetstijging. Hierbij is de omzetstijging met name aan toename van het reguliere budget, meer diensten voor derden en hogere uitgaven aan onderzoek en onderwijs toe te schrijven.
Roland Berger ziekenhuisstudie
De analyse van de omzet van de Nederlandse ziekenhuizen is een onderdeel van de jaarlijkse ziekenhuisstudie van Roland Berger. De nieuwste ziekenhuisstudie zal binnenkort verschijnen en behandelt de belangrijkste uitdagingen waar de Nederlandse ziekenhuissector momenteel mee geconfronteerd wordt. Voor deze analyse zijn de net verschenen jaarverslagen van alle 91 Nederlandse ziekenhuizen meegenomen.
Roland Berger Strategy Consultants
Roland Berger Strategy Consultants is een internationaal strategisch adviesbureau, met ruim 2.100 medewerkers in 36 kantoren, verspreid over 25 landen in de wereld. In Europa behoort de firma tot de top-3 van strategieadviseurs en wereldwijd tot de top-5. Roland Berger werd in 1967 in München opgericht en in 2002 opende zij haar Nederlandse kantoor. Sinds deze oprichting groeide de Nederlandse vestiging naar meer dan 70 medewerkers actief in de Nederlandse markt. Zie ook www.rolandberger.nl.
http://WWW.ROLANDBERGER.NL