Klokkenberg en Kerk Mgr. Nolensplein op weg naar status van
rijksmonument
De Klokkenberg en de kerk aan het Mgr. Nolensplein in de Heuvel
worden, als het aan het college van burgemeester en wethouders ligt,
aangewezen als rijksmonument. Minister Plasterk van Onderwijs, Cultuur
en Wetenschappen heeft op 15 oktober 2007 een lijst met honderd
topmonumenten uit de periode 1940-1958 bekend gemaakt.
Op deze lijst komen de twee Bredase gebouwencomplexen voor. De
Rijksdienst Cultureel Erfgoed is nu gestart met de procedure om tot
aanwijzing als rijksmonument over te gaan.
Onderdeel van deze procedure is een adviesverzoek aan de gemeente
Breda. Het college heeft besloten de raad voor te stellen om voor
zowel de Klokkenberg als de kerk in de Heuvel de Minister positief te
adviseren.
De Klokkenberg
De Klokkenberg is een zeer goed bewaard gebleven voorbeeld van een
sanatoriumcomplex met een architectonisch ontwerp van de hand van
landelijk bekende architecten. Het gebouw de Klokkenberg kwam eind
1953 gereed en werd officieel in 1954 in gebruik genomen als
sanatorium. Het gebouw heeft een opvallende plattegrond met gescheiden
verpleeggebouwen voor mannen en vrouwen, een klooster, een kapel en
een economiegebouw waarin onder andere de keukens waren ondergebracht.
De gebouwen zijn gebouwd rond binnenplaatsen en verbonden met
galerijen.
Op enige afstand van het hoofdgebouw staan een ketelhuis, een
transformatorhuis, een boerderij en twee dienstwoningen.
De gebouwen van de Klokkenberg zijn oorspronkelijk met buitengewone
zorgvuldigheid in het om- en onderliggende landschap ingepast. Reeds
bij de locatiekeuze voor de nieuwbouw van het sanatorium werd rekening
gehouden met de relatie tussen de op te richten gebouwen en het
landschap. De park- en tuinaanleg van De Klokkenberg werd in het
landschap geïntegreerd zonder de bestaande structuren volledig te doen
verdwijnen. Een voorbeeld hiervan is de bestaande weg, die parallel
liep aan de Galderseweg, die in de aanleg opgenomen is.
Vanwege de bijzondere typologie, architectuur en landschappelijke
inpassing heeft gemeente Breda de Klokkenberg met een aantal
bijgebouwen en de gehele landschappelijke aanleg in 2000 op de
gemeentelijke monumentenlijst geplaatst. Deze bescherming zal geheel
worden overgenomen door de status van rijksmonument.
Kerk Heuvel
De kerk van Onze Lieve Vrouwe van Altijd Durende Bijstand aan het Mgr.
Nolensplein is binnen de Heuvel één van de belangrijkste gebouwen. Het
gebouw is het centrale punt in de wijk waar heel de wijk Heuvel omheen
ontworpen is. Naast de kerk staan een pastorie en sacristie die ook
onderdeel zullen worden van het monument. Het complex is in 1951-1953
gebouwd in Delftse Schoolstijl naar ontwerp van de bekende architect
Granpré Molière.
Bij de planontwikkeling van de kerk in de Heuvel tot Brede School
heeft de gemeente Breda de mogelijke rijksmonumentstatus als
uitgangspunt genomen. De Rijksdienst Cultureel Erfgoed is via
reguliere overleggen tussen gemeente en rijksdienst steeds betrokken
bij het plan en staat positief ten opzichte van de plannen voor
transformatie tot Brede School.
De gemeenteraad buigt zich op 24 september aanstaande over het advies.
Breda, 16 juli 2009
Gemeente Breda