Senternovem
10-08-2009 | Energieneutraal wonen: van kunnen naar doen
De technieken zijn er, de noodzaak is er, de wereldwijde aandacht
groeit. Energieneutraal wonen is nú relevant. En nodig als we in de
toekomst het milieu en onze economische positie willen veiligstellen.
Tijdens de bijeenkomst `Energieneutraal wonen in Brainport' op 2 juli
lag de nadruk dan ook op doen in plaats van praten. Netwerken en samen
naar oplossingen zoeken stonden centraal in het Helmondse Brabant
House. Een verslag...
De milieunoodzaak achter energieneutraal wonen is bekend: fossiele
brandstoffen raken op en de CO2-uitstoot móet omlaag. Maar er is nog
een reden waarom Nederland heel snel aan de slag moet met
energieneutrale nieuwe en bestaande bouw: onder leiding van president
Obama dreigt de VS Europa voorbij te streven en ook omliggende landen
als Duitsland zijn al ver. "De wereld is onze markt voor nieuwe
producten en concepten, maar ook onze concurrent", aldus Wim Kuypers,
voorzitter van de Klankbordgroep Energieneutraal Wonen in Brainport.
Hij gaf de aftrap voor een dag `meet en match' tussen ondernemers,
overheid en onderwijs.
Netwerk versterken
Meer dan 170 architecten, woningcorporaties, projectontwikkelaars,
adviseurs en overheden kwamen samen om spijkers met koppen te slaan.
Bijvoorbeeld op het gebied van revolving funds, duurzame scholen en
het verduurzamen van de bestaande woningvoorraad. Genomineerden voor
de DO IT! Award presenteerden hun vindingen en zochten
samenwerkingspartners voor de realisatie ervan. Netwerken en concrete
afspraken te maken waren de voornaamste doelen. Eén vraag liep als een
rode draad door de gesprekken: hoe krijg je eigenaar-bewoners zover
dat zij hun huis duurzaam gaan renoveren?
Is geld sexy?
De gedachten daarover waren divers. Moet je bewoners wijzen op
subsidieregelingen en voordelige leningen om hen met geld over de
streep te trekken? Of is dat niet sexy genoeg en moet de nadruk op
comfort liggen, zoals bij auto's? Communicatie werd veel genoemd als
toverwoord. Vinden burgers de weg wel in de regelgeving en weten ze
wel om wat voor bedragen het gaat? Een deelnemer merkte op: "Weet
iemand hier hoeveel een kuub gas kost? Nee! En wij zitten toch
allemaal goed in de materie." Het is een kwestie van geloof én
portemonnee, vindt Kuypers. "Ik ben ervan overtuigd dat duurzaamheid
speelt in gezinnen. Daar moeten we nu op inspelen. Een nieuwe
generatie energievoorzieningen kan de drager zijn van een nieuwe
economie. Maar dan moeten we wel tempo maken. Veel tempo."
Bewonersbelang
Ook in de presentaties van de vijf genomineerden voor de DO IT! Award
was aandacht besteed aan het enthousiasmeren van bewoners. De DO IT!
projecten waren in - net als de gehele bijeenkomst - gericht op
coalitievorming en het vinden van gezamenlijke oplossingen. De winnaar
(Aramis AlleeWonen met Add on) bedacht een concept voor het renoveren
naar Passiefhuisniveau zonder dat de bewoners er hun huis voor uit
hoeven. De publiekswinnaar (Ceres/Vestia met complex Palenstein) legde
de nadruk bij haar vinding voor galerijflats niet alleen op het
energetische voordeel, maar ook op het toegenomen wooncomfort. Charles
Smeets ging tijdens een van de parallelsessies in op het meekrijgen
van bewoners. De promovendus van de TU Eindhoven sprak over ontzorgen.
"Zoals telecomaanbieders dat nu doet met bijvoorbeeld telefonie en
internet, moet dat ook op energiegebied gaan gebeuren. Dat betekent
wel dat dienstenleveranciers in een vroeg stadium met elkaar en
bewoners moeten overleggen. En dat zij eigenaar worden van
bijvoorbeeld het dak van je woning als daar zonnepanelen op komen."
Meet & match
In de loop van de middag ontmoetten de verschillende partijen elkaar
aan de meet & match-tafels. Daar was een van de thema's de renovatie
van sociale huurwoningen naar nul-energie-huizen. Knelpunten bleken
onder meer de versnippering in de bouwkolom te zijn, de traditionele
instelling van bouwers en regels die meer in de weg staan dan goed
doen. Het bleek verleidelijk om een zondebok te zoeken. Zoals
welstandscommissies die creativiteit tegenhouden, architecten die te
dure plannen maken en projectontwikkelaars die grondprijzen opdrijven.
Waar de deelnemers erin slaagden dat achterwege te laten, werd het
echt opbouwend en werd gezocht naar concrete oplossingen. Zoals een
van de deelnemers zijn collega's toesprak: "Ga ervan uit dat iedereen
hetzelfde doel heeft, stel eventueel een mediator aan. Laat het idee
los dat er een spelbreker is. We willen allemaal hetzelfde."