Minister Verburg stelt grenzen aan staandwantvisserij
Nederlandse staandwantvissers met vissersvaartuigen kleiner dan tien meter mogen maar een beperkt aantal dagen de zee op om te vissen. En voor alle vaartuigen die vissen met staandwantvistuig geldt een beperking van de totale lengte van de netten die per vaartuig tegelijk in het water mogen staan van 25 kilometer.
Minister Gerda Verburg van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) neemt deze maatregelen met het oog op het duurzaam beheer van visbestanden. De minister wil de visserijinspanning van staandwantvloot, die op dit moment niet begrensd is, niet verder laten toenemen.
De afgelopen jaren is de visserij met staandwantvistuig (netten die rechtop in het water staan) in Nederland fors toegenomen. Dit komt onder andere doordat vaartuigen zijn overgeschakeld van sleepnetvisserij (de zogeheten boomkorvisserij) op staandwantvisserij. Ook is de totale lengte van de door vaartuigen gebruikte netten toegenomen.
Op Europees niveau zijn de afgelopen jaren in verschillende beheer- en herstelplannen voor onder meer schol, tong en kabeljauw al maatregelen genomen om de visserijinspanning van vaartuigen boven de tien meter verder te reguleren. Zo geldt voor deze vaartuigen onder andere een beperkte beschikbaarheid van zeedagen (dagen dat vissers de zee op mogen om te vissen).
Bevriezing staandwantvisserij
Op basis van gerealiseerde visserijinspanning in de jaren 2006, 2007 en 2008 zal het jaar met het hoogste aantal gerealiseerde dagen op zee als plafond gaan gelden voor de staandwantvloot kleiner dan tien meter. Alleen vissers met vissersvaartuigen onder de tien meter die in de periode van 1 januari 2006 tot nu toe op enig moment gebruik hebben gemaakt van staandwantvistuig kunnen aanspraak maken op zeedagen. Vanaf 1 januari 2010 is het voor vaartuigen kleiner dan tien meter alleen toegestaan om met staandwantvistuig te vissen als zij een vermelding van dit vistuig op hun Europese visvergunning hebben. Voor andere vaartuigen onder de tien meter wordt de staandwantvisserij vanaf dat moment verboden. Deze regel geldt op basis van Europese regelgeving al voor vaartuigen groter dan tien meter.
De begrenzing van de visserijinspanning gaat vandaag, 24 augustus 2009, in. Dit om te voorkomen dat vergunninghouders die nu niet met staandwantvistuig vissen in de tussenliggende periode alsnog overschakelen op staandwantvisserij.
Verder wil minister Verburg het gebruik van vaste vistuigen (staandwant en fuiken) voor recreatieve doeleinden in de Nederlandse kustzone te verbieden.
Beperking lengte van de netten
Voor het beperken van de visserijinspanning is het niet voldoende om alleen het aantal zeedagen te begrenzen. Daarom beperkt minister Verburg de totale lengte van de uit te zetten netten per vaartuig tot 25 kilometer. Deze maatregel geldt voor alle vaartuigen die vissen met staandwantvistuig, ongeacht of ze binnen of buiten de 12 mijlszone vissen. Deze maatregel treedt op 1 januari 2010 in werking.
De maatregel is niet van toepassing op staandwantvisserij in de kustwateren zoals de Oosterschelde, Westerschelde en Waddenzee. In deze wateren gelden op basis van visserijregelgeving andere beperkingen voor de staandwantvisserij.
Europese Unie
De maatregelen gelden alleen voor Nederlandse staandwantvissers. Volgens het Gemeenschappelijk Visserijbeleid gelden nationale maatregelen in beginsel alleen voor de nationale vloot.
Minister Verburg heeft tijdens de Europese Landbouw- en Visserijraad in april de problematiek van de groeiende staandwantvisserij in Nederland aan de orde gesteld. Verburg is van mening dat de staandwantvisserij onvoldoende gereguleerd is in het Gemeenschappelijk Visserijbeleid. Zij heeft Europees Commissaris Joe Borg van Visserij gevraagd om Europese maatregelen te overwegen om de omvang van staandwant te begrenzen. Commissaris Borg heeft toegezegd dit probleem en eventuele maatregelen te bekijken.
Bruinvissen
Ondanks onderzoeken gedurende de afgelopen jaren is nog veel onduidelijk over de oorzaak van strandingen en sterfte onder bruinvissen. De staandwantvisserij speelt een rol bij de sterfte. Maar hoe groot die rol is en welk type staandwant of visserij verantwoordelijk is, is nog niet bekend. Minister Verburg hoopt dat de maatregelen die zij neemt om de staandwantvisserij te begrenzen, zullen bijdragen aan beperking of stabilisatie van het aantal bijvangsten van bruinvissen.
Acties ter vermindering van bijvangsten bruinvissen
Onderzoekers geven aan dat nog veel aanvullend onderzoek nodig is. In afwachting daarvan onderneemt minister Verburg een aantal acties. Zij zal bij de Europese Unie pleiten voor aanpassing van de Europese verordening over monitoring en het vermijden van bijvangsten van bruinvissen. Deze verordening is niet meer actueel en houdt bijvoorbeeld geen rekening met de populatie bruinvissen in de zuidelijke Noordzee, waar ook met staandwant gevist wordt. Aanpassing van de verordening leidt volgens Verburg tot verbetering van de kennis over bruinvissen en bijvangsten. Aanpassing kan ook leiden tot nieuwe verplichtingen op het gebied van bijvoorbeeld netvoorzieningen en daardoor minder bijvangsten.
Om verschillende stromen informatie te bundelen, wil de minister samenwerkingsverbanden stimuleren tussen de visserijsector, maatschappelijke organisaties, onderzoekers en de overheid. Dit moet leiden tot een adequate registratie van gegevens die onder meer gebruikt kunnen worden voor onderzoek door waarnemers op vaartuigen.
Mocht de visserijsector bereid zijn om op vrijwillige basis zogeheten pingers (kleine apparaatjes die geluidspulsen uitzenden met de bedoeling bruinvissen op afstand te houden) te bevestigen op de netten, dan overweegt de minister om flankerend onderzoek te organiseren.
Verder heeft de minister een financiële bijdrage gegeven aan een workshop die Stichting de Noordzee organiseerde over samenwerking op het gebied van bijvangst van bruinvissen. Zij wil kansrijke initiatieven voor nauwere samenwerking en een betere registratie van gegevens die uit de workshop voortvloeien verder ondersteunen.
Tot slot gaat minister Verburg de haalbaarheid van een zogeheten Rapid Alert System onderzoeken. Aan een dergelijk systeem doen de visserijsector, maatschappelijke organisaties, onderzoekers en de overheid mee. Het doel van het Rapid Alert System is om bij grote aantallen strandingen van bruinvissen een breed team samen te stellen dat direct probeert de doodsoorzaak en de omstandigheden van de dood vast te stellen.
Zie voor meer informatie en de rapporten 'Onderzoek naar bijvangst bruinvissen in de Nederlandse visserij' en 'Beknopt overzicht van kennis en onderzoek naar bijvangst van bruinvissen in de visserij in Nederland' (state of the art-rapport) de brief aan de Tweede Kamer op www.minlnv.nl.
De maatregelen voor begrenzing van de staandwantvisserij zijn op gepubliceerd in Staatscourant via www.officielebekendmakingen.nl.
Noot voor redacties (