De toekomst van de studie van de Westerse esoterie
Leerstoel Geschiedenis van de Hermetische Filosofie en verwante stromingen aan de UvA bestaat tien jaar
Deze zomer viert de leerstoelgroep Geschiedenis van de Hermetische Filosofie en Verwante Stromingen van de UvA haar tienjarig bestaan. Ter gelegenheid hiervan wordt op vrijdag 28 augustus een jubileumconferentie georganiseerd, onder de titel Hermes in the Academy: Ten Years' Study of Western Esotericism at the University of Amsterdam. Geschiedenis van de Hermetische Filosofie is de enige complete leerstoelgroep ter wereld waar de westerse esoterie in al haar facetten bestudeerd wordt.
Het onderzoek en onderwijs van de in 1999 gestichte leerstoelgroep richt zich op een complex van historische stromingen vanaf de Renaissance tot op heden, met wortels in de laatantieke cultuur, die tegenwoordig worden bestudeerd onder de noemer 'Westerse esoterie'. Fundamentele bronnen op dit gebied werden toegeschreven aan een legendarische auteur, Hermes Trismegistus, vanwaar de benaming 'Hermetische filosofie'. Tegen een achtergrond van met name platonische speculatie ontwikkelde zich in de late oudheid een mystiek en magisch wereldbeeld dat verweven was met traditionele disciplines als alchemie en astrologie. Vanaf de vijftiende eeuw ging dit een zeer belangrijke dimensie vormen van de cultuur van de Renaissance. Sinds die periode en tot op de dag van vandaag heeft esoterisch gedachtegoed zich ontwikkeld in een complexe interactie met nieuwe ontwikkelingen als de wetenschappelijke revolutie, de Verlichting, secularisering en moderniteit. Kritische analyse van deze historische processen leidt tot soms ingrijpende nieuwe perspectieven op de Westerse cultuurgeschiedenis en de hedendaagse samenleving.
De toekomst van de Westerse esoterie
Tijdens de conferentie staat 's ochtends een paneldiscussie op het programma met de vijf huidige en voormalige docenten van de leerstoelgroep. Het thema van deze discussie is 'Western Esotericism and the Future'. De discussianten gaan in op verschillende vragen, waaronder: hoe kan en moet het vakgebied zich de komende jaren ontwikkelen, welke nieuwe perspectieven hebben zich in de afgelopen tien jaar aangediend, welke nieuwe wegen moeten worden ingeslagen, en welke onderzoekshiaten moeten worden opgevuld? Ook bespreken zij de manier waarop Westerse esoterie zich manifesteert in de hedendaagse populaire cultuur, niet alleen in een context als new age, maar bijvoorbeeld ook in muziek, kunst, literatuur, film, internet of virtual realities. Dr. Amanda Kluveld, universitair hoofddocent Cultuurgeschiedenis aan de UvA, treedt op als moderator.
De leerstoelgroep en de internationale studie van Westerse esoterie
's Middags is er een serie lezingen van nationale en internationale sprekers, die ingaan op de ontwikkeling van de leerstoelgroep in de afgelopen tien jaar en de rol die deze heeft gespeeld in de internationale ontwikkeling van het vakgebied Westerse esoterie. Zo spreekt de leerstoelhouder, prof. dr. Wouter Hanegraaff, over zijn ervaringen in onderwijs en onderzoek; prof. Antoine Faivre (emeritus hoogleraar in de geschiedenis van de Westerse esoterie aan de Ecole Pratique des Hautes Etudes, Sorbonne) spreekt over de samenwerking tussen Parijs en Amsterdam; en prof. Nicholas Goodrick-Clarke (hoogleraar Westerse esoterie aan de University of Exeter) gaat in op de positie en de ontwikkelingen van het vakgebied in het Verenigd Koninkrijk. Het programma wordt afgesloten met de feestelijke presentatie van het eerste exemplaar van de jubileumbundel Hermes in the Academy: Ten Years' Study of Western Esotericism at the University of Amsterdam.
Tijd en locatie
De conferentie vindt plaats op vrijdag 28 augustus in de Agnietenkapel van de UvA, Oudezijds Voorburgwal 231, Amsterdam. De ochtendsessie is van 10.00 tot 12.30 uur; het middagprogramma van 14.30 tot 16.30 uur (aansluitend receptie).
Verwijzingen
Volledige programma
Website van de leerstoelgroep
Universiteit van Amsterdam
Universiteit van Amsterdam