Nationaal Coordinator Terrorismebestrijding
Het kabinet wil niet dat het open en feestelijke karakter van
Koninginnedag wezenlijk verandert. Het kabinet beseft dat nooit alle
risico's zijn uit te sluiten en zal zich blijven inzetten voor een
evenwicht tussen feestelijkheid en veiligheid tijdens nationale
evenementen zoals Prinsjesdag, Koninginnedag en Veteranendag. Dat
schrijven de ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties in de kabinetsreactie op de resultaten van de
diverse onderzoeken die er zijn gedaan naar de gebeurtenissen op
Koninginnedag.
De onderzoeken geven een zorgvuldige weergave van de feiten.
Samenvattend kan gezegd worden dat er aanknopingspunten waren die doen
vermoeden dat Karst T. (K.T.) een aanslag wilde plegen op leden van de
koninklijke familie. Achteraf is echter niet vast te stellen of zijn
aanslag ook daadwerkelijk gericht was op het leven van de leden van de
koninklijke familie. Door het overlijden van de dader konden het
motief en de exacte intenties van K.T. niet met zekerheid worden
vastgesteld. Uit het onderzoek van de dienst Nationale Recherche komt
naar voren dat het een eenmansactie betrof waarvoor slechts enkele
voorbereidingen waren getroffen. Ook is het onwaarschijnlijk dat K.T.
vanuit bepaalde ideologische motieven heeft gehandeld.
Zowel de NCTb als de IOOV concluderen dat er door de uitvoerende
diensten intensief is samengewerkt. Politie- en inlichtingendiensten
hebben voorafgaand aan de dag de nodige inspanningen verricht om
(lokale) dreigingsinformatie te krijgen. Uit de dreigingsappreciatie
op nationaal niveau van de NCTb bleek dat er sprake was van een laag
risico. Er was geen informatie die erop wees dat er een dreiging was
op Koninginnedag. Bij het inwinnen van dreigingsinformatie is ook
gekeken naar eenlingen die mogelijk een bedreiging voor de leden van
het Koninklijk Huis zouden kunnen zijn. Achteraf kan worden
geconstateerd dat het terecht was dat Karst T. niet naar boven is
gekomen: er was geen informatie waaruit had kunnen blijken dat Karst
T. een potentieel gevaar was.
Het maatregelenpakket voor de beveiliging van Koninginnedag 2009 was
omvangrijk en grondig voorbereid. De voorbereide maatregelen zijn
vrijwel geheel zoals beoogd uitgevoerd. Desondanks is met dit pakket
van beveiligingsmaatregelen een aanslag als deze niet voorkomen. De
ministers vinden dat de verantwoordelijkheden en bevoegdheden in het
stelsel afdoende zijn geregeld om adequate besluitvorming mogelijk te
maken. Het stelsel is echter niet op alle onderdelen voldoende
uitgewerkt. Wanneer rijks- en decentrale verantwoordelijkheden rond
bewaken en beveiligen samenkomen, zoals bij Koninginnedag, geeft de
NCTb tot dusverre alleen advies richting lokaal bevoegd gezag in geval
van verhoogde dreiging of risico. Samenhang van het geheel van
beveiligingsmaatregelen is daardoor niet in alle gevallen gewaarborgd.
In de toekomst moet de structurele regie ten behoeve van samenhang en
afstemming tussen partijen in het proces van bewaken en beveiligen
rond nationale evenementen als Koninginnedag worden versterkt.
Daarnaast zijn verbeteringen mogelijk in de uitvoering van het stelsel
en in het proces van het bepalen van het dreigingsniveau; de
afwegingen die worden gemaakt tussen beveiliging en andere belangen;
en de wijze waarop de beveiligingsfunctie van diverse maatregelen
(zoals beveiligingsringen) expliciet wordt gemaakt.
In het Inspectierapport wordt aangegeven dat er indicaties zijn dat de
procedures voor en het gebruik van C2000 tijdens een calamiteit niet
voldoende zijn uitgewerkt. De minister van BZK heeft het
Veiligheidsberaad inmiddels verzocht om met alle C2000-gebruikers na
te gaan of deze procedures voldoende helder zijn uitgewerkt en bij
alle hulpverleners bekend en geoefend zijn. In samenhang met het
bovenstaande zal de minister van BZK - indien daar aanleiding toe is -
nagaan in hoeverre het mogelijk is om de capaciteit van het
C2000-netwerk binnen de beschikbare frequentieruimte te optimaliseren.
Na de aanslag verliep de uitwisseling van slachtofferinformatie niet
soepel volgens de Inspectie. Dit werd onder andere veroorzaakt doordat
niet werd gewerkt met de (nationale) gewondenkaart en sommige
ziekenhuizen niet onmiddellijk gegevens wilden doorgeven aan de
autoriteiten. Als dit wel was gebeurd, dan was de volledige
slachtofferlijst van niet-dodelijke slachtoffers waarschijnlijk eerder
compleet geweest. Het kabinet zal bij het Veiligheidsberaad, de
Vereniging voor Nederlandse Gemeenten (VNG), Ambulancezorg Nederland
en de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen aandacht vragen voor
deze problematiek en aandringen op heldere afspraken tussen betrokken
partijen in een landelijk geldend protocol.
Het rapport van de IOOV meldt dat de medewerkers van de eerste
ambulance bij aankomst constateerden dat er sprake was van meerdere
slachtoffers. Zij zijn vervolgens overgegaan tot toepassing van het
`Landelijk Protocol Ambulancezorg'. Zij gaven daarbij niet alleen
instructies aan speciaal voor deze dag ingezette hulpverleners, maar
ook aan toevallig aanwezige professionals en andere behulpzame
aanwezigen. De getoonde redzaamheid door mensen die op dat moment niet
in functie waren, maar slechts aanwezig waren op wat een feestelijke
dag had moeten zijn, vindt het kabinet bewonderenswaardig en een teken
van daadkracht en medemenselijkheid. Het kabinet heeft waardering voor
het adequate optreden van de ambulancebemanningen en alle andere
hulpverleners ter plaatse. Het heeft zichtbaar gemaakt dat redzaamheid
van toevallig aanwezigen een kracht is die de professionele
hulpverlening door de overheid waardevol aanvult.
Ten aanzien van de bevindingen van de NCTb onderschrijven de ministers
de conclusie van het onderzoek dat in de voorbereiding van evenementen
waar rijks- en decentrale verantwoordelijkheden rond bewaken en
beveiligen samenkomen zoals Koninginnedag, de benodigde
beveiligingsmaatregelen, effectief op elkaar moeten aansluiten.
Hiertoe dient de NCTb binnen de bestaande gezagsverhoudingen van het
stelsel van bewaken en beveiligen, altijd advies te geven over
samenhang en afstemming van beveiligingsmaatregelen.. Dat betekent dat
bij evenementen van nationaal belang, die worden bezocht door personen
die vermeld staan op de zogeheten limitatieve lijst én waarbij het
karakter van het evenement een specifieke of verhoogde druk op de
beveiliging kan leggen, de NCTb altijd advies geeft over samenhang van
beveiligingsmaatregelen en de afstemming tussen betrokken partijen,
ongeacht het dreigings- of risiconiveau
In de toekomst zal de NCTb met alle betrokken partijen tot de
vaststelling van landelijke afgestemde dreigingsscenario's komen en
deze periodiek actualiseren. Deze dreigingsscenario's moeten bijdragen
aan een meer systematische afweging bij het vertalen van voorstelbare
dreigingen in adequate beveiligingsmaatregelen. Ook zal in de toekomst
bij evenementen van nationaal belang de systematiek van
beveiligingsringen structureel gehanteerd worden.
Het kabinet benadrukt dat de werking van het stelsel van bewaken en
beveiligen nooit alle risico's kan uitsluiten. Het kabinet is het
erover eens dat dit streven zou leiden tot draconische
beveiligingsmaatregelen die voorbij gaan aan de essentie; namelijk het
veilig maar ook zo ongestoord mogelijk kunnen functioneren van te
beveiligen personen. Bij de voorbereiding van de beveiliging kan
echter blijken dat alternatieve beveiligingsmaatregelen noodzakelijk
of gewenst zijn. In dat geval zullen deze wijzigingen worden opgenomen
in de plannen die ter goedkeuring aan het bevoegd gezag, i.c. de
lokale driehoek voor lokale domein en de NCTb voor het rijksdomein,
worden voorgelegd.
Meer informatie
* Kabinetsreactie onderzoeken in het kader van Koninginnedag
200904-09-2009 | pdf-document, 0.15 MBDe drie onderzoeken zijn
tegelijkertijd uitgevoerd, waarbij elke organisatie zich heeft
gericht op haar eigen opdracht en werkterrein. Bij het uitvoeren
van deze onderzoeken is door elk onderzoeksteam zelfstandig
bronnenonderzoek gedaan. Daar waar het interviews betrof is de
informatie vanwege efficiëntie gedeeld. In de conceptfase van de
drie onderzoeken zijn de voorlopige bevindingen met elkaar
vergeleken teneinde een zo volledig mogelijk beeld te creëren.
* Onderzoeksrapport dienst Nationale Recherche Koninginnedag
200904-09-2009 | pdf-document, 0.84 MBOnderzoeksrapport opgesteld
door de dienst Nationale Recherche (dNR) van het Korps Landelijke
Politiediensten (KLPD) met de bevindingen van het
rechercheonderzoek 'Namaka'. Het KLPD heeft op verschillende
gebieden en vanuit diverse invalshoeken onderzoek gedaan en laten
doen. Daarnaast is er een korte weergave opgenomen van de
bevindingen van het door het Nederlands Instituut Psychiatrie en
Psychologie (NIFP) in opdracht van het Landelijk Parket
uitgevoerde onderzoek naar de geestesgesteldheid van de dader.
* Onderzoek Inspectie Openbare Orde en Veiligheid Koninginnedag
200904-09-2009 | pdf-document, 3.59 MBDe burgemeester en het
college van burgemeester en wethouders verzochten de Inspectie
Openbare Orde en Veiligheid (Inspectie OOV) een feitenonderzoek te
verrichten naar het aspect openbare orde en veiligheid, zowel in
de voorbereiding als tijdens de uitvoering van Koninginnedag 2009.
De doelstelling van het onderzoek van de Inspectie OOV is om
vanuit feiten en bevindingen tot een eenduidig beeld van de
gebeurtenissen te komen. Daarnaast moet het rapport aangeven in
hoeverre er verschillen zijn geconstateerd tussen beslissingen,
plannen et cetera in de voorbereiding van het evenement en de
daaropvolgende uitvoering en de afhandeling van het incident.