Vrije Universiteit Amsterdam

Een netwerkgestuurde aanpak van medicijnontwikkeling


* Startdatum: 21-09-2009


* Tijd: 15.45


* Locatie: Aula


* Titel: Een netwerkgestuurde aanpak van medicijnontwikkeling


* Plaats: Aula


* Spreker: J.R. Haanstra


* Promotor: prof.dr. H.V. Westerhoff


* Onderdeel: Faculteit der Aard- en levenswetenschappen


* Wetenschapsgebied: Aard- en levenswetenschappen


* Evenementtype: Promotie

Jurgen Haanstra laat zien dat het voor medicijnonderzoek belangrijk is om processtappen te bestuderen binnen het netwerk van de cel. Hiervoor gebruikte hij de suikerafbraak in de parasiet Trypanosoma brucei als modelsysteem. Het transport van suiker over het celmembraan van de parasiet is het beste doelwit en stoffen hiertegen maken de parasiet ook nog eens gevoeliger voor het menselijke immuunsysteem. De netwerkgestuurde aanpak kan leiden tot nieuwe ideeën voor geneesmiddelen tegen uiteenlopende ziektes.

In levende cellen (en dus ook ziekteverwekkers als parasieten en kankercellen) vinden vele processen plaats. Deze processen zijn ook nog eens onderling met elkaar verbonden. Om een ziekteverwekker succesvol te doden moet je een proces `aanvallen' dat essentieel is voor zijn overleving op een manier die de patiënt niet schaadt. Maar niet iedere processtap reageert even goed op een medicijn. De rol van een enkele processtap in het geheel is niet alleen afhankelijk van zijn eigen eigenschappen, maar wordt ook bepaald door de andere proces(sen/stappen) in de cel.

In zijn proefschrift stelt Haanstra dat het voor medicijnonderzoek belangrijk is om processtappen te bestuderen binnen het netwerk van de cel. Hij gebruikt de suikerafbraak in de parasiet Trypanosoma brucei als modelsysteem. Deze parasiet, die de dodelijke Afrikaanse slaapziekte veroorzaakt, kan alleen overleven door suiker af te breken. Door metingen op gekweekte parasieten te combineren met computersimulaties heeft hij bepaald welke processtappen goede doelwitten zijn om de suikerafbraak te vertragen en hoe de parasiet hierop kan reageren.

Uit Haanstra's analyse komt het transport van suiker over het celmembraan van de parasiet als beste doelwit naar voren, mede doordat de reactie van de parasiet op remming hiervan hem gevoeliger maakt voor het menselijke immuunsysteem. Verder toont hij aan hoe belangrijk een gespecialiseerd organel (een afgesloten ruimte in de cel) in de parasiet is voor zijn suikerafbraak: zonder dit organel zou het ontploffen.

© Copyright Vrije Universiteit Amsterdam