Nationaal Archief schijnt licht op Uitvinders in Nederland
21 september 2009
Aan het einde van de zestiende eeuw begon de Nederlandse overheid
octrooien te verlenen op uitvindingen. Inmiddels beroemde uitvinders
als Simon Stevin en Jan Adriaansz. Leeghwater behoorden tot de eerste
die van deze overheidsbescherming konden profiteren. In het Nationaal
Archief worden al deze octrooien bewaard, vaak voorzien van de door de
uitvinders gemaakte tekeningen. Zij geven een indrukwekkend beeld van
de roem en tragedie van de Nederlandse uitvinders. Want ook al staan
de Nederlanders bekend als kooplieden en dominees, ons land heeft ook
vele ingenieurs, technici en Willie Wortels voortgebracht. In de
speciale uitgave van Quest Historie, Uitvinders in Nederland, worden
deze historische uitvindingen aan het licht gebracht. Het boek is
vanaf 1 oktober verkrijgbaar.
Naast overheidsbescherming waren octrooien ook bedoeld om de
ontwikkeling van de techniek een handje te helpen. Premies en prijzen
waren te verdienen voor wie met een gouden idee kwam, bijvoorbeeld om
de beruchte paalworm te bestrijden die in de achttiende eeuw de
Nederlandse kust bedreigde. Het besef dat land maakbaar is, hebben we
in de geschiedenis niet beperkt tot ons eigen kleine stukje wereld. De
zee heeft altijd een grote dreiging gevormd voor ons land. Maar aan de
andere kant kon Nederland dankzij de zee een grote rol op het
wereldtoneel gaan spelen. Door de uitvinding van de door wind
aangedreven houtzaagmolen door Cornelis Corneliszoon van Uitgeest in
1593 kon er 30 maal zoveel planken dan met mankracht gerealiseerd kon
worden. Hierdoor kon de Nederlandse vloot in de 17e eeuw explosief kon
groeien.
De speciale editie van Quest Historie komt uit in de aanloop naar de
tentoonstelling De Maakbare Wereld, die vanaf 19 december in de
Kunsthal te zien zal zijn. Het Nationaal Archief toont in samenwerking
met de TU Delft de variëteit aan innovatiekracht in Nederland door de
eeuwen heen. De interactieve tentoonstelling biedt een kijkje in de
wereld van de uitvinder met maquettes, proefmodellen, ontwerpen en
tekeningen. De Maakbare wereld zal tot en met 21 maart 2010 in de
Kunsthal te zien zijn.
__________________