Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Beantwoording Vragen Vaste Kamer Commissie brief 2 juli 2009, kenmerk
2009Z13005/2009D34514
Vraag:
De ASOJ stelt dat "Vanwege de bijzondere omstandigheid van een VO-school verbonden aan een
justitiële jeugdinrichting, zijn er met regelmaat binnen de instelling geplaatste jongeren geweest
die buiten de regelgeving van de WVO vallen. Daar zijn in het verleden altijd oplossingen voor
gevonden om ook voor die leerlingen passend onderwijs te kunnen verzorgen dat vervolgens ook
VO bekostigd werd. Bijvoorbeeld voor te jonge leerlingen werd een ontheffing aangevraagd en
afgegeven. De leerlingen kunnen immers niet naar een externe school. In de brief van 20 april
2009 van staatssecretaris Van Bijsterveldt aan de Aloysius Stichting zijn aanvragen voor
ontheffingen niet gehonoreerd en werd gesteld dat we de betreffende leerlingen niet mogen
inschrijven en er dus ook geen bekostiging voor deze leerlingen zal plaatsvinden. Dit is blijkbaar
een beleidswijziging met betrekking tot de bijzondere positie van Scholengemeenschap Harreveld."
De leden wensen te vernemen of er inderdaad sprake van een beleidswijziging? Zo ja,
welke wijziging houdt dat in? Daarnaast willen zij weten waarom de ontheffing nu niet
meer verleend worden?
Antwoord:
De scholengemeenschap (SG) Harreveld is een school voor voorbereidend beroepsonderwijs (vbo)
die in het kader van de Wet op het voortgezet onderwijs (WVO) onderwijs kan bieden aan VO
leerlingen die verblijven in het Jongerenhuis Harreveld. Jongerenhuis Harreveld bestaat uit drie
sectoren, twee voor open en gesloten jeugdzorg en één justitiële sector. De SG Harreveld is een
reguliere VO school die wordt bekostigd op grond van de WVO en heeft daarmee de
examenbevoegdheid met de mogelijkheid tot het verstrekken van vbo-diploma's. Juridisch gezien
kan ik de SG Harreveld alleen rechtmatige bekostiging verstrekken voor leerlingen die daarvoor
volgens de wet- en regelgeving in aanmerking komen. Na een onderzoek door de Auditdienst OCW
is gebleken dat de school ook onderwijs aan andere leerlingen gaf. Het betrof mavo/havo/vwo,
mbo en primair onderwijs. Voor deze schoolsoorten beschikt de scholengemeenschap niet over de
benodigde licenties en er is nimmer een ontheffing gegeven. Voor de leerlingen die onderwijs
volgen waarvoor de school niet over de benodigde licenties beschikt, kan ik geen bekostiging
verstrekken.
Door de plaatsing (of inschrijving) van jongeren afkomstig uit een JJI of jeugdzorginstelling, voor
wie het vbo niet het geëigende onderwijs is, is de situatie ontstaan dat de SG Harreveld geen
bekostigd onderwijs kan aanbieden aan die jongeren. De WVO biedt mij geen mogelijkheid om
daarvoor een structurele oplossing te bieden. Ik onderzoek daarom op welke wijze de geschetste
problematiek kan worden opgelost, zodat alle jongeren die in Jongerenhuis Harreveld worden
geplaatst ook onderwijs kunnen volgen.
Vraag:
Voorts schrijft de ASOJ: "Het bestuur is nu genoodzaakt om leerlingen die niet onder de
regelgeving van WVO vallen uit te schrijven en nieuwe jongeren die in de inrichting worden
geplaatst en die niet passen binnen de kaders niet meer in te schrijven. Het gevolg is dat deze
kinderen geen onderwijs meer zullen krijgen, daar ze vanwege de justitiële plaatsing niet naar een
externe school mogen."
De leden willen weten of deze constatering juist is. Waar kunnen/moeten deze jongeren
nu naartoe?
Antwoord:
Voor zover jongeren die in de JJI worden geplaatst onder de Leerplichtwet 1969 vallen, zijn zij
verplicht onderwijs te volgen. Daarnaast stelt de Beginselenwet justitiële jeugdinrichtingen dat de
directeur van de inrichting zorg draagt voor de beschikbaarheid van onderwijs en andere
activiteiten in het kader van pedagogische vorming aan leerplichtige en niet-leerplichtige
jeugdigen. Zoals vermeld in het antwoord op vraag 1 zoek ik in samenwerking met de SG
Harreveld naar een structurele oplossing om passend onderwijs aan alle jeugdigen van de
inrichting mogelijk te maken. Ik bezie daarbij de constructie die andere JJI's hebben voor het
onderwijsaanbod. Aan alle andere JJI's is een school voor voortgezet speciaal onderwijs (vso)
cluster 4 - voor leerlingen met ernstige gedragsproblemen - verbonden, waardoor een bredere
mogelijkheid aanwezig is om verschillende soorten (voortgezet) onderwijs aan te bieden.
Vraag:
De ASOJ stelt vervolgens dat "De school zoekt steeds naar oplossingen om binnen de regels van de
WVO passend onderwijs te bieden en heeft daarbij bijvoorbeeld een aanvraag gedaan om te
kunnen participeren in het experiment vmbo/mbo2. Deze aanvraag is afgewezen, vanwege juist
het feit dat SG Harreveld een justitieschool is en er instroom van leerlingen het hele jaar
plaatsvindt. Dat valt dan weer
buiten de wettelijke kaders van het experiment."
De leden willen weten of dit klopt, en zo ja, waarom kan hier geen uitzondering voor
worden gemaakt?
Antwoord:
VM2 is een experiment dat een onderwijsinhoudelijk concept toetst, namelijk een geïntegreerd
traject van de bovenbouw van de basisberoepsgerichte leerweg van het vmbo naar een opleiding
MBO niveau 2. Daarbij wordt nagegaan of deze aanpak een moeilijke groep leerlingen op weg helpt
naar een startkwalificatie (MBO 2). Met de afwijzende beschikkingen is uiteraard niet het signaal
afgegeven dat een startkwalificatie voor leerlingen in een justitiële inrichting onnodig is. De
aanvragen voldeden niet aan de gestelde voorwaarden. Tegen de afwijzingen heeft het ASOJ
bezwaar aangetekend. In de gevolgde bezwaarschriftenprocedure is - nadat nogmaals is
vastgesteld dat de aanvragen op de juiste wijze zijn beoordeeld - dit bezwaar ongegrond verklaard.
Voor de SG Harreveld kan geen uitzondering worden gemaakt. SG Harreveld wijkt te veel af van de
voorwaarden van de regeling, waarmee het doel van de regeling door de school niet gehaald kan
worden. VM2 is nadrukkelijk géén experiment om een bekostiging- of licentieproblematiek op te
lossen.
Vraag:
Vervolgens stelt de ASOJ: "Het grootste gedeelte van de leerlingen van SG Harreveld valt binnen
het VMBO-kader. Voor die leerlingen die daarbuiten vallen kunnen wij passend onderwijs bieden en
zijn daar ook toe ingericht. Wij willen daarvoor dan ook de mogelijkheid behouden, zoals in het
verleden, binnen de status van een VO-school."
U geeft in uw brief aan dat u wel in gesprek wil om over een eventuele oplossing te
praten. Wat is uw inzet in dit gesprek? Bent u bereid om samen met staatssecretaris
Dijksma en de minister/staatssecretaris van Justitie in het kader van Passend Onderwijs
te kijken naar een slimme, ontschottende oplossing? Is er in het kader van het traject
Passend Onderwijs een mogelijkheid tot een experiment? Ook willen de leden weten of
de indruk correct is dat u liever wil dat deze school een cluster-4 school wordt en zo ja,
wat zijn daarvan de voor- en nadelen?
Antwoord:
De bedoeling van het gesprek is het probleem gezamenlijk te inventariseren en
oplossingsrichtingen voor de huidige situatie alsook voor de lange termijn te verkennen. De
verkenning moet leiden tot een concreet voorstel om tot structurele oplossing van de problematiek
te komen. Uitgangspunt is dat SG Harreveld onderwijs kan bieden aan alle jongeren die in de
inrichting geplaatst worden. Vanuit het perspectief van de school en de leerlingen is de huidige
mogelijkheid tot diplomering van belang en daarnaast dat de bekostiging minder afhankelijk wordt
van schommelingen in het leerlingenaantal, zodat sprake kan zijn van een stabiele bedrijfsvoering.
Ik onderzoek of een oplossing kan worden gevonden door de school, net als alle andere scholen in
de jji's, als vso school/nevenvestiging onder de WEC aan te wijzen. Daarbij worden ook de nadelen
die hieraan verbonden zijn, betrokken. Zo is het bijvoorbeeld niet mogelijk om in een vso school
examens af te nemen. Aangezien dit elders binnen het vso ook als nadeel wordt ervaren, wordt in
het kader van Passend onderwijs bezien of hiervoor een structurele oplossing kan worden
gevonden.
Bij het onderzoek naar de oplossingsrichtingen voor SG Harreveld worden ook staatssecretaris
Dijksma en de staatssecretaris van Justitie betrokken.
De mogelijkheid tot deelname aan het experiment in het kader van Passend onderwijs is naar
verwachting niet mogelijk, omdat deze betrekking hebben op een regionaal netwerk. Ook een
zogenaamd smal experiment lijkt niet aan de orde. Er is immers geen sprake van een
onderwijskundige vernieuwing.
Vraag:
Voorts lezen de leden het volgende verzoek in de brief van ASOJ:
"Ik verzoek u de staatssecretaris te vragen om voor Scholengemeenschap Harreveld een regeling
op te stellen binnen de WVO om de hierboven geschetste problematiek op te lossen. Te denken
valt aan de plaatsbekostigingssystematiek, zoals ook voor de andere justitie- en gesloten
jeugdzorg scholen geldt."
De leden willen weten of dit een mogelijke oplossingsrichting voor u is.
Antwoord:
Plaatsbekostiging is niet mogelijk onder de WVO waardoor dit geen structurele oplossingsrichting
kan zijn.
Bent u bereid om zich in te zetten om zo snel mogelijk tot een oplossing te komen, het
liefst voor het begin van het nieuwe schooljaar of de nieuwe teldatum?
Antwoord:
Ja, dat gebeurt ook al. Naar verwachting zal ik uiterlijk in het najaar met de school tot een
structurele oplossing kunnen komen.
Bent u bereid om de school zo spoedig mogelijk te informeren over het Auditrapport naar
de leerlingtelling van 1 oktober 2007, omdat de school nog steeds in grote onzekerheid
verkeert over de nu al slechte financiële positie en de mogelijke gevolgen voor het
onderwijsaanbod, de kwaliteit van het onderwijs en het behoud van personeel?
Antwoord:
Ja.
Tot slot willen de leden van u weten of u kunt garanderen dat alle jongeren die geplaatst
worden in justitiële jeugdinrichting Harreveld onderwijs kunnen blijven genieten? Indien
dit niet het geval is, dan vernemen de leden graag waarom niet.
Antwoord:
Ik span mij maximaal in om dit mogelijk te maken en werk samen met alle betrokkenen aan een
oplossing met de inzet dat alle jongeren die in het JJI worden geplaatst onderwijs kunnen volgen
binnen de scholengemeenschap Harreveld. Daarbij staat het belang van de leerlingen voorop. Zoals
de school op dit moment is georganiseerd is dat op grond van de WVO niet mogelijk.